Chapter 9 : पुन्हा हललेलं झाड
सावित्रीच्या आत्म्याला शांतता मिळाल्याच्या विधीला दोन आठवडे उलटून गेले होते. गावात जणू आशेची झुळूक परत आली होती . लहान मुलं खेळायला बाहेर पडू लागली होती , रात्री दिवे लागण्याऐवजी पुन्हा समारंभांचे दिवे लागू लागले होते. पण … भयकथांचा शेवट कधीच इतक्या सोपेपणे होत नाही.
त्या रात्री, गावाच्या बाहेरच्या जुन्या नाल्याजवळून जाणाऱ्या रस्त्यावर एक मेंढपाळ हरवला. त्याच्या मागं फक्त एकच गोष्ट आढळली — झाडावर नख्यांनी कोरल्यासारखा संदेश:
“ ती फक्त एकटी नव्हती ... ”
गूढ वाऱ्याची चाहूल
शरद , ज्याने चेतनच्या वाचवण्यात हातभार लावला होता , त्याच्या लक्षात एक गोष्ट येत होती . झाड अजूनही थोडं हलकं डोलतं होतं — जणू ते झोपेत कुशीत वळत होतं . पण कोणाच्या कुशीत ?
शरदने ही बाब शंकरनाथकडे मांडली . तो म्हणाला , “ गुरुजी , सावित्री गेली असेल ... पण जर ती ‘फक्त एकटी नव्हती’ , तर अजून कोण ? ”
शंकरनाथ थोडावेळ गप्प राहिला . मग तो मंद आवाजात म्हणाला , “ त्या काळात अनेक स्त्रियांना अन्याय झेलावे लागले. आणि एकाच झाडाखाली इतकी वेदना संचित झाली असेल ... तर एकच आत्मा का राहील ? ”
नवीन आत्म्याचा उदय
त्या रात्री प्रियंका घरी एकटी होती . अचानक खिडकीतून थंड वारा आत घुसला . आरशात तिला सावित्री नव्हे, तर एक वेगळी स्त्री दिसली – डोळ्यांत रक्त नाही, पण रडणाऱ्या चेहऱ्यावर घृणा . तोंडातून एकच शब्द :
“ मी ... चंद्रा...”
प्रियंका जागच्याजागी गोठली. सावित्रीच्या आधी कोणीतरी ?
चंद्रा – एक विसरलेली कथा
दुसऱ्या दिवशी , प्रियंका आणि दीपक गावाच्या नोंदी तपासायला लागले . त्यांना एका जुन्या पोथीत एक ओळ मिळाली :
“ सावित्रीच्या आधी , चंद्रा नावाच्या एका स्त्रीला गावाने वेश्या समजून झाडाखाली जाळलं होतं ... कोणतीही नोंद ठेवली नाही. ती फक्त ‘असुरवस्त्रा’ होती . ”
प्रियंकाच्या अंगावर काटा आला. “म्हणजे सावित्रीने जिचं झाड निवडलं, तिच्या आधी तिथं चंद्रा होती... आणि कदाचित सावित्रीलाही तिला कधीच शांत करू दिलं नाही.”
शंकरनाथने एकाच वाक्यात सगळं स्पष्ट केलं:
“जर सावित्रीचा शाप शांतीने मिटवला असेल... तर चंद्रा आता जागी झाली असेल — सूडासाठी!”
झाड पुन्हा जागं होतं
त्या रात्री झाडाच्या फांद्या पुन्हा हालल्या — पण आता आवाज वेगळा होता. सौम्य कुजबुज नव्हती, तर गोंगाट होता. जणू अनेक बायका एकत्र बोलत होत्या. त्यांच्या स्वरात करुणा नव्हती, सूड होता.
एकच वाक्य पुन्हा पुन्हा हवेत घुमत होतं:
“तुम्ही फक्त सावित्रीला ऐकलं... आम्हाला नाही.”
समाप्त नाही – नव्याची सुरुवात
शंकरनाथ गंभीर झाला. “प्रियंका... तुझा प्रवास संपलेला नाही. आता खरी परीक्षा सुरू होते. ही फक्त सावित्रीची नव्हती... ही झाडाची कहाणी आहे. आणि त्या झाडाखाली, अजून किती आत्मा दडले आहेत, हे कोणालाच ठाऊक नाही.”
प्रियंकाने त्याच्याकडे पाहिलं . आता तिच्या डोळ्यांत भीती नव्हती . होती जिद्द .
“ मग पुढचं पान मी लिहीन ...” ती म्हणाली .
( पुढे चालू … )
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
