ಬಸಪ್ಪನಿಗೆ ಈ ಬದುಕು ಒಂದು ಸವಾಲಾಗಿಯೇ ಕಂಡಿತ್ತು. ಹೊಟ್ಟೆ ಹಿಂಡುವ ಬಡತನ, ಬರಗಾಲದಂತೆ ಬೆನ್ನುಹತ್ತಿದ ಹಸಿವು. ಬೆನ್ನಿಗಂಟಿದ ಹೊಟ್ಟೆಯೆಂಬ ಮಾತು ಬಸಪ್ಪನಿಗೆ ಕೇವಲ ಗಾದೆಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಅದು ಅವನ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದ ಕಠೋರ ವಾಸ್ತವವಾಗಿತ್ತು. ಮಳೆ ಬಂದು ಹದಿನಾರು ತಿಂಗಳುಗಳೇ ಕಳೆದುಹೋಗಿದ್ದವು. ಭೂಮಿ ಬಿರುಕು ಬಿಟ್ಟು, ಬಸಪ್ಪನ ಕನಸುಗಳಂತೆಯೇ ಒಣಗಿ ನಿಂತಿದ್ದವು. ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದಿದ್ದ ಹುಲ್ಲಿನ ಬಣವೆ ಹುಳ ಹಿಡಿದು ಧೂಳಾಗಿ ಹೋಗಿತ್ತು. ದನಕರುಗಳನ್ನು ಮಾರಲಾದ ಹಾದಿ ಹಿಡಿದು, ಕೊನೆಗೆ ಉಳಿದಿದ್ದು ಬಸಪ್ಪ, ಅವನ ಹೆಂಡತಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಮತ್ತು ಏಳು ವರ್ಷದ ಮಗ ಚಿನ್ನ.
ಹಳ್ಳಿಯ ವಾತಾವರಣ ಬಿಸಿಲು ಮತ್ತು ನಿಟ್ಟುಸಿರಿನಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು. ಕೆಲಸವಿಲ್ಲ, ಕೂಲಿಯಿಲ್ಲ. ಹಸಿವಿನ ಯಾತನೆ ದಿನದಿನಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಮಸಕಾದ ದುಃಖವಿತ್ತು, ಅದು ಬಸಪ್ಪನ ಎದೆಗೆ ಕಠಾರಿಯಂತೆ ಇರಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅದೆಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಚಿಕ್ಕ ಮಗುವಿನ ನಿತ್ರಾಣವಾದ ಮುಖ, ಹಸಿವಿನಿಂದ ಕಂದಿ ಹೋಗಿದ್ದ ಕಣ್ಣುಗಳು ಬಸಪ್ಪನನ್ನ ಬೆಂಕಿಯಂತೆ ಕಾಡುತ್ತಿದ್ದವು. ಒಂದು ದಿನ ಮಗ ಹಸಿವಿನಿಂದ ತಲೆಯೆತ್ತಲಾಗದೆ, ಅಪ್ಪ, ಹೊಟ್ಟೆ ಬಹಳ ಉರಿಯುತ್ತಿದೆಯಪ್ಪ ಎಂದು ಗೊಣಗಿದಾಗ ಬಸಪ್ಪನ ಎದೆ ಛಿದ್ರವಾದಂತಾಯಿತು. ಆ ರಾತ್ರಿ ಆತ ತಾನು ಮಲಗಿದ್ದ ಚಾಪೆಯ ಮೇಲೆ ಎದೆಗೆ ಕೈಯಿಟ್ಟು ಮಲಗಿದ. ಅವನ ಬೆನ್ನು ಹಸಿಯಾಗಿ, ಹೊಟ್ಟೆ ಬೆನ್ನಿಗೆ ತಾಗಿ ಕಚಗುಳಿ ಇಟ್ಟಂತೆ ಆಯಿತು. ಅವನ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ನೀರು ಜಿನುಗಿತು. ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವನಿಗೆ ಒಂದು ಉಪಾಯವೂ ತೋಚಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಹುಕಾರನ ಮುಂದೆ ಹೋಗಿ ಕೈ ಚಾಚುವುದು ಬಸಪ್ಪನಿಗೆ ಕೊನೆಯ ಮಾರ್ಗವಾಗಿತ್ತು. ಬೆಳಗಿನ ಜಾವ ಸಾಹುಕಾರನ ಮನೆಯ ಹೆಬ್ಬಾಗಿಲಲ್ಲಿ ನಿಂತಾಗ ಅವನ ಕೈ ಕಾಲು ನಡುಗಿದವು. ಯಾಕಲಾ ಬಸಪ್ಪ, ಬೆಳಗಿನ ಜಾವಾನೇ ಬಂದಿಯಲ್ಲ, ಏನಾದ್ರೂ ಕೆಲಸ ಇದಿಯಾ? ಎಂದು ಸಾಹುಕಾರ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಕೇಳಿದ. ಸಾಹುಕಾರ್ರೆ, ಒಂದು ಹೊತ್ತು ಊಟ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕಾಸಿಲ್ಲ, ಬದುಕು ಭಾರವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿ ಸಾಲ ಕೊಡಿ ಸಾಹುಕಾರ್ರೆ. ಮಳೆ ಬಂದಾಗ ಬಡ್ಡಿ ಸಮೇತ ತೀರಿಸ್ತೀನಿ ಎಂದು ಬಸಪ್ಪ ತನ್ನ ಆಸೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ. ಆದರೆ ಸಾಹುಕಾರನ ಹೃದಯ ಕಲ್ಲಾಗಿತ್ತು. ಮಳೆ ಯಾವಾಗ ಬರುತ್ತೆ ಅಂತ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ನಿನಗೆ ಸಾಲ ಕೊಟ್ಟರೆ ನನ್ನ ದುಡ್ಡು ಮರಳುತ್ತಾ? ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ ಸಂಪಾದಿಸು, ಸಾಲ ಕೇಳೋಕೆ ಬಂದಿಯಲ್ಲ, ನಾಚಿಕೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲವೇ? ಎಂದು ಸಾಹುಕಾರ ಖಂಡತುಂಡವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಿದ. ಬಸಪ್ಪನ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಘೋರ ನಿರಾಶೆಯುಂಟಾಯಿತು. ಅದೇ ರಾತ್ರಿ ಬಸಪ್ಪ ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿಯೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ. ಲಕ್ಷ್ಮಿ, ನಾನು ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕು. ಅಲ್ಲಿ ಏನಾದ್ರೂ ಕೆಲಸ ಸಿಗಬಹುದು. ಹೀಗೇ ಕುಳಿತರೆ ನಾವು ಬದುಕುವುದಿಲ್ಲ. ಚಿನ್ನನನ್ನು ನೀನು ನೋಡ್ಕೋ, ನಾನು ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ ದುಡ್ಡು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ವಾಪಸ್ ಬರ್ತೀನಿ ಎಂದು ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ. ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಕಣ್ಣುಗಳು ಮೌನವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದವು. ಮರುದಿನ ಬೆಳಗ್ಗೆ ಬಸಪ್ಪ ಮಗನ ತಲೆ ನೇವರಿಸಿ, ಚೆನ್ನಾಗಿರು ಚಿನ್ನ, ಹಸಿವಿನಿಂದ ಕಂದಿ ಹೋಗಿ ನಿನ್ನ ತೂಕ ಕಡಿಮೆ ಆಗಿದೆ. ನಾನು ಬರುವಾಗ ನಿನ್ನ ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬುವುದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದಷ್ಟು ತೂಕ ಇರಬೇಕು. ನಿನ್ನ ತೂಕ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ ನನ್ನ ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿ ಹೊರಟನು. ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಹೋಗಲು ಅವನ ಬಳಿ ದುಡ್ಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಹೊರಟು, ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಲಾರಿಗಳಿಗೆ ಕೈ ಸನ್ನೆ ಮಾಡಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಆ ಪ್ರಯಾಣ ಕೂಡ ಒಂದು ಯಾತನೆಯಾಗಿತ್ತು. ಹಸಿವು ಮತ್ತು ದಣಿವಿನಿಂದ ಅವನ ದೇಹ ಶೇಂಗಾ ಬೀಜದ ಸಿಪ್ಪೆಯಂತೆ ತೆಳುವಾಗಿತ್ತು. ಹೀಗೇ ಎರಡು ದಿನ ನಡೆಯುತ್ತಾ, ಬಸಪ್ಪನ ದೇಹ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಜಡವಾಗಿ ಹೋಯಿತು. ಮೂರನೆಯ ದಿನ ಬೆಳಗ್ಗೆ ಒಂದು ಅಂಗಡಿಯ ಮುಂದೆ ಬಿದ್ದಾಗ, ಅವನಿಗೆ ಜೀವ ಇರುವಂತೆ ಅನ್ನಿಸಲಿಲ್ಲ. ಹೊಟ್ಟೆ ಇನ್ನೂ ಬೆನ್ನಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಅದರಲ್ಲಿ ಉರಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ವೃದ್ಧ, ಕೈಗಾಡಿಯ ಮೇಲೆ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಮಾರುತ್ತಿದ್ದ ವ್ಯಕ್ತಿ, ಇವನನ್ನು ನೋಡಿ ತಡೆದು, ಏನು ಹುಡುಗ, ಯಾಕೆ ಹೀಗೆ ಬಿದ್ದಿದೀಯಾ?" ಎಂದು ಕೇಳಿದರು. ಬಸಪ್ಪ ಮಾತು ಹೊರಡದೆ, ಕಣ್ಣುಗಳಿಂದಲೇ ತನ್ನ ಕಷ್ಟವನ್ನು ತಿಳಿಸಿದ. ಆ ವೃದ್ಧ ಬಸಪ್ಪನ ಕಷ್ಟವನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡು, ತನ್ನ ಕೈಗಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ದೂರ ತಳ್ಳಿ, ಬಸಪ್ಪನನ್ನ ಅಂಗಡಿಯೊಳಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋದರು. ಅಲ್ಲಿ ಬಸಪ್ಪನಿಗೆ ಒಂದು ಲೋಟ ನೀರು ಮತ್ತು ಒಂದು ಬಾಳೆಹಣ್ಣು ಕೊಟ್ಟರು. ಆ ಬಾಳೆಹಣ್ಣು ಬಸಪ್ಪನಿಗೆ ಅಮೃತದಂತೆ ಅನ್ನಿಸಿತು. ಬಸಪ್ಪನ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನೋಡಿ ಆ ವೃದ್ಧ ಮರುಕ ಪಟ್ಟು, ನೀನು ನನ್ನ ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡು. ದಿನಕ್ಕೆ ನೂರು ರೂಪಾಯಿ ಕೊಡ್ತೀನಿ, ಊಟ ನಾನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ. ಬಸಪ್ಪನಿಗೆ ಇದು ದೈವಸಹಾಯವೆಂದೇ ಅನ್ನಿಸಿತು. ಬಸಪ್ಪ ದುಡಿಯಲು ಆರಂಭಿಸಿದ. ಮೊದಲ ದಿನವೇ ಅವನು ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ. ವೃದ್ಧರೂ ಬಸಪ್ಪನ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಮತ್ತು ಶ್ರಮವನ್ನು ನೋಡಿ ಸಂತೋಷಪಟ್ಟರು. ಬಸಪ್ಪನಿಗೆ ಪ್ರತಿದಿನವೂ ಹಣ್ಣುಗಳು, ರೊಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟರು. ಬಸಪ್ಪನ ಹೊಟ್ಟೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸ್ವಲ್ಪವಾಗಿ ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳಲು ಶುರುವಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ಮೂರು ತಿಂಗಳು ಕಳೆದಾಗ, ಬಸಪ್ಪ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಕಾಗದ ಬರೆದು, ಲಕ್ಷ್ಮಿ, ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿದೆಯಮ್ಮ. ಈಗ ನಾನು ಚೆನ್ನಾಗಿದ್ದೇನೆ. ಮುಂದಿನ ತಿಂಗಳು ನಿಮಗೆ ದುಡ್ಡು ಕಳುಹಿಸಿಕೊಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಬಾಗಿದನು. ಕಾಗದ ಸಿಕ್ಕಿದಾಗ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಕಣ್ಣುಗಳು ಆನಂದಭಾಷ್ಪಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ್ದವು. ಮಗನು ಕೂಡ ಅಪ್ಪ ಬರ್ತಾರೆ, ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬುತ್ತೆ ಎಂದು ಕುಣಿದು ಹಾಡಿದ. ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ ಬಸಪ್ಪ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಚೀಲದಲ್ಲಿ ತಾನು ಸಂಪಾದಿಸಿದ ಹಣವನ್ನು ತುಂಬಿಕೊಂಡು ಹಳ್ಳಿಗೆ ಹೊರಟನು. ಈ ಬಾರಿ ಅವನ ಪ್ರಯಾಣ ಹಸಿವಿನ ಪ್ರಯಾಣವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿಗಳಿದ್ದವು. ಅವನ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಹೊಳಪೂ, ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವೂ ಇತ್ತು. ಹಳ್ಳಿಯ ಮನೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದಾಗ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಓಡಿ ಬಂದು ಅವನನ್ನು ತಬ್ಬಿಕೊಂಡು ಅತ್ತಳು. ಮಗನ ಮುಖವೂ ನಗುವಿನಿಂದ ತುಂಬಿತ್ತು. ಆ ರಾತ್ರಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ರೊಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಬದನೆಕಾಯಿ ಪಲ್ಯ ಮಾಡಿದ್ದಳು. ಬಸಪ್ಪ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಮತ್ತು ಚಿನ್ನ ಆ ರೊಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುವಾಗ ಬಸಪ್ಪನ ಹೊಟ್ಟೆ ನಿಧಾನವಾಗಿ ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಬಂತು. ಅವನಿಗೀಗ ಅವನ ಬೆನ್ನಿಗೆ ಅಂಟಿದ ಹೊಟ್ಟೆಯ ಕಥೆ ದೂರದ ನೆನಪಾಗಿತ್ತು. ಬಸಪ್ಪ ಆ ಹಣದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಜಮೀನು ಖರೀದಿಸಿದ. ಈ ಬಾರಿ ಅವನು ಬಿತ್ತಿದ ಬೀಜಗಳು ಸರಿಯಾದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಮಳೆ ಸುರಿದು ಬೆಳೆದು ನಿಂತವು. ಅವನ ಜಮೀನು ಅವನ ಬೆನ್ನಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಹೊಟ್ಟೆಯನ್ನು ಅಳಿಸಿ, ಅಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಭರವಸೆಯನ್ನು ತುಂಬಿ ನಿಂತಿತು. ಬಸಪ್ಪನ ಕಷ್ಟವನ್ನು ಕಂಡ ಹಳ್ಳಿಯ ಜನರು, ಅವನ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಮತ್ತು ನಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ನೋಡಿ ಬಡತನದಿಂದ ಬೆನ್ನಿಗಂಟಿದ ಹೊಟ್ಟೆಯೂ ಕೂಡ ಶ್ರಮದಿಂದ ತುಂಬುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಂದುಕೊಂಡರು. ಬಸಪ್ಪನ ಕಥೆ ಆ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಒಂದು ದಂತಕಥೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯಿತು. ಹೊಟ್ಟೆ ಕೇವಲ ಅನ್ನದಿಂದ ಮಾತ್ರ ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ, ಅದು ಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಭರವಸೆಯಿಂದ ತುಂಬುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅವನ ಬದುಕು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿತು. ಬಸಪ್ಪನ ಆ ಹೊಟ್ಟೆ ಕೇವಲ ಅವನ ದೇಹದ ಭಾಗವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಅದು ಅವನ ಹೋರಾಟದ, ಬದುಕಿನ ಮತ್ತು ಆಶಯದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿತ್ತು.
