પુસ્તકનું રહસ્ય
પ્રકરણ ૩: સ્મૃતિની લય અને અદ્રશ્ય મુલાકાતો
આરવના જીવનમાં હવે એક નવી ધરી ઉમેરાઈ હતી. 'વિસ્મૃતિ' પુસ્તક અને રહસ્યમય સુંદર છોકરી. પુસ્તકે તેના મન પર કબજો જમાવ્યો હતો, અને છોકરીએ તેની કલ્પના પર.
પહેલી મુલાકાત પછી, છોકરીનું આગમન લાઇબ્રેરીમાં નિયમિત બની ગયું. જોકે, તેની મુલાકાતોનો કોઈ ચોક્કસ સમય નહોતો. તે ક્યારેક વહેલી સવારે ધુમ્મસમાં પ્રવેશી, તો ક્યારેક સૂર્યાસ્તના સમયે આછી રોશનીમાં દેખાતી.
તેમની વાતચીત હંમેશા 'વિસ્મૃતિ' પુસ્તક પર કેન્દ્રિત રહેતી. તે ક્યારેય પુસ્તકને હાથ નહોતી લગાડતી, પણ તેના વિશે એવી ગહન વાતો કરતી, જાણે તેણે તેના દરેક પાનાનો અભ્યાસ કર્યો હોય. તે અજ્ઞાત લિપિના ભાવાર્થ વિશે સંકેતો આપતી, પણ ક્યારેય સ્પષ્ટ માહિતી નહોતી આપતી.
"આ લિપિ સમયનો નકશો છે," તેણે એકવાર કહ્યું હતું. "તેને વાંચવા માટે, તમારી વર્તમાન ક્ષણને ભૂલવી પડે."
"તમને નથી લાગતું કે આ પુસ્તક તમને ક્યાંકથી ખેંચી રહ્યું છે?" આરવ જ્યારે પૂછતો, ત્યારે તે હસીને કહેતી, "એ તો બધાને ખેંચે છે... પણ તમે કેટલું ખેંચાવો છો, તે મહત્ત્વનું છે."
આરવના મનમાં તેના પ્રત્યે એક અકથ્ય આકર્ષણ ઊભું થયું હતું, જે તર્કથી પર હતું. તેનું નામ પૂછવાનો વિચાર આવતો, પણ જ્યારે પણ તે પૂછવા જતો, ત્યારે તે વાતને હસીને ટાળી દેતી, અથવા આરવ પોતે જ ભૂલી જતો. તેણે મનમાં તેનું નામ 'છાયા' રાખ્યું હતું, કારણ કે તે ક્યારેક એક ભ્રમણા જેવી લાગતી.
ઘણીવાર આરવને એવું લાગતું કે 'છાયા' ફક્ત તેને જ કેમ દેખાય છે? બીજા વિદ્યાર્થીઓ કે વૃદ્ધો તેના તરફ કેમ ધ્યાન નથી આપતા? પરંતુ આરવ એ વિચારને પોતાના મનનો વહેમ માનીને હસાવી દેતો. તે માનતો કે લાઇબ્રેરીના મૌનને માન આપીને લોકો તેનું ધ્યાન નથી ખેંચતા.
આરવના જીવનમાં 'વિસ્મૃતિ' અને 'છાયા'ની હાજરી વધતાં, તેના બાળપણના મિત્ર કૌશલને તેની ચિંતા થવા લાગી. કૌશલ તર્કશાસ્ત્ર અને વિજ્ઞાનનો વિદ્યાર્થી હતો, અને હંમેશા વાસ્તવિકતામાં માનતો.
એક સાંજે, કૌશલ લાઇબ્રેરીમાં આરવને મળવા આવ્યો.
કૌશલ હસમુખો અને જમીન સાથે જોડાયેલો યુવાન હતો. તે મોટે ભાગે ડેનિમ અને ટી-શર્ટમાં રહેતો, આરવ કરતાં તદ્દન વિપરીત. તેની આંખોમાં મસ્તી અને વ્યવહારિકતા છલકાતી.
કૌશલ આરવની બાજુની ખુરશી પર બેઠો, જે સામાન્ય રીતે ખાલી રહેતી. "આરવ, તું કેમ છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી મારા ફોન ઉપાડતો નથી? આટલું બધું શું વાંચે છે? તારી પરીક્ષા બે મહિના પછી છે, અને તું ક્યાક ગૂંચવાઈ ગયેલો લાગે છે."
આરવે 'વિસ્મૃતિ' પુસ્તક બંધ કર્યું. "કંઈ નહીં, કૌશલ. એક રસપ્રદ પુસ્તક મળ્યું છે, જે મારા મનને શાંતિ આપે છે."
બંને વાત કરી રહ્યા હતા, ત્યાં જ લાઇબ્રેરીના દરવાજામાંથી 'છાયા'એ પ્રવેશ કર્યો.
તે દિવસે તે આછા લીલા રંગના વસ્ત્રોમાં હતી, જે તેના સૌંદર્યમાં વધુ નિખાર લાવતા હતા. તેની આંખોમાં એ જ રહસ્યમય ચમક હતી.
તે આરવ અને કૌશલ તરફ આવી. તેના ચહેરા પર એક ગંભીરતા હતી.
"આરવ," તેણીએ નરમાશથી કહ્યું, "મારે તમને પુસ્તક વિશે એક વાત કહેવી હતી. એની પાછળની લિપિનું રહસ્ય જાણવા માટે, તમારે એક વસ્તુનો ત્યાગ કરવો પડશે. અને... આ પુસ્તક વિનાશક છે. તેને વાંચવાનું બંધ કરી દો."
આરવ તેને જોઈ રહ્યો. છોકરીની ચેતવણીમાં એક ઊંડી પીડા હતી, જે આરવને સ્પર્શી ગઈ.
"વિનાશક?" આરવે પૂછ્યું.
'છાયા'એ આરવ તરફ જોયું, તેના હોઠ પર એક દુઃખદ સ્મિત આવ્યું, અને તે ત્યાંથી તરત જ પાછી ફરીને લાઇબ્રેરીના ખૂણામાં અદૃશ્ય થઈ ગઈ, જાણે હવામાં ઓગળી ગઈ.
આરવ સંપૂર્ણ મોહમાં હતો. તેને લાગ્યું કે આ ચેતવણી ખૂબ મહત્ત્વપૂર્ણ છે.
છોકરીના ગયા પછી, આરવે કૌશલ તરફ ફર્યો.
"કૌશલ, તને પેલી છોકરી કેવી લાગી? સુંદર છે ને? તે મને ચેતવણી આપી રહી હતી."
કૌશલે પુસ્તકમાંથી નજર ઊંચી કરી. તેના ચહેરા પર સંપૂર્ણપણે મૂંઝવણ હતી.
"કઈ છોકરી? આરવ, તું કોની વાત કરે છે?"
આરવને ભારે હાચકો લાગ્યો. તેના શરીરમાંથી એક ઠંડી લહેર પસાર થઈ ગઈ. "શું વાત કરે છે! હમણાં જ અહીં હતી! મારી સાથે વાત કરતી હતી. તે તને જોઈને તરત જ ચાલી ગઈ!"
કૌશલે આજુબાજુ જોયું, પછી હસવા લાગ્યો. "યાર, તું દિવસ-રાત એ જ પુસ્તક વાંચે છે, હવે તને ભ્રમ થવા લાગ્યો છે. અહીં કોઈ છોકરી નહોતી. તું અહીં એકલો જ ગણગણાટ કરતો હતો. જો, આજુબાજુ કોઈ છે?"
આરવે આજુબાજુ નજર કરી. લાઇબ્રેરીમાં વિદ્યાર્થીઓ શાંતિથી વાંચી રહ્યા હતા. કોઈએ તેની કે તેની આસપાસની ઘટનાની નોંધ લીધી નહોતી.
આરવના તર્ક અને અનુભવ વચ્ચેની રેખા તૂટી ગઈ. તેના મનમાં એક ભયાનક સત્ય ઊભું થયું: કૌશલને 'છાયા' દેખાઈ નહોતી.
શું આરવ કોઈ માનસિક ભ્રમનો શિકાર બન્યો હતો? શું પુસ્તક 'વિસ્મૃતિ' એટલું શક્તિશાળી હતું કે તે તેની ચેતનામાં જીવંત પાત્રો સર્જી શકે?
આરવને હવે લાગ્યું કે નક્કી કંઈક ખોટું થઈ રહ્યું છે. અને તેનું નિશાન માત્ર તેનું મન જ નહીં, પણ તેનું અસ્તિત્વ હતું. તેણે તરત જ 'વિસ્મૃતિ' પુસ્તક તરફ જોયું, જે ટેબલ પર ખુલ્લું પડ્યું હતું. તેના પૃષ્ઠો પરની અજ્ઞાત લિપિ જાણે હસી રહી હોય એવું લાગ્યું, આરવને તેના ચક્રમાં વધુ ખેંચી લેવા માટે.