આકાશમાં એક નમ્ર મુલાકાત
"नमन्ति फलिनो वृक्षाः, नमन्ति गुणिनो जनाः।
शुष्कवृक्षाश्च मूर्खाश्च, न नमन्ति कदाचन॥"
"ફળથી લચી પડેલું વૃક્ષ ઝૂકે છે, ગુણવાન વ્યક્તિ ઝૂકે છે, પણ સૂકું વૃક્ષ અને મૂર્ખ વ્યક્તિ ક્યારેય નથી ઝૂકતા."
એક સમયની વાત છે, જ્યારે ભારતના ચમકતા સિતારા, પ્રખ્યાત અભિનેતા વિરાટ શર્મા, તેમની કારકિર્દીના ઉચ્ચ શિખરે હતા. તેમનું નામ દરેક ઘરમાં ગુંજતું હતું, અને લોકો તેમની એક ઝલક મેળવવા માટે ઉત્સુક રહેતા. એક દિવસ, વિરાટ એક ફ્લાઇટમાં મુંબઈથી દિલ્હી જઈ રહ્યા હતા. વિમાનની અંદરનું વાતાવરણ શાંત હતું, અને મુસાફરો પોતપોતાની જગ્યાએ બેઠા હતા. વિરાટ બિઝનેસ ક્લાસની સીટ પર બેઠા હતા, અને તેમની આસપાસના મુસાફરો વારંવાર તેમની તરફ જોતા હતા. કેટલાક ચોરીછૂપીથી, તો કેટલાક ખુલ્લેઆમ. ચહેરા પર એક હળવું હાસ્ય લઈને વિરાટ આ બધું જોતા હતા, કારણ કે તેમને આવી ઓળખાણની આદત પડી ગઈ હતી.
તેમની બાજુની સીટ પર એક વૃદ્ધ સજ્જન બેઠા હતા. તેમનું વેશભૂષા એકદમ સાદું હતું—સફેદ શર્ટ અને ગ્રે રંગનું પેન્ટ. તેમના ચહેરા પર એક શાંત અને ગંભીર ભાવ હતો, જે દર્શાવતો હતો કે તેઓ શિક્ષિત અને સૌમ્ય સ્વભાવના છે. આ સજ્જન પોતાનું અખબાર વાંચવામાં મગ્ન હતા, અને ક્યારેક-ક્યારેક વિમાનની બારી બહાર આકાશમાં નજર નાખતા હતા. બાકીના મુસાફરોની જેમ તેઓ વિરાટ તરફ બિલકુલ ધ્યાન આપતા ન હતા. તેમની આ ઉદાસીનતા વિરાટ માટે થોડી આશ્ચર્યજનક હતી, પરંતુ તેમને આ વાત રસપ્રદ પણ લાગી.
થોડીવાર પછી, એર હોસ્ટેસ ચા લઈને આવી. વૃદ્ધ સજ્જને શાંતિથી ચાનો કપ લીધો અને ધીમે-ધીમે ચૂસકીઓ લેવા લાગ્યા. વિરાટે વિચાર્યું, "આ વ્યક્તિ ખરેખર અનોખા છે. બધા મારી તરફ જોવે છે, ફોટો લેવાની કે ઓટોગ્રાફ લેવાની વાતો કરે છે, પણ આ સજ્જનને મારી હાજરીની બિલકુલ પ propagates.પરવાહ નથી!" આ વાતે તેમની જિજ્ઞાસા વધી, અને તેમણે વાતચીત શરૂ કરવાનું નક્કી કર્યું.
વિરાટે હળવું હાસ્ય આપતાં કહ્યું, "હેલો!"
વૃદ્ધ સજ્જને પણ સૌજન્યથી હસીને જવાબ આપ્યો, "હેલો!" તેમનો અવાજ નરમ અને શાંત હતો, જેમાં એક અજાણ્યો આભા હતો.
વિરાટે વાતચીત આગળ વધારવા માટે કહ્યું, "તમે ફિલ્મો જોવાના શોખીન છો?"
સજ્જને શાંતિથી જવાબ આપ્યો, "ઓહ, બહુ ઓછી. ઘણાં વર્ષો પહેલાં એક ફિલ્મ જોઈ હતી, બસ."
વિરાટને આ વાત થોડી રમૂજી લાગી. તેમણે કહ્યું, "ઓહ, હું તો ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં કામ કરું છું."
સજ્જને નમ્રતાથી માથું હલાવ્યું અને કહ્યું, "ઓહ, એ તો બહુ સરસ છે! તમે શું કરો છો?"
વિરાટે હસતાં-હસતાં કહ્યું, "હું એક્ટર છું."
સજ્જને ફરીથી નમ્રતાથી કહ્યું, "ઓહ, એ તો ખૂબ સુંદર છે!"
અને બસ, આટલી જ વાત થઈ. વૃદ્ધ સજ્જન ફરીથી પોતાનું અખબાર વાંચવા લાગ્યા, અને વિરાટ પણ શાંતિથી બારી બહાર જોવા લાગ્યા. તેમને આ સજ્જનની સાદગી અને ઉદાસીનતા ખૂબ જ ગમી. "આવા લોકો આજકાલ ભાગ્યે જ જોવા મળે છે," તેમણે મનમાં વિચાર્યું.
વિમાન દિલ્હી એરપોર્ટ પર ઉતર્યું. મુસાફરો ધીમે-ધીમે ઉતરવા લાગ્યા. વિરાટે વૃદ્ધ સજ્જન તરફ હાથ લંબાવ્યો અને હસતાં કહ્યું, "તમારી સાથે મુસાફરી કરવાનો આનંદ આવ્યો. ઓહ, મારું નામ વિરાટ શર્મા છે!"
વૃદ્ધ સજ્જને વિરાટનો હાથ હળવેથી ઝાલી લીધો. તેમના ચહેરા પર એક શાંત હાસ્ય રમતું હતું. તેમણે કહ્યું, "આનંદ થયો તમને મળીને. મારું નામ છે રમેશભાઈ ટાટા."
વિરાટ એક ક્ષણ માટે સ્તબ્ધ થઈ ગયા. "રમેશભાઈ ટાટા?" તેમનું હૃદય ધડકવા લાગ્યું. તેઓ એ જ રમેશભાઈ ટાટા હતા—ભારતના સૌથી મોટા ઉદ્યોગપતિઓમાંના એક, જેમણે દેશના ઉદ્યોગ જગતને નવી ઊંચાઈઓ આપી હતી. તેમની સામે બેઠેલા આ સાદા વેશભૂષાવાળા સજ્જન એવા વ્યક્તિ હતા, જેમનું નામ દેશભરમાં આદર અને સન્માન સાથે લેવાતું હતું.
વિરાટના મનમાં એક ઊંડો વિચાર આવ્યો. તેમણે આખી ફ્લાઇટ દરમિયાન પોતાની ઓળખાણની અપેક્ષા રાખી હતી, પરંતુ રમેશભાઈ ટાટાએ તેમની ઓળખાણની કોઈ પરવાહ ન કરી. તેમની આ નમ્રતા અને સાદગીએ વિરાટના હૃદયને સ્પર્શી લીધું.
એ દિવસે વિરાટે એક મહત્વનો પાઠ શીખ્યા. "ભલે તું પોતાને કેટલો મોટો માને, હંમેશાં તારાથી પણ મોટી વ્યક્તિ હોય છે. નમ્ર રહેવું એ કોઈ ખર્ચ વિનાની સૌથી મોટી સંપત્તિ છે."
એરપોર્ટની બહાર નીકળતી વખતે વિરાટે એકવાર પાછળ વળીને રમેશભાઈ ટાટા તરફ જોયું. તેઓ હજી પણ શાંતિથી ચાલતા હતા, જાણે કોઈ સામાન્ય વ્યક્તિ હોય. પરંતુ વિરાટના હૃદયમાં તેમની આ નમ્રતાની છબી કાયમ માટે અંકિત થઈ ગઈ.
ખરી મહાનતા નામ, દરજ્જો કે ખ્યાતિમાં નથી, પરંતુ નમ્રતા અને સાદગીમાં છે.