#આગળ
"મિત્ર એવો શોધવો જે ઢાલ સરીખો હોય,
સુખમાં પાછળ પડી રહે ને દુઃખમાં આગળ હોય"
એક એવા જ મિત્રની વાત મારે આપને કહેવાની છે કૃષ્ણ અને સુદામા.. જ્યારે ગુરૂકુળમાં સાથે અભ્યાસ કરતા હતા તે સમયની વાત છે.
સુદામા એક વિદ્વાન બ્રાહ્મણ હતાં. પોતાના બાલ સખા કૃષ્ણ થી છુપાવીને ચણા કેવી રીતે ખાઇ શકે ?
સુદામાની દરિદ્રતા અને ચોરી પાછળ એક બહું જ મોટી રોચક અને ત્યાગ-પૂર્ણ કથા છે..
એક અત્યંત ગરીબ નિર્ધન ઘરડી ડોશી ભિક્ષા માંગી જીવન નિર્વાહ કરતી હતી. એક સમય એવો આવ્યો કે, તેને પાંચ દિવસ ભિક્ષા ન મળી. તે રોજ પાણી પી ને ભગવાન નું નામ લઇ સૂઇ જતી. છઠ્ઠા દિવસે તેને ભિક્ષામાં બે મુઠી ચણા મલ્યા. પોતાની ઝુંપડી પહોંચતા રાત અંધારું થઈ ગયું.
ડોશી એ વિચાર કર્યો કે, આ ચણા અત્યારે નહિ, સવારે ઠાકોરજી ને ભોગ લગાવીને ખઇશ. આવો વિચાર કરી ચણા કપડાં બાંધી રાખી દિધા.
ડોશીના સૂતા પછી એક ચોર ચોરી કરવા માટે તેની ઝુંપડીમાં આવ્યો.
ચોરે ચણાંની પોટલી જોઇ સમજ્યો કે આમાં સોના ના સિક્કા બાંધ્યા છે અત: તેને ઉપાડી લિધી.
ચોરનો આવાજ સાંભળી ડોશી જાગી ગઇ. અને બૂમો પાડવા લાગી. બૂમો સાંભળી આજૂબાજૂના લોકો એકઠાં થઇ ગયા.
બધા ચોરને પકડવાં દોડ્યા.
ચણાની પોટલી લઇ ભાગેલા ચોરે પકડાઇ જવાના ભયથી તે સંદીપન મુનિના આશ્રમ માં છુપાઇ ગયો.
આ સંદીપન મુનિના આશ્રમમાં શ્રી કૃષ્ણ અને સુદામા શિક્ષણ ગ્રહણ કરી રહ્યા હતા.
ચોરનો અવાજ સાંભળી ગુરુમાતાને લાગ્યું કે કોઇ આશ્રમમાં આવ્યું છે. ગુરુમાતા એ પોકાર કર્યો- કો ત્યાજ ચોર પેલી પોટલી મુકીને નાસી ગયા.
આ બાજૂ ભૂખથી વ્યાકુળ ડોશીએ જાણ્યું કે ચણાની પોટલી ચોર ઉઠાવી ભાગી ગયો છે તો તેણે શ્રાપ આપ્યો,
"મૂજ દીનહીન અસહાય ના ચણા જે કોઇ ખાશે તે દરિદ્ર થઇ જશે".
આ આશ્રમમાં ઝાડૂ લગાવતાં સમયે ગુરુમાતા ને તે ચણાની પોટલી મળી. ગુરુમાતાએ પોટલી ખોલી ને જોયું તો તેમાં ચણા હતા. તે સમય દરમિયાન સુદામા અને શ્રીકૃષ્ણ જંગલમાં લાકડા વિણવા જઇ રહ્યા હતા.
ગુરુમાતા એ તે ચણાની પોટલી સુદામાને દેતાં કહ્યું, બેટા ! જ્યારે ભૂખ લાગે તો તમે બન્ને આ ચણા ખાજો.
સુદામા તો જન્મજાત બ્રહ્મજ્ઞાની હતા. તેમણે જેવી ચણાની પોટલી હાથમાં લિધી , બધું રહસ્ય જાણી ગયા.
સુદામાએ વિચાર કર્યો - ગુરુમાતા એ કહ્યું છે કે, આ ચણા બન્ને બરાબર વહેંચી ને ખાજો, પણ આ ચણા તો શ્રાપિત છે, જો હું આ ચણા ત્રિભુવનપતિ શ્રીકૃષ્ણને ખાવા આપીશ તો મારા પ્રભુની સાથે સાથે ત્રણે લોક દરિદ્ર થઇ જશે.
નહિ-નહિ હું આવું ક્યારેય નહિ થવા દઉં. મારા જીવિત રહેતાં "પ્રભુ" દરિદ્ર થાય ! એવું હું નહિ કરું!
હું આ ચણા ખાઇ જઇશ પણ કૃષ્ણને નહિ ખાવા દઉં ! અને સુદામાએ કૃષ્ણથી છુપાવીને બધા ચણા ખાઇ લિધા.
અભિશ્રાપિત ચણા ખાઇને સુદામા એ દરિદ્રતા વ્હોરી લિધી. પણ પોતાના સખા શ્રીકૃષ્ણ ને બચાવી લિધા.
ત્રિભુવન નાથ ને બચાવવા માટે સુદામા પોતે દરિદ્રતા સ્વીકારી. અને એટલા જ માટે મિત્રો જ્યારે સુદામા કૃષ્ણને મળવા આવે છે ત્યારે પોતે ભગવાન તાદુર ત્રણ મુઠ્ઠી ખાઈને સુદામાને શ્રાપ મુક્ત કરે છે. સુદામાએ કંઈ ન માંગ્યું પરંતુ તેની દરિદ્રતા ભગવાન પોતે દૂર કરે છે.
