મોર્નિંગ મ્યુસિંગ્સ (રવિવાર સ્પેશિયલ):
લેખક હોવું એટલે શું? જર્મન લેખક ફ્રાન્ઝ કાફકાએ તેની ડાયરીમાં તેનો અંદાજ આપ્યો હતો. 1910થી 1923 વચ્ચેની આ ડાયરીઓ કાફકાના જીવન અને લેખનનો મહત્વનો હિસ્સો છે. તેમાં તેણે તેના દૈનિક જીવન વિચારો, સપનાં અને સાહિત્યિક યોજનાઓ અંગે લખ્યું છે.ડાયરીઓમાં આકસ્મિક નિરીક્ષણો, દાર્શનિક ચિંતન અને વાર્તાઓ અંગેની કલ્પનાઓ અદભુત છે. તે એક લેખકના મનોજગતનો કાર્ડિયોગ્રામ છે:
૨૦ જાન્યુઆરી, ૧૯૧૫: લખવાનું પૂરું. પાછું ક્યારે શરૂ કરી શકીશ?
૨૯ જાન્યુઆરી: લખવા માટે ફરીથી પ્રયત્ન કર્યો, એકદમ બકવાસ હતું.
૩૦ જાન્યુઆરી: એ જ જૂની શક્તિહીનતા. મારા લખવામાં માંડ દસેક દિવસનો વિક્ષેપ પાડ્યો અને સાવ જ ફેંકાઈ ગયો. મારી સામે ફરીથી પહાડ જેવું કામ ઊભું છે. તમારે ડૂબકી મારવી પડે, જેવું પહેલાં હતું, અને એના કરતાં વધુ તેજીથી ડૂબવું પડે.
૭ ફેબ્રુઆરી: સંપૂર્ણ ઠહરાવ. બેહદ યાતના
૧૧ માર્ચ: સમય કેવો દોડે છે; બીજા દસ દિવસ ગયા અને મેં કશું કર્યું નથી. લખાતું જ નથી. આમ તેમ એકાદ પાનું લખાય પણ બીજા દિવસે હું તાકાત ગુમાવી દઉં છું.
૧૩ માર્ચ: ભૂખ ગાયબ છે, સાંજે આવતાં મોડું થશે તેનો ડર છે; પણ સૌથી વધુ તો એ વિચાર કે મેં ગઈકાલે કશું લખ્યું નથી, કે હું તેનાથી વધુને વધુ દૂર થતો જાઉં છું અને છેલ્લા છ મહિનાની મહેનત પછી જે કંઈ હાંસલ કર્યું છે તે ગુમાવવાનો ભય. એક નવી વાર્તાના દોઢ દયનીય પાનાં લખીને તેનું પ્રમાણ આપ્યું, જેને મેં પહેલેથી જ રદ કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે... ક્યારેક ક્યારેક નિરાશ કરે નાખે તેવો ખેદ મહેસૂસ થાય છે અને સાથે એ વાતથી આશ્વસ્ત છું કે તે અનિવાર્ય છે અને તમામ પ્રકારના ખેદમાંથી પસાર થઈને જ લક્ષ્ય સુધી પહોંચવું પડશે.
