જીવન પથ
-રાકેશ ઠક્કર
ભાગ-૨૩
એક ભાઇનો સવાલ છે કે,'જો કોઈ રસ્તો તમને પડકાર ન આપે, તો તે તમને બદલી શકશે નહીં.' - આ સુવિચારને કોઈ પ્રસંગ આપી સમજાવો.
'જો કોઈ રસ્તો તમને પડકાર ન આપે, તો તે તમને બદલી શકશે નહીં.' - આ સુવિચાર માત્ર શબ્દો નથી, પણ જીવનના ઊંડાણપૂર્વકના સત્યનો પડઘો છે. આપણે બધા એક આરામદાયક જીવન જીવવાની ઈચ્છા રાખીએ છીએ, જ્યાં કોઈ મુશ્કેલી ન હોય, કોઈ અડચણ ન આવે. પરંતુ, શું ખરેખર આવું જીવન આપણને પ્રગતિ તરફ દોરી જાય છે? કદાચ નહીં. સાચી પ્રગતિ, સાચું પરિવર્તન તો પડકારોના તાપમાં જ થાય છે. સોનું જેમ અગ્નિમાં તપીને શુદ્ધ બને છે, તેમ મનુષ્ય પણ પડકારોનો સામનો કરીને વધુ મજબૂત, વધુ પરિપક્વ અને વધુ સક્ષમ બને છે.
જીવન એક યાત્રા છે, અને આ યાત્રામાં અનેક વળાંકો, ઉતાર-ચઢાવ અને અણધાર્યા માર્ગો આવે છે. જો આ માર્ગો સરળ અને સીધા જ હોય તો આપણે ક્યારેય નવા રસ્તા શોધતા શીખીશું નહીં, નવી ક્ષમતાઓ વિકસાવીશું નહીં અને આપણી સુષુપ્ત શક્તિઓને ઓળખી શકીશું નહીં. પડકારો એ એવા શિક્ષક છે જે આપણને પાઠ શીખવે છે જે પુસ્તકો ક્યારેય શીખવી શકતા નથી. તેઓ આપણને લવચીકતા, ધીરજ અને નિશ્ચયના ગુણો શીખવે છે.
પડકારો શા માટે જરૂરી છે? પડકારો આપણને અનેક રીતે મદદ કરે છે:
આત્મ-શોધ: જ્યારે આપણે પડકારોનો સામનો કરીએ છીએ, ત્યારે આપણે આપણી અંદર રહેલી શક્તિઓને ઓળખીએ છીએ. આપણને ખબર પડે છે કે આપણે કેટલા સક્ષમ છીએ અને કઈ રીતે મુશ્કેલીઓનો સામનો કરી શકીએ છીએ.
વૃદ્ધિ અને વિકાસ: દરેક પડકાર એક તક લઈને આવે છે. તે આપણને નવા કૌશલ્યો શીખવા, નવી રીતો અપનાવવા અને આપણા વ્યક્તિત્વને નિખારવા માટે પ્રેરિત કરે છે.
લવચીકતા: જીવનમાં અનિશ્ચિતતાઓ આવતી જ રહે છે. પડકારો આપણને બદલાતી પરિસ્થિતિઓમાં અનુકૂલન સાધવા અને લવચીક બનતા શીખવે છે.
નિશ્ચય અને ધ્યેય: પડકારો આપણા સંકલ્પને મજબૂત બનાવે છે. જ્યારે આપણે કોઈ મુશ્કેલ લક્ષ્યને પાર પાડવાનો પ્રયાસ કરીએ છીએ, ત્યારે આપણો નિશ્ચય વધુ દ્રઢ બને છે.
સફળતાની મીઠાશ: પડકારોને પાર કર્યા પછી મળેલી સફળતાની ખુશી અને સંતોષ અનમોલ હોય છે. તે આપણને ભવિષ્યના પડકારોનો સામનો કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે.
એક પ્રેરક વાર્તા: 'દીપક અને અદ્રશ્ય પર્વત'
એક સમયે એક સુંદર, શાંત ગામ હતું જે ઊંચા પર્વતોથી ઘેરાયેલું હતું. આ ગામમાં એક દીપક નામનો યુવાન રહેતો હતો. દીપક સ્વભાવે શાંત અને મહેનતુ હતો, પણ ક્યારેય પોતાના ગામની બહાર ગયો નહોતો. તેનું જીવન ખૂબ જ સરળ હતું; સવારે ઉઠવું, ખેતરમાં કામ કરવું અને સાંજે ઘરે પાછા ફરવું. તેને લાગતું હતું કે આ જ જીવન છે અને આમાં જ સુખ છે.
એક દિવસ ગામમાં એક વૃદ્ધ સંત આવ્યા. તેઓ ખૂબ જ જ્ઞાની હતા અને દૂર દૂરથી લોકો તેમની સલાહ લેવા આવતા. દીપક પણ સંતના પ્રવચનો સાંભળવા ગયો. સંતે જીવનમાં પડકારોનું મહત્વ સમજાવ્યું અને કહ્યું કે "જ્યાં સુધી તમે તમારા Comfort Zone માંથી બહાર નહીં નીકળો, ત્યાં સુધી તમે તમારી સાચી ક્ષમતાને ઓળખી નહીં શકો."
સંતે એક વાર્તા કહી: "આ પર્વતોની પેલે પાર એક અદ્રશ્ય પર્વત છે, જે ફક્ત એવા વ્યક્તિને જ દેખાય છે જેણે પોતાના ડર પર વિજય મેળવ્યો હોય અને અથાક પ્રયત્નો કર્યા હોય. તે પર્વત પર એક એવું ફૂલ ઊગે છે જે રોગોનો ઇલાજ કરી શકે છે અને લોકોને શાંતિ આપી શકે છે."
ગામના લોકો આ સાંભળીને આશ્ચર્યચકિત થયા. ઘણા લોકોએ તે અદ્રશ્ય પર્વત શોધવાનો પ્રયાસ કર્યો, પણ બધા નિષ્ફળ રહ્યા. દીપકને પણ આ વાર્તાએ આકર્ષિત કર્યો. તેણે વિચાર્યું, 'આ મારું જીવન પણ તો એક સીધા રસ્તા જેવું છે, ક્યાંય પડકાર નથી. કદાચ આ સંતની વાત સાચી છે.' તેણે નક્કી કર્યું કે તે અદ્રશ્ય પર્વત શોધીને જ રહેશે.
દીપકના નિર્ણયથી ગામના લોકો હસ્યા."તું? જે ક્યારેય ગામની બહાર ગયો નથી? તું શું પર્વત શોધીશ?" પરંતુ દીપક અડગ હતો. તેણે પોતાની માતાના આશીર્વાદ લીધા અને પર્વતો તરફ પ્રયાણ કર્યું.
શરૂઆતમાં દીપકને બધું સરળ લાગ્યું. રસ્તો સીધો હતો અને હવા ખુશનુમા હતી. પણ થોડા જ સમયમાં રસ્તો મુશ્કેલ બન્યો. ગાઢ જંગલો, ખડકાળ રસ્તાઓ અને ઊંચા ચઢાણ આવવા માંડ્યા. તેને ભૂખ લાગી, તરસ લાગી અને થાક પણ લાગ્યો. એક સમયે તો તેણે હિંમત હારી દીધી અને પાછા ફરવાનું વિચાર્યું.
પરંતુ સંતના શબ્દો તેને યાદ આવ્યા: "જો કોઈ રસ્તો તમને પડકાર ન આપે, તો તે તમને બદલી શકશે નહીં." તેણે પોતાની જાતને સમજાવી કે આ જ એ પડકાર છે જે તેને બદલશે. તેણે ઊંડો શ્વાસ લીધો અને ફરીથી ચાલવાનું શરૂ કર્યું.
રસ્તામાં તેને ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો. તેણે નદીઓ પાર કરી, જંગલી પ્રાણીઓથી બચ્યો અને કઠોર હવામાનનો સામનો કર્યો. કેટલીકવાર તે ભૂલો કરતો, ખોટા રસ્તે જતો, પણ દરેક ભૂલ તેને એક નવો પાઠ શીખવતી. તે ધીરજ રાખતા શીખ્યો, સમસ્યાઓનો ઉકેલ લાવતા શીખ્યો અને પોતાની શક્તિઓને ઓળખતા શીખ્યો. તેના શરીર પર ઉઝરડા પડ્યા, તેના કપડા ફાટી ગયા, પણ તેના મનમાં એક અદમ્ય જુસ્સો હતો.
કેટલાક દિવસો પછી, જ્યારે તે એક ઊંચી ખડક પર ચડ્યો, ત્યારે તેણે જોયું કે દૂર દૂર સુધી કોઈ પર્વત દેખાતો નહોતો. તે નિરાશ થયો. શું સંતે ખોટું કહ્યું હતું? શું ખરેખર કોઈ અદ્રશ્ય પર્વત નહોતો?
તે થાકીને એક વૃક્ષ નીચે બેસી ગયો. તેણે પોતાની યાત્રા વિશે વિચાર્યું. તેણે શું ગુમાવ્યું અને શું મેળવ્યું? તેણે જોયું કે આ યાત્રાએ તેને કેટલો બદલી નાખ્યો હતો. તે હવે વધુ મજબૂત, વધુ આત્મવિશ્વાસુ અને વધુ જ્ઞાની બની ગયો હતો. તેણે પોતાના Comfort Zone માંથી બહાર નીકળીને પોતાના ડર પર વિજય મેળવ્યો હતો.
અચાનક, એક તેજસ્વી પ્રકાશ ચમક્યો અને તેની આંખો સામે એક ભવ્ય પર્વત પ્રગટ થયો! તે ખરેખર અદ્રશ્ય પર્વત હતો, જે ફક્ત તેને જ દેખાતો હતો કારણ કે તેણે પોતાના પર વિજય મેળવ્યો હતો. પર્વતની ટોચ પર એક સુંદર, ચળકતું ફૂલ ખીલેલું હતું. દીપકે તે ફૂલ લીધું અને ગામ તરફ પાછો ફર્યો.
જ્યારે દીપક ગામમાં પાછો ફર્યો, ત્યારે લોકો તેને ઓળખી પણ ન શક્યા. તે હવે માત્ર એક સામાન્ય દીપક નહોતો, તે એક બહાદુર અને સમજદાર યુવાન બની ગયો હતો. તેણે અદ્રશ્ય પર્વત પરથી લાવેલું ફૂલ ગામના બીમાર લોકોને આપ્યું અને તેઓ સાજા થયા. ગામમાં શાંતિ અને ખુશીનો માહોલ છવાઈ ગયો.
દીપકે પોતાની વાર્તા કહી અને કહ્યું કે "પડકારોથી ડરશો નહીં. તે જ તમને સાચા અર્થમાં જીવતા શીખવશે અને તમારા જીવનને બદલશે."
વધુ ૨૪ મા ભાગમાં...
