...ને પાત્ર ભાલક ગેટ પાસે આવીને હું પોતે ઉભો થઈ ગયો, જ્યાં સમગ્ર હવાઈ વર્ષ પૂર્વે જીવનકાર્યને પૂરુ પાડશે કૃષ્ણ આવી થભી જશે- તે કહે છે કે, "ત્યાં એક ભાર-એક વિષાદ તને જોઈતો હતો. " એ મને યાદ પણ આવ્યું નથી એમ મને શું અનુભવાય છે એ જોવું...
હું ભાલકની અંદર જાઉં છું તો ડાબી તરફ લીલ બાઝીના એક કુંડમાં માછલીઓ પણ જોવા મળે છે અને જમણી તરફ કોઈ ભપકો ના લાગે છે તેમ છતાં જોવાને ક્યાંય પણ કોતરણી હુરૂં મંદિર. ને આગળ જાણ્યું પાનખર પીપળા હું, દુર સુધી દેખાતાં પોલીસમાં ટેબલે ગયાં છે, એ જોતાં મને જો હું જોઉં તો હજુ કોઈ કિંમત આવી નથી મને…પ્રમાણમાં સારી ભગવાન ભીડની વચ્ચે હું મંદિરમાં પ્રવેશ કરું છું, હું પોતે જ સાર્વજનિક છું જ આજુબાજુના આગામી તાડની જેવો પહેરવેશ મહિલાનું એક ટોળું કીર્ત-બધા વચ્ચે જસ્ત-એમાં ક્યાંય પણ છે-મંદિરની અંદર તિરસ્કાર તો કશે ધ્યાન આપે છે ને સીધું જ પગ પર ચડાવીને સુતેલા કૃષ્ણ તરફ જ નજર રાખે છે, ને દેખરેખ કરે છે ય શોધે છે, ગચ્છ એમ જ એક ઘૂંટ તૈયાર કરે છે. હું, હું કૃષ્ણ જોતો જ રહું છું, એ સામે બેઠલા જરા જુવે છે, મોં પર એ જ ચિરપરિચિત સ્મિત-પુસ્તકોમાં કહે છે કે ભુવન મોહિની-ખુબે વિશ્વાસે કૃષ્ણ છે, એમ અહીં કે કૃષ્ણ આવ્યા હશે ત્યારે જ મોટા પ્રમાણમાં થશે- પોતાના આખાને-પોતાભાઈ ભાઈ સામે જોઈને-મુકીને આ પીપછાંટને આવી બેડી વિશ નિમણૂંક સત્તા હશે...બલારામને એલ્લી વિદાય આપનાર એ કોઈ ત્રિવેણી પાસે હશે ત્યાંથી અહી એ જરા પાસે આવે છે- એ જગ્યા છે જ્યાં કૃષ્ણે માટે દેહને વિલીન કારણ બહાર આવવું પડ્યું છે. ફરી એ ગયા તો હિરણ્યને કાંઠે જ, આલ્લો ફેરો તો કારણ જાણવા મળે છે...
એ ભાલકાને અંદરગૃહના પીળાને નીચેથી નવી ડાળીઓ ફૂટી છે, પુજારી કહે છે કે, “લોડાઉનમાં કોઈ માણસની દેખરેખ ના લાગે ને એટલે...” એ પીપળો અંદરગૃહમાંથી એક બાજુ કોંગ્રેસમાં જાય છે ત્યાંથી બહાર નીકળે છે, એ મને કહે છે, “વધું ઉપર યં છે નવા પાન ફૂટ્યા છે.” મિલની બહારવટતા ગચ્છુષો હું તો મને અનુભવાયુ છે... ગાંધારીનો શાપ યાદ આવે છે કે, “કૃષ્ણ તું પ્રાણીના મોતે...” પશુ મોતે...એકલો...અટુલો...કોઈ પાણીના પાણીના ના હોય. શોષ સાથે...
એક ઉંડોડો...
બહાર નીકળવું ડાટ તરફ મહાદેવનું તમારી પાસે યે એક પીપલો છે, મૌલિક થડ પાસે ઘણી બધી અગરબતી અને ધૂપ બળતણ છે, પન મારી શક્તિ છે અને એ ધૂપની ખુશ મારા સારામાં એક સારામાં સારા લાગે છે, પીળાના પાંખાયા વચ્ચે માટે થડનો ઘાટો છાયો જોયો છે, છાયામાં કાનાનું ગલુયું સુતું છે. ને એમ થાય કે એનો ઘાટો છાયો જીતો તો આપણે યથાવત્ બનીએ તો... ચૅટ આવીને એ સુતેલા ગલુડિયાને હાથ ઘૂંઘે છે ને એમ જ શાંતિથી શાંતતું. પડ્યું રહે છે મારી નજર.
તેને કહ્યું છે કે કોઈ પણ યોગ્યે એ પછી ત્યાં થોડીક્ષણો બેસવું, હું મારા મંદિરના પ્રવેશદ્વાર પર જે પીપળો ત્યાં બેસું છું, તા સ્મરણ આવે છે કે તારી વ્હાલા કૃષ્ણને જ્યાં જવાબ મળે છે ત્યાં તને કેવું ખૂમતું જ હશે...
એક કુતરું પગથીયા પાસે સૂતું છે, આ પીપળાના પાંખા છાંયે, સારમેયની અવસ્થા જેવું પાંખું-નાદુરસ્ત-કૃશાય કુતરું... હું અન્ય કુતરું જોઉં તો મને તેની દેખરેખ કૈક કહેતી હોય. લાગે છે. પણ આવે છે-તો મારી રીતે સત્ય નથી કહેતું-કઈ નહિ...એ સહજ સામે સ્વીકારી જજે...જે કદાચ કૃષ્ણ ય ના સ્વીકારી શકે, અહીર વાગ્યું ત્યાર બાદ નીંગળતા પગે ત્રિવેણી સુધી ગયા. માણસને જીવેલા...
ભાલકાથી ત્રિવેણી જવાબોપ્યા તો આખા રસ્તે સત્યમાં આ સ્થિતિ હશે, આક કેડી કેડી જ્યાં હશે કૃષ્ણા રક્તના ટીપાં સંપૂર્ણ ગયા હશે, અહી જ પેલા હશે. મોરપીછના ઢગલા થતા ગયા હશે, આ અડ્ડો રસ્તો એમનો વિસ્તાર લાંબો બેઠકો હશે? એમના જીવનનો એક ય એક આવો જડવો રસ્તો યથાવત્ બની જાય છે, મથુરાથી ગોકુળનો રસ્તો-ગોકુળથી મથુરાનો રસ્તો, નિર્તા સાથે માની સોડથી અલગ ને અલગ અને જ્યાં એ સોડ-સ્નેહ-પ્રેમ બંધાયો એ યદા-નંદ-સખાઓ-ગોપીઓ અને... અને રાધાથી દુરાંગનો એ રસ્તો...એશોબા....ઘાવ તો આ જ દુઝ્યા હશે એની અંદર...આ તીરી ઘાવની ભૂમિકા તેની સામે કેટલી છે.
કૃષ્ણને પૂજવો નહીં ગમે તેટલું વિચારવું મને છે, કોઈને પ્રેમ જોવાનું પ્રથમ ચરણ કદાચ તેના વિશે વિચારવું એ છે.
