ભાગ ૯: અંત જે અંત નથી લાગતો
⬇️
"અંત જે અંત નથી લાગતો" એ શીર્ષક દર્શાવે છે કે જીવનમાં થોડાં સંબંધો કે કથાઓ પૂરાં થયા બાદ પણ, તેમનો ભાવ, છાંયો અને ધબકાટ જીવનમાં ગૂંજી રહ્યો હોય છે. ભલે અંત આવે, પણ તેની અસર અમર બને છે.
📖 "જ્યાં વિદાય પણ વેદનાના પંખથી આવે"
પુષ્ટિ, દક્ષાના અંત પછી પણ દર વર્ષ એના ઓરડા પાસે બેસી રહી છે. દર વર્ષે, તે એક નવો દીવો બળાવે છે. એ દીવો દક્ષાની યાદ માટે છે — અને એ દીવો હર વર્ષે વધુ ઊજળો લાગે છે.
📖 "દક્ષાના અંતરના દ્વાર હવે ખુલી ગયા છે"
એક જૂની ડાયરી પૂરી પડી છે, અને તેની પાછળ લખેલું છે: "મારી પુત્રી, તું જ્યારે આ વાંચી રહી હશે, ત્યારે હું નહિ હોઈશ. પણ મારો દરેક શબ્દ તારા માટે છે — તારા માટે નથી, તારા મમત્વ માટે છે."
📖 "પુષ્ટિએ લખી છેલ્લી ડાયરી — રેહાન માટે"
પુષ્ટિ હવે પોતાનું અંતિમ પુસ્તક લખી રહી છે. એ પુસ્તકનું નામ છે: "તને મેં જીવ્યું" — જે રેહાન માટે છે, પણ પીડા વગર. એ ડાયરી પ્રેમની શાંતિ સાથે લખાઈ રહી છે, એક અત્યંત નરમાશભરી ભાષામાં.
📖 "એક પત્ર જે ક્યારેય મોકલાયો નહીં"
એક પત્ર છે, જે પુષ્ટિએ રેહાન માટે લખ્યો — પણ ક્યારેય મોકલ્યો નહીં. એ પત્રમાં લખેલું છે: "તું મળ્યો, ત્યારે હું આખી થઈ. તું ગયો, ત્યારે હું તૂટ્યા વગર ભીની રહી. અને હવે તું ક્યાં છે — એ જરૂરી નથી. કારણ કે તું ક્યાં નથી — એ પણ લાગતું નથી."
📖 "માત્ર સ્મૃતિ નહીં, સંગાથે જીવેલી ક્ષણો"
દક્ષાની સાથેના પળો, સ્મૃતિ નથી રહી — એ હવે દિશા બની ગઈ છે. પુષ્ટિના અંદર હવે દક્ષાની વાતો અવાજ બનતી ગઈ છે. એવી લાગણી થાય છે કે કોઈ પાછું ફરીને સમજાવે છે કે કેવી રીતે મજબૂત રહેવાય.
📖 "મૌન હવે અંત બની ગયું છે"
મૌન એટલે શોક નથી રહ્યો. મૌન હવે અભિવ્યક્તિ છે. એક લોરી જે માતા પોતાની પુત્રી માટે ગાય છે, એક કવિતા જે પ્રેમીથી ન બોલી શકાય — એ બધું મૌનમાં છે.
📖 "શબ્દોની વિદાયના અંતિમ સ્તંભ"
લેખનની ભાષા હવે ઓછા શબ્દોમાં વધુ કહી જાય છે. પુષ્ટિ હવે પોતે લખતી નથી — હવે એ સંભળાવે છે. દક્ષાની સ્મૃતિ, રેહાનની હાજરી, અને પુષ્ટિનો દૃઢ સંકલ્પ — એ ત્રણે હવે એક ભાવનાત્મક ગૂંથણ છે.
📖 "જ્યાં પ્રેમ પણ પાંખ મૂકી ઊડી જાય"
પ્રેમ હવે પાંખો નથી — એ શ્વાસ છે. રેહાન હવે કદાચ આ દુનિયામાં નથી, પણ પુષ્ટિની આંખોમાં છે. એક પળ, એક શ્વાસ, એક મૌન એકસાથે જીવાતા જાય છે.
📖 "માતા અને પુત્રીની વાત — આજે છેલ્લી વાર"
પુષ્ટિ હવે એક પુત્રી નથી — હવે એ એક માતા બની ગઈ છે. દક્ષાની જેમ એ પોતે પણ બાલકને લોરા ગાય છે. છેલ્લી વાર એ પોતે પોતાની માતાને પત્ર લખે છે: "મમ્મી, હવે હું તારી જેમ જીવી રહી છું. પણ એક ફરક છે — હું તારા વગર પણ જીવી રહી છું. તું છે મારી અંદર, હવે હમેશા માટે."
📖 "એ આંખો હવે કંઈ પૂછતી નથી"
દક્ષાની એક તસવીર છે — જેમાં આંખો છે. વર્ષોથી તે આંખો જોતાં, પુષ્ટિને પ્રશ્ન લાગતાં. હવે એ આંખો મૌન છે — કારણ કે જવાબ મળે ગયા છે.
📖 "તું નથી, તો શું... તું એતો મારો આખો અસ્તિત્વ છે"
રાત્રિના અંતિમ પ્રહરમાં, જ્યારે આખું શહેર ઊંઘમાં હોય, પુષ્ટિ પોતાની બાલકની પાસે બેસીને લોરાઓ ગાય છે — એ લોરાઓ જે દક્ષાએ એના માટે ગાઈ હતી.
એક નાની નોટબુક એ પોતાના દીકરાને બતાવે છે, અને લખે છે:
"તું હવે ત્યાં નથી, પણ તું હવે અહીં છું, તું એક નામ હતો, હવે તું આખો અર્થ છે."
રેહાનની કવિતાઓ, દક્ષાની વાતો, અને પુષ્ટિની અનુભૂતિઓ — હવે ત્રણ પેઢીની વચ્ચે એક મૌન વારસતરૂપે વહેતી રહી છે.
