પ્રેમની પસંદગી
એક શાંત, નાનકડું ગામ હતું, જ્યાં લીલાછમ વૃક્ષો અને ફૂલોની સુગંધથી ભરેલી ગલીઓમાં એક નાનું ઘર હતું. આ ઘરમાં રહેતાં હતાં રમા અને તેનો પરિવાર—તેનો પતિ શાંતિલાલ અને તેમની યુવાન દીકરી નીલમ. એક શાંત સવારે, રમા ઘરની બહાર નીકળી ત્યારે તેની નજર આંગણામાં બેઠેલા ત્રણ વૃદ્ધો પર પડી. ત્રણેયની લાંબી સફેદ દાઢીઓ હતી, અને તેમના ચહેરા પર એક નીરવ શાંતિ અને ગામ્ભીર્ય ઝળકતું હતું. રમાએ તેમને ક્યારેય જોયા ન હતા, પણ તેનું હૃદય ઉદાર હતું. તેણે નરમ અવાજે કહ્યું, "મને નથી લાગતું કે હું તમને ઓળખું છું, પણ તમે ભૂખ્યા હશો. મહેરબાની કરીને અંદર આવો અને કંઈક ખાઈ લો."
ત્રણેય વૃદ્ધોએ એકબીજા તરફ જોયું, અને એકે ધીમેથી પૂછ્યું, "ઘરનો માણસ, એટલે તમારા પતિ, ઘરે છે?"
રમાએ નમ્રતાથી જવાબ આપ્યો, "ના, તેઓ બહાર ગયા છે."
વૃદ્ધોએ એકબીજા સાથે નજરોની આપ-લે કરી અને કહ્યું, "તો પછી અમે અંદર નહીં આવી શકીએ."
રમા થોડી આશ્ચર્યચકિત થઈ, પણ તેણે વધુ પ્રશ્નો ન કર્યા. તે ઘરમાં પાછી ફરી અને રસોઈની તૈયારીમાં લાગી ગઈ. સાંજે, જ્યારે શાંતિલાલ ઘરે પાછો આવ્યો, ત્યારે રમાએ તેને આખી વાત કહી. "આજે સવારે ત્રણ વૃદ્ધો આંગણામાં બેઠા હતા. મેં તેમને ખાવાનું આપવા બોલાવ્યા, પણ તેમણે કહ્યું કે જ્યાં સુધી ઘરનો માણસ ન હોય, ત્યાં સુધી તેઓ અંદર નહીં આવે."
શાંતિલાલે આશ્ચર્યથી ભવું ચડાવી. "એવું? ચાલ, જા અને તેમને કહે કે હું ઘરે આવી ગયો છું. તેમને અંદર બોલાવ!"
રમા ફરી આંગણામાં ગઈ. ત્રણેય વૃદ્ધો હજુ ત્યાં બેઠા હતા, જાણે તેઓ કોઈ મહત્વની ક્ષણની રાહ જોઈ રહ્યા હોય. રમાએ નમ્રતાથી કહ્યું, "મારા પતિ ઘરે આવી ગયા છે. મહેરબાની કરીને અંદર આવો."
પરંતુ વૃદ્ધોએ એકબીજા તરફ જોયું અને એકે કહ્યું, "અમે ત્રણેય એકસાથે ઘરમાં નથી આવી શકતા."
રમા આશ્ચર્યથી બોલી, "એ શા માટે?"
તેમાંથી એક વૃદ્ધ, જેનો ચહેરો શાંત અને ગહન ડહાપણથી ભરેલો હતો, આગળ આવ્યો અને બોલ્યો, "મારું નામ છે પ્રેમ." તેણે પોતાના એક મિત્ર તરફ ઈશારો કરીને કહ્યું, "આ છે સંપત્તિ." પછી બીજા તરફ ઈશારો કરીને બોલ્યો, "અને આ છે સફળતા." તેમણે થોડું રોકાઈને ઉમેર્યું, "હવે તમે ઘરે જાઓ અને તમારા પતિ સાથે ચર્ચા કરો કે અમારામાંથી કોને તમે તમારા ઘરમાં આમંત્રિત કરવા માંગો છો."
રમા ઘરમાં પાછી ફરી અને શાંતિલાલને આખી વાત કહી. શાંતિલાલની આંખો ખુશીથી ચમકી ઉઠી. "અરે વાહ! આ તો બહુ સારી વાત છે!" તે ઉત્સાહથી બોલ્યો. "ચાલ, આપણે સંપત્તિને આમંત્રણ આપીએ. તે આવશે અને આપણું ઘર ધન-દોલતથી ભરી દેશે!"
રમાએ થોડું વિચાર્યું અને નરમાશથી કહ્યું, "પ્રિય, મને લાગે છે આપણે સફળતાને આમંત્રણ આપવું જોઈએ. સફળતા આવશે તો આપણું જીવન ખીલી ઉઠશે, અને દરેક ક્ષેત્રમાં આપણે આગળ વધીશું."
આ વાતચીત દરમિયાન, તેમની દીકરી નીલમ, જે ઘરના ખૂણામાં બેસીને બધું સાંભળી રહી હતી, આગળ આવી. તેનો ચહેરો નિર્દોષતા અને શુદ્ધ ભાવનાઓથી ભરેલો હતો. તેણે નરમ પણ નિશ્ચયી અવાજે કહ્યું, "મા, બાપુ, મને લાગે છે કે આપણે પ્રેમને આમંત્રણ આપવું જોઈએ. જો આપણું ઘર પ્રેમથી ભરાઈ જશે, તો બધું જ સુંદર થઈ જશે."
શાંતિલાલ અને રમા એકબીજા તરફ જોઈને મૂંઝાયા. શાંતિલાલે થોડું વિચાર્યું. તેના મનમાં સંપત્તિની ચમક હજુ પણ હતી, પણ નીલમના શબ્દોમાં એક શુદ્ધ ભાવના હતી જે તેના હૃદયને સ્પર્શી ગઈ. તેણે રમા તરફ જોઈને કહ્યું, "ચાલ, આપણે આપણી દીકરીની સલાહ માનીએ. આપણે પ્રેમને આમંત્રણ આપીશું."
રમા ફરી આંગણામાં ગઈ. તેણે ત્રણેય વૃદ્ધોને જોયા, જેઓ હજુ પણ શાંતિથી બેઠા હતા. તેણે પૂછ્યું, "તમારામાંથી કોનું નામ પ્રેમ છે? મહેરબાની કરીને અંદર આવો, તમે અમારા મહેમાન છો."
પ્રેમ નામનો વૃદ્ધ ધીમે ધીમે ઊભો થયો. તેના ચહેરા પર એક ગરમ હાસ્ય હતું, જે રમાના હૃદયને હૂંફ આપી ગયું. પરંતુ રમા આશ્ચર્યચકિત થઈ ગઈ જ્યારે અન્ય બે વૃદ્ધો—સંપત્તિ અને સફળતા—પણ ઊભા થયા અને પ્રેમની પાછળ ચાલવા લાગ્યા. રમાએ થોડી મૂંઝવણ સાથે પૂછ્યું, "મેં તો ફક્ત પ્રેમને આમંત્રણ આપ્યું છે, તમે બે કેમ આવો છો?"
ત્રણેય વૃદ્ધોએ એકસાથે હળવું હાસ્ય કર્યું, અને પ્રેમે જવાબ આપ્યો, "જો તમે સંપત્તિ કે સફળતાને આમંત્રણ આપ્યું હોત, તો અમારામાંથી બાકીના બે બહાર રહી ગયા હોત. પણ તમે પ્રેમને આમંત્રણ આપ્યું છે, અને જ્યાં પ્રેમ જાય છે, ત્યાં અમે બંને પણ સાથે આવીએ છીએ. કારણ કે જ્યાં પ્રેમ હોય છે, ત્યાં સંપત્તિ અને સફળતા આપોઆપ આવી જાય છે."
રમાની આંખો ખુશીથી ચમકી ઉઠી. તેણે ત્રણેયને ઘરમાં આવકાર્યા. ઘરની અંદર એક અજાણી હૂંફ અને શાંતિ વ્યાપી ગઈ. શાંતિલાલ અને નીલમે પણ આ નિર્ણય ની સાર્થકતા અનુભવી. નીલમની સરળ પણ શુદ્ધ સલાહે તેમના ઘરને ન માત્ર પ્રેમથી, પણ સંપત્તિ અને સફળતાથી પણ ભરી દીધું.
આપણે પ્રેમને પસંદ કરીએ, તો બાકીનું બધું આપોઆપ આપણી પાસે આવી જશે.
"તમારો દૃષ્ટિકોણ (attitude) જ તમારી ઊંચાઈ (altitude) નક્કી કરે છે." અને પ્રેમનો દૃષ્ટિકોણ જીવનની સૌથી મોટી ઊંચાઈઓ સુધી લઈ જાય છે.
सा त्वस्मिन् पर(म) प्रेमरूपा ।
That, verily, is of the nature of supreme Love of God.
ભક્તિ કરો ભગવાનની, તન્મય થઈ મન લાવો,
શ્રદ્ધા, પ્રેમ, ઉમંગથી, ભક્તિ ભાવમાં આવો.
પ્રેમભાવથી નામ જપો, તપ-સંયમને ધારો,
આરાધના, શુભ કર્મથી, ભક્તિમાં પ્રેમ વધારો.
શ્રદ્ધા-પ્રેમથી સેવો, ભાવ-ચાહમાં આવો,
રામ રાખો લગનથી, આ જ ભક્તિ કહેવાયો.
સાચો ધર્મ છે પ્રીતિનો પંથ, સમજો બાકી વિલાસ,
મત-મતાંતરના જંગલમાં, અણુ છે સત્ય વિકાસ.
