મદદનું અદભૂત ચમત્કાર
"दीनानां हृदयं नीतं स्वधर्मे स्थिता सदा।
सर्वे जनाः परित्रातुं शरणं यान्ति साधवः॥"
"જે વ્યક્તિઓ હંમેશાં પોતાના ધર્મ (કર્તવ્ય)માં સ્થાપિત રહે છે, દયાળુ હૃદય ધરાવે છે અને હંમેશાં અસહાયોની રક્ષા કરે છે, તે સજ્જનો હંમેશાં મદદ માગનારાઓ માટે શરણસ્થાન બને છે."
એક સમૃદ્ધ ઔદ્યોગિક શહેરમાં, એક મોટી કંપનીનો માલિક, જેનું નામ વિજયસિંહ, દર વર્ષે ખ્રિસ્તી નવા વર્ષના આગમનની ઉત્સાહી તૈયારીમાં રત રહેતો. ૨૫મી ડિસેમ્બરના દિવસે, તે પોતાના ૩૦૦ સમર્પિત કર્મચારીઓને એક અનોખી પરંપરા નિભાવતો. તે દરેક કર્મચારી પાસેથી એક હજાર રૂપિયાનો ફondi ઉઘરાવીને કુલ ૩ લાખ રૂપિયા એકત્ર કરતો, અને તેમાં પોતાની ખિસ્સામાંથી ૩ લાખ રૂપિયા ઉમેરીને એક ભવ્ય ૬ લાખ રૂપિયાની લોટરી ડ્રોનું આયોજન કરતો. આ લોટરીમાં એક નસીબવાન વિજેતાને ૬ લાખ રૂપિયાનું ઇનામ મળતું, જે કંપનીના દરેક કર્મચારી માટે એક આશાનું કેન્દ્ર બની રહેતું.
આ કંપનીમાં એક સાદી અને મહેનતુ કામવાળી મહિલા, જેનું નામ ગીતાબેન, કામ કરતી હતી. ગીતાબેનનું જીવન સંઘર્ષોથી ભરપૂર હતું. તેનો એકમાત્ર દીકરો, જેનું નામ કનન, ગંભીર બીમારીથી પીડિત હતો, અને તેનું ઓપરેશન કરાવવા માટે તેને લગભગ ૫ લાખ રૂપિયાની જરૂર હતી. ગીતાબેન દરરોજ સવાર-સાંજ કંપનીમાં ઝાડૂ મારતી, ફરજ નિભાવતી, પણ તેના હૃદયમાં તેના દીકરા માટે એક નાની આશા જીવંત રાખતી. જ્યારે લોટરીની વાત ચાલી, ત્યારે તેના મનમાં એક નાની ચમક ઉદભવી. તેણે પોતાના મર્યાદિત ૧૦૦૦ રૂપિયા જોખમમાં મૂકવાનું નક્કી કર્યું, જોકે તે જાણતી હતી કે જો તેનું નામ ન નીકળે તો તેનું નુકસાન થશે. તે દરરોજ સવારે મંદિરમાં જઈને ભગવાનને પ્રાર્થના કરતી, “હે ભગવાન, મારા કનનને બચાવો, મને આ ઇનામ મળે.”
કંપનીનો મેનેજર, જેનું નામ રમેશભાઈ, ગીતાબેનની મહેનત અને તેની મુશ્કેલીઓથી સભાન હતો. તેના દિલમાં ગીતાબેન માટે ઊંડી સહાનુભૂતિ હતી. તે જાણતો હતો કે ગીતાબેનના દીકરાને ઓપરેશનની જરૂર છે, અને તે ઈચ્છતો હતો કે ઇનામ ગીતાબેનને જ મળે. એક રાતે, તેણે એક નિર્ણય લીધો. તેણે લોટરીની કાપડીઓની ગોઠવણીનો લાભ લઈને પોતાની કાપડી પરથી પોતાનું નામ ખાલી કરીને ગીતાબેનનું નામ લખ્યું. તેણે તે કાપડીને ધીમે-ધીમે બોક્સમાં મૂકી દીધી અને મનમાં પ્રાર્થના કરી, “હે ભગવાન, આ માતાને બચાવો.” તે જાણતો હતો કે ૩૦૦ માંથી ફક્ત એક નામ બદલવાથી શક્યતા ખૂબ જ ઓછી છે, પરંતુ તેની અંદરની ધાર્મિક લાગણીએ તેને આ પવિત્ર કાર્ય માટે પ્રેરિત કર્યો.
આખી કંપનીમાં ઉત્સાહનું મોજું ચાલી રહ્યું હતું. દરેક કર્મચારી પોતપોતાની કાપડી બોક્સમાં મૂકી રહ્યો હતો, અને બધાની નજરો લોટરી ડ્રોના સમય પર સ્થિર હતી. અંતે, ૨૫મી ડિસેમ્બરની સાંજે, બધી કાપડીઓ એકત્ર થઈ ગઈ, અને ડ્રોનો સમય આવી પહોંચ્યો. વિજયસિંહે મંચ પર ઊભો થઈને એક કાપડી કાઢી. ગીતાબેનનું હૃદય ધબકી રહ્યું હતું, અને રમેશભાઈની નજરો પણ તે કાપડી પર જ ટકી હતી. બધા શ્વાસ રોકીને રાહ જોઈ રહ્યા. વિજયસિંહે કાપડી ખોલી અને માઇકમાં જાહેર કર્યું, “વિજેતા છે—ગીતાબેન!”
ગીતાબેનની આંખોમાંથી આનંદના આંસુ વહી પડ્યા. તેના હોશ ઉડી ગયા, અને તે ઉઠીને મંચ પર ગઈ. રમેશભાઈની આંખો પણ ભીની થઈ ગઈ, અને તેના ચહેરે શાંતિની છાપ હતી. વિજયસિંહે ગીતાબેનને એક સુંદર લिफાફો આપ્યો, જેમાં ૬ લાખ રૂપિયાની રકમ હતી. ગીતાબેન રડતી-રડતી બોલી, “હવે મારા કનનને કોઈ ભય નહીં. હું તેનું ઓપરેશન કરાવી શકીશ. મારું નસીબ જોઈ લો, ભગવાનની કૃપા મારા પર છે!”
પરંતુ કથા અહીંયા ખતમ થતી નથી. રમેશભાઈની કંઈક અંદરથી ઉત્સુકતા થઈ, અને તે લોટરીના બોક્સ પાસે ગયો. તેણે કૌતુકથી બીજી કાપડી કાઢી, અને તેની આંખો આશ્ચર્યથી પહોળી થઈ ગઈ—તેમાં પણ ગીતાબેનનું જ નામ હતું! તેણે ત્રીજી કાપડી કાઢી, પણ તેમાં પણ ગીતાબેનનું નામ હતું. તે ચકિત થઈ ગયો અને એક-એક કરીને બધી કાપડીઓ તપાસી. દરેક કાપડીમાં ગીતાબેનનું જ નામ લખેલું હતું! રમેશભાઈનું હૃદય ગર્વથી ફૂલી ગયું. તેને સમજાયું કે કંપનીના દરેક કર્મચારીએ એક નાની યુક્તિ રચી હતી—તેઓએ પોતપોતાની કાપડીઓમાંથી પોતાનું નામ હટાવીને ગીતાબેનનું નામ લખ્યું હતું.
આ બધું જાણીને વિજયસિંહ પણ હેરાન થઈ ગયો. તેણે પૂછ્યું, “આ શું રહસ્ય છે?” રમેશભાઈએ હસતા હસતા કહ્યું, “શેઠ, આ એક માતાને બચાવવાની યોજના હતી. અમે બધા ઈચ્છતા હતા કે ગીતાબેનને તેનું હક મળે, પરંતુ એવી રીતે કે તેને લાગે નહીં કે તે દયા પર જીવે છે.”
આ ઘટનાએ કંપનીમાં એક નવી પરંપરા જન્મ આપી. હવે દર વર્ષે, ૨૫મી ડિસેમ્બરના દિવસે, કંપનીના કર્મચારીઓ એક-બીજાને ખરી મદદ કરવાનું શીખે છે. ગીતાબેનના દીકરાનું ઓપરેશન સફળ રહ્યું, અને તેના ચહેરે ફરીથી મુસ્કાન ફૂલી ઉઠી. આ કથા એક માતાની આશા અને સમાજની સંવેદનશીલતાનું પ્રતીક બની ગઈ.
સંદેશ: હંમેશાં યાદ રાખો કે જ્યારે પણ કોઈને મદદ કરો, તો એવી રીતે કરો કે તેનું માન બચે અને તેને લાગે કે તે તેનું હક મેળવ્યું છે. ખરી મદદ ત્યારે જ સફળ થાય જ્યારે તે હૃદયથી હૃદય સુધી પહોંચે.
