"ન શોધું તોય, કોણ જાણે કેમ અણધાર્યુ મળે છે!ન માગું તોય સામેથી વણમાગ્યુ મળે છે."- મૃગતૃષ્ણાડબ્બી એનાં ખિસ્સામાં હતી, પરંતુ એનો સ્પર્શ હજી પણ એના આંગળા પર અનુભવાતો હતો, જાણે કોઈ જીવંત વસ્તુ હોય.શુટિંગના બાકીના ભાગમાં સૅમનું મન ભમતું રહ્યું. એ કેમેરા સામે હતો, સૂચનાઓનું પાલન કરતો હતો, પણ એનું ધ્યાન વારંવાર ખિસ્સામાં રહેલી પેલી ડબ્બી અને ચાવી તરફ જતું હતું. "રૉય પરિવાર સાથે જોડાયેલું... એક જૂનું રહસ્ય... એક અધૂરી શોધ." દાદુના શબ્દો એના મનમાં પડઘાતા રહ્યા.એણે ક્યારેય પોતાના પરિવારના ભૂતકાળ વિશે ઊંડાણપૂર્વક વિચાર્યું નહોતું. દાદુએ એના મમ્મી-પપ્પાના અકાળે અવસાન વિશે વાત કરી હતી, પણ એ સિવાય પરિવારના ઇતિહાસ વિશે બહુ ઓછી માહિતી આપી હતી."એકદમ પરફેક્ટ શૉટ, સૅમ! ધેટ્સ અ રેપ ફોર ટુડે!" ડિરેક્ટરના ઉત્સાહભર્યા અવાજે એને વર્તમાનમાં પાછો આણ્યો."થેંક યુ," સૅમે માંડ સ્મિત કરતાં કહ્યું. એણે ઝડપથી પોતાના કપડાં બદલ્યા અને દાદુ પાસે પહોંચ્યો, જેઓ શાંતિથી એની રાહ જોઈ રહ્યા હતા."કેવું રહ્યું શુટિંગ?" દાદુએ સહજતાથી પૂછ્યું, જાણે ચર્ચના પાછળના ભાગમાં બનેલી ઘટના કોઈ સામાન્ય વાત હોય."ઠીક હતું," સૅમે જવાબ આપ્યો, એનો અવાજ થોડો દબાયેલો હતો. "દાદુ, પેલી ડબ્બી... પેલું પ્રતીક... તમે શું જાણો છો એના વિશે?"પોર્શે ફરી પેરિસના માર્ગો પર સરકવા માંડી. વ્યોમ રૉયે સ્ટીયરિંગ વ્હીલ પર પોતાની પકડ મજબૂત કરી. "ઘણું બધું, અને છતાંય બહુ ઓછું, દીકરા.""એટલે?" સૅમ અધીરો બન્યો."એ પ્રતીક, ઓરોબોરોસ, અનંતકાળ અને પુનર્જન્મનું સૂચક છે. આપણા પરિવારમાં એ પેઢીઓથી એક ચોક્કસ વારસા સાથે જોડાયેલું છે. એક વારસો જે જવાબદારીઓ અને ક્યારેક... જોખમો પણ લાવે છે.""જોખમો? કેવા જોખમો?" સૅમના કપાળે ચિંતાની રેખાઓ ઉપસી."કેટલીક શોધો એવી હોય છે, જે ઘણાંને પસંદ નથી આવતી. કેટલાક સત્યો એવા હોય છે, જેને દબાવી દેવામાં જ ઘણા લોકોનું હિત હોય છે." દાદુનો અવાજ ગંભીર હતો. "તારા પપ્પા... એ પણ આ જ શોધની પાછળ હતા."સૅમ સ્તબ્ધ થઈ ગયો. "મારા પપ્પા? આ... આ એ જ શોધ છે જેના કારણે..." એ વાક્ય પૂરું ન કરી શક્યો. એના મમ્મી-પપ્પાનું મૃત્યુ હંમેશા એક અકસ્માત તરીકે જ એને કહેવામાં આવ્યું હતું.વ્યોમ રૉયે ઊંડો શ્વાસ લીધો. "હું ચોક્કસ નથી કહી શકતો, સૅમ. કોઈ પુરાવા નથી. પણ એમનું કામ... એ કેટલાક શક્તિશાળી લોકોને ખૂંચી રહ્યું હતું. ત્યારથી મેં એ બધું જ ભૂતકાળના અંધારામાં ધકેલી દીધું હતું... તારી સલામતી માટે."ગાડી એમના આલીશાન એપાર્ટમેન્ટ, Champ de Mars, પાસે આવીને ઉભી રહી. સૅમ ચૂપચાપ ગાડીમાંથી ઉતર્યો. એનું મન વિચારોના વમળમાં અટવાયેલું હતું. જે સ્વપ્ન અને અવાજને એ માત્ર મનનો વહેમ ગણતો હતો, તે હવે એના પરિવારના દુઃખદ ભૂતકાળ સાથે જોડાઈ રહ્યું હતું.એપાર્ટમેન્ટમાં પ્રવેશીને સૅમ સીધો પોતાના રૂમમાં ગયો. એણે જેકેટમાંથી પેલી ચાંદીની ડબ્બી અને ચાવી બહાર કાઢી. એણે ફરી એકવાર એ ઓરોબોરોસ પ્રતીકને ધ્યાનથી જોયું. એમાં એક અજીબ ખેંચાણ હતું. એણે ચાવી હાથમાં લીધી. એ કોઈ સામાન્ય ચાવી નહોતી. એના પર પણ ઝીણી નકશીકામ કરેલી હતી, જે ધૂળ અને સમયની થપાટો છતાં પોતાની આગવી ઓળખ જાળવી રહી હતી."આ ચાવી શેની છે, દાદુ?" સૅમે રૂમમાંથી બહાર આવી દાદુને પૂછ્યું, જેઓ લિવિંગ રૂમમાં સોફા પર બેસી કોઈ પુસ્તક વાંચવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યા હતા, પણ એમનું ધ્યાન પુસ્તકમાં નહોતું.વ્યોમ રૉયે એના તરફ જોયું. "એ મારે તને કહેવા કરતાં, તારે જાતે શોધવું પડશે. યાદ છે, મેં કહેલું? 'મરજીવો બની શાંતિ નામનું મોતી તો તારે જ શોધવું પડશે.' આ તારી સફરની શરૂઆત છે, સૅમ.""પણ ક્યાંથી શરૂ કરું?" સૅમ હતાશ હતો. આ બધું એના માટે ખૂબ જ અણધાર્યું અને ગૂંચવાડાભર્યું હતું."શરૂઆત હંમેશા પોતાની જાતથી, પોતાના ઘરથી થાય છે," દાદુએ રહસ્યમય સ્મિત સાથે કહ્યું. "કદાચ આ ચાવી એવા કોઈક તાળાની હોય જે તારી નજર સામે જ હોય, પણ તેં ક્યારેય ધ્યાન ન આપ્યું હોય."દાદુના શબ્દો સૅમના મનમાં ઘુમરાવા લાગ્યા. "આપણા ઘરમાં?" એણે આશ્ચર્યથી પૂછ્યું. એમનું એપાર્ટમેન્ટ આધુનિક હતું, એમાં કોઈ જૂની, રહસ્યમય તિજોરીઓ હોવાની શક્યતા ઓછી હતી."આપણા પરિવારનો ઇતિહાસ ફક્ત આ એપાર્ટમેન્ટ પૂરતો સીમિત નથી, સૅમ. પેરિસમાં, અને કદાચ એની બહાર પણ, એવી ઘણી જગ્યાઓ છે જે રૉય પરિવારની યાદો અને રહસ્યો સાચવીને બેઠી છે. પણ હા, ક્યારેક જવાબ આપણી સૌથી નજીક હોય છે."એ રાત્રે સૅમને ઊંઘ ન આવી. એ પથારીમાં પડખાં ઘસતો રહ્યો. પેલો અવાજ આજે નહોતો આવ્યો, પણ એની ગેરહાજરી વધુ બેચેન કરનારી હતી. જાણે તોફાન પહેલાની શાંતિ હોય. એના હાથમાં પેલી ચાવી હતી, એ એને ફેરવતો રહ્યો. દાદુના શબ્દો, "શરૂઆત પોતાના ઘરથી..."એણે આખા એપાર્ટમેન્ટનો ખૂણેખૂણો મનમાં ફેરવી જોયો. કોઈ જૂનું ફર્નિચર, કોઈ છૂપી જગ્યા... પછી એને યાદ આવ્યું. દાદુનો સ્ટડી રૂમ. એ રૂમમાં દાદુ ભાગ્યે જ કોઈને જવા દેતા. એમાં એમના જૂના પુસ્તકો, કેટલાક પારિવારિક દસ્તાવેજો અને એક જૂનું, નક્કર લાકડાનું મોટું ટેબલ હતું, જેના પર ઘણાં ખાનાં હતાં. સૅમે એ ટેબલનાં ખાનાં ક્યારેય ખોલીને જોયાં નહોતાં.મધરાતનો સમય હતો. આખું એપાર્ટમેન્ટ શાંત હતું. સૅમ હળવેથી પોતાના રૂમમાંથી બહાર નીકળ્યો અને દાદુના સ્ટડી રૂમ તરફ ગયો. દરવાજો સહેજ ખુલ્લો હતો. એણે અંદર ડોકિયું કર્યું. દાદુ એમની આરામખુરશીમાં બેઠા હતા, પણ ઊંઘતા નહોતા. એમના હાથમાં એક જૂનું, ચામડાના પૂંઠાવાળું આલ્બમ હતું, અને એમની આંખો ભીની હતી.સૅમ થોડીવાર ત્યાં જ ઉભો રહ્યો, દાદુની અંગત ક્ષણોમાં ખલેલ પહોંચાડવા નહોતો માંગતો. પણ દાદુએ જાણે એની હાજરી અનુભવી લીધી."આવી જા, દીકરા," એમણે પાછળ જોયા વગર જ કહ્યું.સૅમ સંકોચ સાથે અંદર ગયો. "સૉરી દાદુ, મેં તમને ડિસ્ટર્બ કર્યા.""ના, દીકરા. હું તો તારી જ રાહ જોતો હતો." વ્યોમ રૉયે આલ્બમ બંધ કરી બાજુ પર મુક્યું. "મને ખબર હતી કે તું અહીં આવીશ.""દાદુ, પેલું ટેબલ..." સૅમે સ્ટડી રૂમના ખૂણામાં રહેલા વિશાળ, એન્ટિક ડેસ્ક તરફ ઈશારો કરતાં પૂછ્યું.વ્યોમ રૉયના ચહેરા પર એક સ્મિત ફરક્યું. "લાગે છે કે તું સાચી દિશામાં વિચારી રહ્યો છે. એ ટેબલ તારા પરદાદાનું છે. એમાં ઘણાં રહસ્યો સચવાયેલાં છે."સૅમનું હૃદય ધડકી ઉઠ્યું. એણે ટેબલ પાસે જઈને એના ખાનાં તપાસવા માંડ્યા. મોટાભાગનાં ખાનાં સામાન્ય રીતે ખૂલી ગયાં, એમાં જૂના કાગળો, પેન, અને સ્ટેશનરીનો સામાન હતો. પણ એક ખાનું... નીચેનું, જમણી બાજુનું છેલ્લું ખાનું, એ જામ થઈ ગયું હતું. એના પર એક નાનકડું, પિત્તળનું તાળું હતું, જે સમય જતાં કાળું પડી ગયું હતું. તાળાનું કાણું પેલી ચાવીના આકાર સાથે મળતું આવતું હતું.સૅમના હાથ ધ્રુજી રહ્યા હતા. એણે કંપતા હાથે ચાવી તાળામાં નાખી. થોડી મહેનત પછી, એક મંદ 'ક્લિક' અવાજ સાથે તાળું ખૂલી ગયું.એણે ઊંડો શ્વાસ લીધો અને ધીમેથી ખાનું ખેંચ્યું. અંદર શું હશે? એના પરિવારનું કયું રહસ્ય એની રાહ જોઈ રહ્યું હતું? એના પપ્પાની અધૂરી શોધનો કયો અંશ એને મળવાનો હતો?ખાનાની અંદર, મખમલના કપડા પર, એક જૂની ડાયરી અને થોડા પીળા પડી ગયેલા પત્રો પડ્યા હતા. ડાયરીનું પૂંઠું પણ ચામડાનું હતું, અને એના પર પણ પેલું જ ઓરોબોરોસનું પ્રતીક સોનેરી અક્ષરોમાં અંકિત હતું."આ... આ કોની ડાયરી છે?" સૅમે ધ્રુજતા અવાજે પૂછ્યું."તારા પપ્પાની," વ્યોમ રૉયનો અવાજ ભીનો હતો. "અને કદાચ... તારા ઘણા બધા પ્રશ્નોના જવાબ આમાં જ છે."સૅમે ડાયરી હાથમાં લીધી. એના પિતાના હસ્તાક્ષર, એમના વિચારો, એમની શોધ... બધું જ એના હાથમાં હતું. "શોધ મને" નો પોકાર હવે એક મૂર્ત સ્વરૂપ ધારણ કરી રહ્યો હતો. ચર્ચમાં મળેલી ચાવીએ એના ઘરના, એના પરિવારના એક બંધ બારણાને ખોલી નાખ્યું હતું. હવે સવાલ એ હતો કે આ ડાયરી કયા નવા રહસ્યો અને કઈ નવી દિશાઓ ઉઘાડશે.પેરિસની રાત્રિની શાંતિમાં, એક યુવાન પોતાના ભૂતકાળના દરવાજે ઉભો હતો, અને એની સફર હજી તો શરૂ જ થઈ હતી.(ભૂતકાળનો કયો દરવાજો ખોલવા સૅમ જઈ રહ્યો હતો? ત્યાં શું હશે?)(ક્રમશઃ)
