Chakravyuh - Index in Gujarati Classic Stories by અનિકેત ટાંક books and stories PDF | ચક્રવ્યૂહ - સત્તાનો ખેલ - પ્રસ્તાવના

Featured Books
Categories
Share

ચક્રવ્યૂહ - સત્તાનો ખેલ - પ્રસ્તાવના

મનુષ્યના ઇતિહાસના પાને-પાને એક જ તરસની ગાથા લખાયેલી છે, અને તે છે — સત્તા. કહેવાય છે કે આ પૃથ્વી પર જન્મેલો દરેક જીવ કોઈને કોઈ હદ સુધી શાસન કરવા માંગે છે; કોઈ બીજાના મન પર, કોઈ બજાર પર, તો કોઈ આખા વિશ્વ પર. પરંતુ સત્તા જ્યારે વારસામાં મળે છે, ત્યારે તે માત્ર સંપત્તિ નથી લાવતી, તે પોતાની સાથે એક એવું અદ્રશ્ય ઝેર લઈને આવે છે જે ધીમે ધીમે સંબંધોની મધુરતાને ગળી જાય છે. "ચક્રવ્યૂહ: સત્તાનો ખેલ" એ માત્ર એક નવલકથા નથી, પણ માનવ મન અને આધુનિક જગતના કાચના મહેલોમાં છુપાયેલા કાળા સત્યનું એક દર્પણ છે.

આ જગત એક રંગમંચ છે, પણ અહીં ભજવાતા નાટકોમાં કોઈ સ્ક્રિપ્ટ ફાઈનલ હોતી નથી. ખાસ કરીને કોર્પોરેટ જગતની એ ઊંચી ઈમારતો, જ્યાં રાત્રે લાઈટો ક્યારેય બુઝાતી નથી, ત્યાં રચાતા કાવતરાંઓ કોઈ યુદ્ધના મેદાનથી કમ હોતા નથી. અહીં શસ્ત્રો બદલાયા છે; હવે તલવારની જગ્યાએ કીબોર્ડ છે અને ઢાલની જગ્યાએ કાયદાકીય કલમો છે, પરંતુ મૂળ ઉદ્દેશ્ય તો એ જ પુરાતન છે — સામા પક્ષને પછાડીને સિંહાસન હાંસલ કરવું.

જ્યારે કોઈ સામ્રાજ્યનો પાયો નાખવામાં આવે છે, ત્યારે તે પરસેવો અને પ્રામાણિકતાથી ચણાય છે. પરંતુ જેમ જેમ એ સામ્રાજ્ય વટવૃક્ષ બને છે, તેમ તેમ તેની નીચેના પડછાયા ઘેરા થતા જાય છે. આ નવલકથા એવા જ એક પડછાયાની વાત કરે છે. શું સત્તાના સર્વોચ્ચ શિખર પર પહોંચ્યા પછી માણસ ખરેખર સુરક્ષિત હોય છે? કે પછી તે શિખર જ તેની કબર બની જાય છે? વાર્તાના કેન્દ્રમાં રહેલો સંઘર્ષ એ સાબિત કરે છે કે સત્તા એ કોઈ પુરસ્કાર નથી, પણ એક એવી જવાબદારી છે જેની કિંમત ઘણીવાર પોતાનાઓની આહુતિ આપીને ચૂકવવી પડે છે.

ઇતિહાસમાં 'ચક્રવ્યૂહ' એક એવું સૈન્ય આયોજન હતું જેમાં પ્રવેશવાનું જ્ઞાન તો ઘણા પાસે હતું, પણ બહાર નીકળવાની કળા માત્ર વિરલ પાસે હતી. આજના યુગમાં આ ચક્રવ્યૂહ વધુ જટિલ બન્યું છે. તે માત્ર રણમેદાનમાં નથી, પણ તે આપણા વિચારોમાં, આપણી સિસ્ટમમાં અને આપણા વિશ્વાસમાં વણાયેલું છે. જ્યારે તમારી આસપાસના દરેક સ્મિત પાછળ એક ગણતરી હોય, દરેક આશ્વાસન પાછળ એક શરત હોય અને દરેક મૌન પાછળ એક ષડયંત્ર હોય, ત્યારે તમે સમજી લેજો કે તમે ચક્રવ્યૂહના મધ્યમાં છો.

આ વાર્તા એવા એક વારસદારની છે જે પોતાની મરજી વિરુદ્ધ આ ખેલમાં ધકેલાય છે. તેના માટે આ યુદ્ધ જીતવું એ માત્ર વ્યવસાયિક જરૂરિયાત નથી, પણ પોતાના અસ્તિત્વને બચાવવાનો છેલ્લો પ્રયાસ છે. અહીં દાવ પર માત્ર શેરબજારના આંકડાઓ નથી, પણ એ સંસ્કારો અને મૂલ્યો છે જે તેના પૂર્વજોએ લોહી રેડીને સાચવ્યા હતા.

કહેવાય છે કે લોહી પાણી કરતા ઘટ્ટ હોય છે, પણ સત્તાની લાલસામાં એ જ લોહી પાણીની જેમ વહેવા લાગે છે. આ નવલકથામાં સંબંધોની જે જટિલ ગૂંથણી છે, તે વાચકને વિચારતા કરી મૂકે છે. વિશ્વાસઘાત જ્યારે અજાણ્યા લોકો કરે ત્યારે દુઃખ થાય છે, પણ જ્યારે વિશ્વાસઘાત પોતાના જ ઓરડામાં અને પોતાની જ થાળીમાં પીરસાય, ત્યારે એ ઘા ક્યારેય રુઝાતા નથી.
આ વાર્તાના પાત્રો કાળા કે સફેદ નથી, તેઓ ગ્રે (Gray) શેડ્સમાં જીવે છે. અહીં કોઈ સંપૂર્ણ સાચું નથી અને કોઈ સંપૂર્ણ ખોટું નથી. દરેક પાત્ર પોતાની રીતે ન્યાયી છે, કારણ કે તેમની પાસે પોતાની મહત્વાકાંક્ષાઓને સિદ્ધ કરવા માટે પોતીકા તર્કો છે. આ દ્વંદ્વ જ વાર્તાને વધુ ગહન અને રહસ્યમય બનાવે છે.

"ચક્રવ્યૂહ: સત્તાનો ખેલ" વાચકને સતત એક સવાલ પૂછશે — જો જીતવા માટે તમારે તમારી આત્મા વેચવી પડે, તો શું એ જીત ખરેખર જીત કહેવાશે? આ સફર અંધકારથી અજવાસ તરફની નથી, પણ અંધકારની અંદર જ રહીને પોતાના અસ્તિત્વનો દીવો સળગતો રાખવાની છે. આ પ્રવાસમાં રહસ્યો છે, આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરના દાવપેચ છે અને સૌથી અગત્યનું, માણસના બદલાતા સ્વભાવનું અત્યંત બારીક નિરીક્ષણ છે.

તૈયાર થઈ જાઓ એક એવા ખેલ માટે, જ્યાં હાર સ્વીકારવી એ કાયરતા નથી, પણ એક નવી રણનીતિનો હિસ્સો હોઈ શકે છે.