गावातील फसवणुकीची कथा आणि बनावट कर्ज अ‍ॅप्सविषयी जागरूकता
आमच्या गावातील रामूभाऊ, साधे आणि प्रामाणिक शेतकरी होते. त्यांचे कुटुंब शेतकामावर अवलंबून होते आणि त्यांचे उत्पन्न साधारण होते. शेतीसाठी आवश्यक खर्च भागवण्यासाठी ते नेहमीच नवीन मार्ग शोधत असत. एका दिवशी त्यांच्या मोबाईलवर एक संदेश आला, ज्यामध्ये लिहिलं होतं, "तुमच्यासाठी झटपट कर्ज! कोणत्याही प्रकारच्या कागदपत्रांशिवाय, फक्त एका क्लिकवर!" रामूभाऊंना वाटलं की हा संदेश त्यांच्या शेतीसाठी उपयुक्त ठरेल. त्यांना खतं आणि बियाणं खरेदीसाठी पैशांची आवश्यकता होती. त्यामुळे त्यांनी संदेशामध्ये दिलेल्या लिंकवर क्लिक करून ते अ‍ॅप डाउनलोड केलं.
अ‍ॅप डाउनलोड केल्यानंतर रामूभाऊंना कर्जासाठी त्यांचे आधार कार्ड, पॅन कार्ड, बँक खात्याची माहिती भरायला सांगितलं. त्यांना सांगण्यात आलं की त्यांना ₹10,000 पर्यंत कर्ज मिळेल आणि त्यासाठी कोणतेही कठोर नियम किंवा प्रक्रिया पूर्ण करावी लागणार नाही. हे ऐकून रामूभाऊ खूप आनंदी झाले. त्यांनी आपली सगळी माहिती त्या अ‍ॅपमध्ये टाकली. काही वेळातच त्यांना अ‍ॅपकडून संदेश आला की त्यांचे कर्ज मंजूर झाले आहे.
पण इथेच खरी समस्या सुरू झाली. काही दिवसांनी त्यांच्या बँक खात्यातून ₹5,000 कापले गेले. त्यांनी अ‍ॅपकडे चौकशी केली, परंतु तिथून त्यांना कोणताही प्रतिसाद मिळाला नाही. उलट त्यांना उरलेल्या रकमेबद्दल धमक्या मिळू लागल्या. *"तुमचं नाव आणि फोटो इंटरनेटवर टाकू,"* अशा प्रकारचे संदेश येऊ लागले. रामूभाऊंनी गावातील इतर लोकांना ही गोष्ट सांगितली, तेव्हा लक्षात आलं की अनेक जण अशा प्रकारच्या फसवणुकीला बळी पडले होते.
बनावट कर्ज अ‍ॅप्सचं जाळं
आजकाल इंटरनेटवर बनावट कर्ज अ‍ॅप्स मोठ्या प्रमाणावर फसवणूक करत आहेत. हे अ‍ॅप्स लोकांना झटपट कर्ज देण्याचं आमिष दाखवतात. परंतु त्यामागे मोठा फसवणुकीचा कट असतो. अशा अ‍ॅप्समुळे लोकांना मोठं आर्थिक नुकसान होतं.
फसवणुकीची प्रमुख वैशिष्ट्ये:
1. आमिषाने फसवणूक:
हे अ‍ॅप्स कर्ज देण्याचं आश्वासन देतात, परंतु त्यामागे फसवणुकीचं मोठं जाळं असतं. कोणत्याही प्रकारच्या प्रक्रिया न करता, झटपट पैसे मिळतील, असं सांगून लोकांना फसवलं जातं.
2. खाजगी माहितीचा गैरवापर:
आधार कार्ड, पॅन कार्ड, बँक खात्यांची माहिती गोळा करून ती फसवणुकीसाठी किंवा ब्लॅकमेलिंगसाठी वापरण्यात येते.
3. अत्याधिक व्याजदर:
सुरुवातीला कमी रकमेचं कर्ज दिलं जातं, पण त्यावर मोठ्या प्रमाणावर व्याज आकारलं जातं.
4. धमक्या आणि ब्लॅकमेलिंग:
जर कर्ज फेडलं नाही, तर कर्जदाराला धमक्या देऊन किंवा समाजात बदनामी करण्याच्या धमक्या देऊन पैसे वसूल केले जातात.
फसवणुकीपासून बचावाचे उपाय
सतर्कता आणि योग्य माहितीच्या मदतीने अशा फसवणुकीपासून वाचता येऊ शकतं. खालील उपायांचा अवलंब करून आपण स्वतःला सुरक्षित ठेऊ शकतो:
1. केवळ अधिकृत अ‍ॅप्स वापरा:
कोणतेही अ‍ॅप डाउनलोड करण्यापूर्वी त्याच्या विश्वासार्हतेची खातरजमा करा. केवळ गुगल प्ले स्टोअर किंवा अ‍ॅपल स्टोअरवरूनच अधिकृत अ‍ॅप्स डाउनलोड करा.
2. परवाना तपासा:
कर्ज देणाऱ्या संस्थेचा भारतीय रिझर्व्ह बँकेकडून (RBI) परवाना आहे का, हे तपासा.
3. आमिषांना बळी पडू नका:
जर एखादं अ‍ॅप जास्तच आकर्षक ऑफर देत असेल, तर त्याची खातरजमा करा. सहज पैसे मिळण्याच्या जाहिरातींना बळी पडू नका.
4. खाजगी माहिती शेअर करू नका:
आधार कार्ड, पॅन कार्ड, बँक खात्याची माहिती अज्ञात अ‍ॅप्ससोबत शेअर करू नका.
5. रेटिंग्स आणि पुनरावलोकन तपासा:
कोणतंही अ‍ॅप वापरण्यापूर्वी त्याच्या रेटिंग्स आणि रिव्ह्यूज नक्की तपासा.
6. सायबर सेलशी संपर्क साधा:
जर तुम्हाला फसवणुकीचा संशय आला, तर त्वरित सायबर सेलशी संपर्क साधा.
7. मोबाईल सुरक्षित ठेवा:
सायबर हल्ल्यांपासून सुरक्षित राहण्यासाठी अँटीव्हायरस सॉफ्टवेअर वापरा.
गावांमध्ये इंटरनेटचा वापर झपाट्याने वाढत आहे. परंतु या तंत्रज्ञानासोबतच फसवणुकीचं प्रमाणही वाढतं आहे. रामूभाऊंच्या गोष्टीतून आपण हे शिकायला हवं की सायबर सुरक्षेबाबत सजग राहणं किती महत्त्वाचं आहे.
गावातील जनतेसाठी आवाहन:🔊🔊
1. जागरूकता पसरवा:
अशा फसवणुकीबाबत माहिती शेअर करा. कुटुंब, मित्र, आणि शेजाऱ्यांना या प्रकारची माहिती द्या.
2. गटचर्चा आयोजित करा:
गावात सायबर सुरक्षेबाबत शिबिरं आणि चर्चासत्रं घ्या, जिथे लोकांना योग्य माहिती दिली जाईल.
3. तरुणांना शिक्षित करा:
तरुण पिढीला सायबर गुन्ह्यांबाबत माहिती द्या, जेणेकरून ते इतरांना याबाबत जागरूक करू शकतील.
सतर्क राहा, सुरक्षित राहा
फसवणूक करणाऱ्यांची युक्ती दिवसेंदिवस अधिक प्रगत होत आहे. त्यामुळे प्रत्येकाने सतर्क राहून तंत्रज्ञानाचा योग्य वापर करावा. सायबर सुरक्षेची माहिती मिळवून स्वतःला आणि आपल्या कुटुंबाला अशा फसवणुकीपासून सुरक्षित ठेवा.
रामूभाऊंची गोष्ट आपल्याला यासाठी शिकवण देते की, कोणतीही गोष्ट सहज मिळते, ती नेहमीच चांगली असते, असं नाही. फसवणुकीपासून सावध राहा आणि इतरांना जागरूक करा.
