જીવન પથ
-રાકેશ ઠક્કર
ભાગ-૨૪
આપણે બધા દીપકની જેમ જ છીએ. આપણે ઘણી વાર આરામદાયક, પરિચિત રસ્તાઓ પર ચાલવાનું પસંદ કરીએ છીએ. નવીનતા, અનિશ્ચિતતા અને પડકારો આપણને ભયભીત કરે છે. પણ શું આપણે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે આ જ આરામદાયક રસ્તાઓ આપણને ક્યાં લઈ જાય છે? કદાચ એ જ જગ્યાએ જ્યાં આપણે શરૂઆત કરી હતી!
જેમ કોઈ બાળક ચાલતા શીખે ત્યારે વારંવાર પડે છે, પણ પડીને જ તે ઊભા થતા અને ચાલતા શીખે છે. શું આપણે તેને પડવા દેતા નથી? ના. કારણ કે આપણે જાણીએ છીએ કે તે પડીને જ શીખશે. તે જ રીતે, જીવનમાં પણ પડવું, ઠોકર ખાવી અને નિષ્ફળ થવું જરૂરી છે. આ જ આપણને સાચી શીખ આપે છે.
ચાલો એક ક્ષણ માટે કલ્પના કરીએ કે તમારું જીવન એક મોબાઈલ ગેમ છે. જો દરેક લેવલ સરળ હોય, કોઈ દુશ્મન ન હોય, કોઈ અવરોધ ન હોય, તો શું તમને તે રમવામાં મજા આવશે? કદાચ નહીં. રમતની મજા તો ત્યારે જ આવે છે જ્યારે પડકારો હોય, જ્યારે તમે તમારા કૌશલ્યોનો ઉપયોગ કરીને તેમને પાર કરો. જીવન પણ આવી જ એક રમત છે.
ઘણી વાર આપણે કહીએ છીએ, "મારા નસીબમાં જ આવું લખ્યું છે." પણ શું ખરેખર એવું છે? શું આપણે આપણા નસીબના ઘડવૈયા નથી? જ્યારે આપણે પડકારોનો સામનો કરીએ છીએ, ત્યારે આપણે આપણા નસીબને જાતે જ આકાર આપીએ છીએ. આપણે આપણી મર્યાદાઓને ઓળંગીએ છીએ અને નવા શિખરો સર કરીએ છીએ.
ક્યારેક એવું પણ બને કે આપણે કોઈ મુશ્કેલ પરિસ્થિતિમાંથી પસાર થઈએ અને પછી કહીએ કે "આનાથી તો હું ઘણો શીખ્યો છું." આ શીખ ક્યાંથી આવી? એ જ મુશ્કેલ પરિસ્થિતિમાંથી, એ જ પડકારમાંથી. જો એ પરિસ્થિતિ ન આવી હોત, તો શું આપણે એટલું શીખી શક્યા હોત? કદાચ નહીં.
આપણને ક્યારેક નવા રસ્તા પર જવાથી ડર લાગે છે. નવી નોકરી, નવું શહેર, નવો સંબંધ - આ બધું આપણને અજાણ્યા પ્રદેશમાં ધકેલી દે છે. પણ યાદ રાખો, સાચો વિકાસ તો આ અજાણ્યા પ્રદેશમાં જ થાય છે. નવા રસ્તાઓ નવા અનુભવો, નવા લોકો અને નવી શીખ લઈને આવે છે.
એક ઉદાહરણ લઈએ. એક શિલ્પકાર જ્યારે પથ્થરને કોતરે છે, ત્યારે પથ્થરને પીડા થાય છે. પણ એ પીડા વિના પથ્થર સુંદર કલાકૃતિ બની શકતો નથી. આપણા જીવનના પડકારો પણ એ શિલ્પકારના હથોડા જેવા છે. તે આપણને આકાર આપે છે, આપણને ઘડે છે અને આપણને સુંદર બનાવે છે.
તો, શું તમે તમારા જીવનના પડકારોને સ્વીકારવા તૈયાર છો? શું તમે Comfort Zone માંથી બહાર નીકળીને સાહસ કરવા તૈયાર છો? જો હા, તો યાદ રાખો, દરેક પડકાર એક તક છે, એક નવો રસ્તો છે જે તમને પરિવર્તન તરફ દોરી જશે.
'જો કોઈ રસ્તો તમને પડકાર ન આપે, તો તે તમને બદલી શકશે નહીં.' આ સુવિચાર આપણને શીખવે છે કે જીવનમાં સ્થિરતા નામની કોઈ વસ્તુ નથી. કાં તો આપણે આગળ વધીએ છીએ અથવા પાછળ રહીએ છીએ. પરિવર્તન અનિવાર્ય છે, અને પડકારો એ પરિવર્તનના એન્જિન છે.
નિષ્ફળતા એ સફળતાની વિરુદ્ધ નથી, પણ સફળતાનો જ એક ભાગ છે. દરેક નિષ્ફળતા આપણને કઈક શીખવીને જાય છે. તે આપણને આપણી ભૂલો સુધારવાની, નવી રણનીતિઓ અપનાવવાની અને ફરીથી પ્રયત્ન કરવાની તક આપે છે. જેમ એક વૃક્ષ વાવાઝોડાનો સામનો કરીને વધુ મજબૂત બને છે, તેમ આપણે પણ પડકારોનો સામનો કરીને વધુ શક્તિશાળી બનીએ છીએ.
તો, ચાલો આપણે પડકારોને ભેટીએ, તેમને હસીને આવકારીએ અને જાણીએ કે તેઓ જ આપણને વધુ સારા, વધુ મજબૂત અને વધુ સક્ષમ વ્યક્તિ બનાવશે. કારણ કે, સાચું પરિવર્તન તો ત્યાં જ શરૂ થાય છે જ્યાં પડકારો આપણી રાહ જોતા હોય છે. જીવનનો ખરો આનંદ અને સંતોષ એ જ રસ્તાઓ પર મળે છે જે આપણને પડકારે છે અને આપણને બદલી નાખે છે.
એટલું યાદ રાખીએ:
• પડકાર એ જીવનનો અલ્પવિરામ છે, પૂર્ણવિરામ નહીં; તે તમને થોભાવી શકે છે પણ તમારી યાત્રાને ક્યારેય સમાપ્ત કરી શકતો નથી.
• જે રસ્તા પર કોઈ ખાડા કે ટેકરા ન હોય, તે રસ્તો તમને ક્યારેય ચાલવાની સાચી મજા નહીં શીખવે. પડકારો જ તમારી મર્યાદાઓને ઓળંગવાનો દરવાજો છે.
