સહકાર્ય ની શક્તિ
सहाय्यं विश्वासस्य मूलं भवति, एकस्य शक्तिः सर्वं न संनादति।
સહાય (મદદ) એ વિશ્વાસનો મૂળ આધાર છે, એકલી વ્યક્તિની શક્તિ બધું જ પરિપૂર્ણ કરી શકતી નથી.
એક શાંત જંગલની વચ્ચે, જ્યાં ઊંચા વૃક્ષોની ઘટાઓ અને પક્ષીઓના કલશોરથી વાતાવરણ ગુંજી રહ્યું હતું, એક નાનકડી છોકરી નીલા અને તેના પિતા રાજેશ એક પગદંડી પર ચાલી રહ્યા હતા. નીલા, નવ વર્ષની નાની છોકરી, હતી, જેની આંખોમાં જિજ્ઞાસા અને ઉત્સાહ ઝળકતો હતો. રાજેશ, એક શાંત અને ડહાપણથી ભરેલો માણસ, હંમેશાં પોતાની દીકરીને જીવનના નાના-નાના પાઠ શીખવવાની તક શોધતો હતો. આજે, રવિવારની એક શાંત સવારે, બંને પિતા-પુત્રી જંગલની સેર માણવા નીકળ્યાં હતાં. સૂરજનાં કિરણો વૃક્ષોની ડાળીઓમાંથી ઝરતાં હતાં, અને નીલાના ચહેરા પર એક નિર્દોષ હાસ્ય રમતું હતું.
જેમ જેમ તેઓ આગળ વધતા હતા, તેમની સામે પગદંડી પર એક મોટી વૃક્ષની ડાળી પડેલી દેખાઈ. ડાળી એટલી મોટી અને ભારે હતી કે તે આખો રસ્તો રોકી રહી હતી. નીલાએ થોડીક ક્ષણો માટે ડાળીને નિહાળી, અને પછી તેના પિતા તરફ જોઈને, ઉત્સાહથી ભરેલા અવાજે પૂછ્યું, "બાપુ, જો હું પ્રયત્ન કરું, તો શું હું આ ડાળીને હટાવી શકું?"
રાજેશે તેની દીકરીની આંખોમાં જોયું, જેમાં નવી બાબતો અજમાવવાની ઝંખના ઝળકતી હતી. તેણે હળવું હાસ્ય કર્યું અને નરમ અવાજે કહ્યું, "નીલા, મને ખાતરી છે કે તું આ ડાળી હટાવી શકે છે, જો તું તારી બધી તાકાત વાપરે."
નીલાએ તેના નાના હાથો વડે ડાળીને પકડી. તેણે પોતાના નાનકડા શરીરની બધી તાકાત એકઠી કરી અને ડાળીને ઉપાડવાનો પ્રયત્ન કર્યો. તે ડાળીને ખેંચવા લાગી, ધક્કો મારવા લાગી, પણ ડાળી ટસની મસ ન થઈ. થોડી મિનિટોના પ્રયત્ન પછી, નીલા થાકી ગઈ. તેનો ચહેરો નિરાશાથી ભરાઈ ગયો. તેણે રાજેશ તરફ જોઈને કહ્યું, "બાપુ, તમે ખોટું બોલ્યા. હું આ ડાળી હટાવી શકતી નથી."
રાજેશે નીલાના ખભે હાથ મૂક્યો અને શાંત સ્વરે કહ્યું, "બેટા, ફરીથી પ્રયત્ન કર, તારી બધી તાકાત વાપરીને."
નીલાએ થોડું ગળું ખંખેર્યું, પણ તેના પિતાની વાત માની. તેણે ફરીથી ડાળીને પકડી. આ વખતે તેણે વધુ જોર લગાવ્યું, તેના નાના પગ ધરતી પર દબાવ્યા, અને પૂરી તાકાતથી ડાળીને ખેંચવાનો પ્રયત્ન કર્યો. પરંતુ ડાળી હજુ પણ ન હલી. નીલાનો ચહેરો લાલ થઈ ગયો, અને તે થાકીને નીચે બેસી ગઈ. "બાપુ, હું આ નથી કરી શકતી," તેણે નિરાશ થઈને કહ્યું.
રાજેશે હળવું હાસ્ય કર્યું અને નીલાની બાજુમાં નીચે બેસી ગયો. તેણે નીલાની આંખોમાં જોઈને, ગાઢ પ્રેમથી ભરેલા અવાજે કહ્યું, "બેટા, મેં તને કહ્યું હતું કે તારી 'બધી તાકાત' વાપર. પણ તેં મારી મદદ નથી માગી."
याचनं न लघुता, किन्तु प्रज्ञायाः प्रतीकं भवति।
મદદ માગવી એ નબળાઈ નથી, પરંતુ ડહાપણનું પ્રતીક છે.
નીલા થોડી મૂંઝાઈ. "મદદ?" તેણે આશ્ચર્યથી પૂછ્યું.
"હા, બેટા," રાજેશે ચાલુ રાખ્યું. "જીવનમાં આપણે એકલા બધું જ નથી કરી શકતા. આપણી શક્તિ એકલાપણામાં નથી, પણ એકબીજાને મદદ કરવામાં છે. જો તેં મને મદદ માટે પૂછ્યું હોત, તો આપણે બંને મળીને આ ડાળી હટાવી શક્યા હોત."
નીલાની આંખોમાં એક નવી સમજણની ચમક આવી. તેણે રાજેશ તરફ જોયું અને કહ્યું, "બાપુ, ચાલો, સાથે મળીને આ ડાળી હટાવીએ!"
રાજેશે હસીને માથું હલાવ્યું. બંનેએ ડાળીને એકસાથે પકડી. નીલાએ પોતાની નાની તાકાત લગાવી, અને રાજેશે પોતાની પુખ્ત શક્તિથી ડાળીને ખેંચી. થોડી જ વારમાં, ડાળી રસ્તાની બાજુમાં હટી ગઈ. નીલાનો ચહેરો ખુશીથી ઝળકી ઉઠ્યો. "બાપુ, આપણે કરી બતાવ્યું!" તે ઉછળતાં બોલી.
રાજેશે નીલાના માથે હાથ ફેરવ્યો અને કહ્યું, "જુઓ, બેટા, આપણી સાચી શક્તિ એકબીજા પર નિર્ભર રહેવામાં છે. કોઈ એક વ્યક્તિ પાસે બધી તાકાત, બધા સાધનો કે બધી ઉર્જા નથી હોતી. જ્યારે આપણે મદદ માગીએ છીએ, તે નબળાઈ નથી, પણ ડહાપણ છે."
નીલાએ માથું હલાવ્યું, અને તેની આંખોમાં એક નવો વિશ્વાસ ઝળક્યો. બંને પિતા-પુત્રી ફરીથી પગદંડી પર આગળ વધ્યા, પણ હવે નીલાના હૃદયમાં એક નવો પાઠ ઘર કરી ગયો હતો.
संनादति संगः सर्वं, एकाकी तु किम् करोति?
સાથે મળીને બધું શક્ય છે, એકલો માણસ શું કરી શકે?
