प्रत्येकाला काहीतरी हवं असतं – यश, पैसा, प्रतिष्ठा, आदर. पण महिलांना खरं म्हणजे काय हवं असतं? हा प्रश्न विचारला की उत्तरं अनेक मिळतात. कुणाला प्रेम, कुणाला सुरक्षितता, कुणाला स्वातंत्र्य, तर कुणाला समजून घेणारा सहचर हवा असतो. पण या सगळ्यातला केंद्रबिंदू एकच – ओळख आणि आदर.
ही कथा आहे अन्वी नावाच्या मुलीची, तिच्या आयुष्यातील चढउतारांची, तिच्या संघर्षांची, आणि त्या संघर्षातून बाहेर पडताना तिने मिळवलेल्या ओळखीची. तिच्या प्रवासातून आपल्याला उमगेल की महिलांना खरं म्हणजे काय हवं असतं.
---
अन्वी ही पुण्यातील मध्यमवर्गीय कुटुंबात वाढलेली एक हुशार मुलगी. तिचं लहानपण आईच्या मायेने आणि वडिलांच्या शिस्तीत गेलं. लहानपणापासूनच तिला अभ्यासाची आवड होती, पण त्याहूनही जास्त आवड होती चित्रकलेची. तिला रंगांमध्ये स्वतःची दुनिया सापडायची.
शाळेत शिक्षक विचारायचे, "मोठी होऊन काय बनायचं आहे?"
सगळ्या मुली म्हणायच्या – डॉक्टर, इंजिनिअर, शिक्षिका.
पण अन्वी म्हणायची – "मला कलाकार व्हायचं आहे!"
लोक हसायचे. कुणी म्हणायचं – “कलाकार होऊन काय होणार? पोट भरतं का त्याने?”
पण तिचं मन मात्र ठाम होतं. तिला आपला मार्ग वेगळा ठरवायचा होता.
---
कॉलेजमध्ये गेल्यावर तिच्या भोवती नवे लोक, नवी स्वप्नं आणि नवे अनुभव आले. कॉलेजमध्येच तिची भेट झाली समर्थशी – हुशार, देखणा, आणि मनमिळाऊ मुलगा. त्यांची मैत्री झाली, आणि हळूहळू ती एकमेकांच्या जवळ आली.
समर्थने एकदा विचारलं,
“अन्वी, तुला आयुष्यात खरं म्हणजे काय हवं आहे?”
अन्वी काही क्षण शांत राहिली.
“मला फक्त एवढं हवंय की कुणीतरी माझ्या स्वप्नांवर विश्वास ठेवावा. बाकी सगळं मी करेन.”
ही वाक्य समर्थच्या मनाला भिडली. त्याने मनोमन ठरवलं – “मी याला कधीही स्वप्नं सोडू देणार नाही.”
---
पण आयुष्य इतकं सरळ नसतं. अन्वीचं कुटुंब मात्र अजूनही तिला “स्थिर नोकरी” करावी असं म्हणत होतं. चित्रकलेत करिअर करणं त्यांना धोकादायक वाटत होतं.
आई म्हणाली – “बाळा, कला छंदासाठी छान आहे. पण लग्नानंतर तुला घर सांभाळावं लागेल. स्थिर नोकरी नसेल तर जगणं अवघड होईल.”
वडील थोडे कठोरच होते. “स्वप्नं पुरेसं पोट भरत नाहीत. तुला वास्तव स्वीकारायला हवं.”
अन्वी द्विधा मनस्थितीत होती. तिला घरच्यांचा आदर ठेवायचा होता, पण स्वतःची स्वप्नं सोडायची नव्हती.
---
या सगळ्या गोंधळात समर्थ तिच्यासाठी भक्कम आधार ठरला.
तो म्हणाला –
“अन्वी, जगाला जे योग्य वाटतं ते नेहमीच खरं नसतं. जर तू ठरवलंस की तुला तुझ्या रंगांमध्ये जगायचं आहे, तर मी तुझ्यासोबत आहे. कारण मला तुझ्या डोळ्यांतली चमक महत्त्वाची वाटते – जी फक्त चित्र काढताना दिसते.”
समर्थच्या या शब्दांनी अन्वीचं मन भारावून गेलं. तिच्या डोळ्यात पाणी आलं.
ती विचार करू लागली –
“स्त्रियांना खरंच काय हवं असतं? पैसा? स्थैर्य? नाही… त्यांना हवी असते ती समजूतदार साथ, जी समर्थ मला देतोय.”
---
अन्वीने ठरवलं. तिने फाइन आर्ट्सचं शिक्षण घेण्यास सुरुवात केली. घरच्यांना हे पटवणं खूप कठीण होतं, पण तिच्या चिकाटीपुढे त्यांनी हार मानली.
पहिल्या प्रदर्शनाला तिला फक्त काही लोकांची दाद मिळाली. पैसा मात्र फारसा आला नाही. पण तिच्यासाठी तेही मोठं होतं – कारण लोक तिच्या चित्रांशी जोडले गेले होते.
हळूहळू तिचं नाव वाढू लागलं. वृत्तपत्रांमध्ये तिच्या कलाकृतींचे फोटो येऊ लागले.
---
पण जीवनात वादळं अनाहूतपणे येतात.
एकदा अन्वीच्या प्रदर्शनाला कमी लोक आले. गुंतवणूकदारांनी हात आखडता घेतला. लोक म्हणाले – “कलेत भविष्य नाही.”
अन्वी खचली. तिने ब्रश बाजूला ठेवला. दिवसन्-दिवस ती शांत राहू लागली.
समर्थला काळजी वाटू लागली. तो तिच्याकडे गेला आणि म्हणाला –
“अन्वी, तुला माहितेय का, तुझ्या चित्रांशिवाय मी तुला अपूर्ण बघतो. तू रंग हरवलीस तर मीही हरवेन.”
हे ऐकून अन्वीचं मन पुन्हा उजळलं. तिला जाणवलं – स्त्रियांना खरं तर हवं असतं ते आपल्या स्वप्नांना जपण्यासाठी कुणीतरी उभं राहावं.
---
अन्वीने पुन्हा उभारी घेतली. तिने समाजातील महिलांच्या भावनांवर आधारित एक भव्य चित्रप्रदर्शन भरवलं – नाव ठेवलं “स्त्री : तिच्या मनाची दुनिया”.
या प्रदर्शनात प्रत्येक चित्रात एक वेगळी स्त्रीदुनिया होती –
एका चित्रात आईचं त्यागमय प्रेम,
दुसऱ्यात तरुण मुलीची स्वप्नं,
एका ठिकाणी पत्नीची व्यथा,
तर दुसऱ्या ठिकाणी आजीची ममता.
हे प्रदर्शन पाहून लोक भारावून गेले. पत्रकारांनी कौतुक केलं. समाजातील महिलांना वाटलं – “ही आपलीच कथा आहे.”
---
अन्वी आता फक्त एक कलाकार राहिली नव्हती, तर स्त्रियांच्या भावना मांडणारी आवाज बनली होती. तिच्या कामातून अनेकांना प्रेरणा मिळत होती.
समर्थ तिच्यासोबत आयुष्यभर राहिला. दोघांनी एकमेकांच्या स्वप्नांना आधार दिला. त्यांचं प्रेम हे दाखवत होतं की स्त्रियांना खरं तर संपत्तीपेक्षा सोबत, बंधनांपेक्षा स्वातंत्र्य, आणि सर्वात महत्त्वाचं म्हणजे – आपली ओळख हवी असते.
---
अन्वीची कथा सांगते की –
स्त्रियांना फक्त पैसा, दागिने किंवा स्थैर्य नको असतं.
त्यांना हवं असतं –
कुणीतरी त्यांच्या मनाला ऐकणारं कान,
त्यांच्या स्वप्नांना साथ देणारं हात,
आणि त्यांच्या अस्तित्वाला मान्यता देणारं मन.
स्त्री म्हणजे फक्त घर सांभाळणारी नाही, तर ती एक स्वप्नाळू, शक्तिशाली, भावूक आणि प्रेरणादायी व्यक्तिमत्त्व आहे.
तिला मिळायला हवं ते म्हणजे – आदर, प्रेम, आणि स्वतःला व्यक्त करण्याचं स्वातंत्र्य.
---
अन्वी आजही आपल्या रंगांमध्ये स्त्रियांची दुनिया रंगवत असते. तिचं प्रत्येक चित्र समाजाला विचारायला लावतं –
“महिलांना खरंच काय हवं असतं?”
आणि उत्तर मिळतं –
“तिला हवं असतं तेवढंच की, तिचं मन समजून घ्यावं.”
---
🌸 समाप्त 🌸
---
