🚂 અંધી ટ્રેનનું અંતિમ સ્ટોપ: કુલધારાનું સૂનકારૂપ સ્ટેશન
રાતની અવઢવ હવા, જૂના લાઈટપોસ્ટની ઝઝવતી દીવો અને એક સુન્ન પડછાયો જે ટ્રેનની પાટીઓની વચ્ચે ઊભો છે...
ટ્રેન નંબર ૦૦૦ હવે દીઠી પળે પળે ધીમા થવા લાગી છે. અંદર બેઠેલા દરેક યાત્રીઓ હવે જાણે કોઈ અજાણી ભાવનાને સ્વીકારવાની તૈયારીમાં છે – એક એવી ભાવના, જેની મર્યાદા ન દૃશ્યમાં છે કે ન અવાજમાં. માત્ર… આત્મામાં છે.
---
🔸 સમીર: પાટા પર ઊભેલો ભય અને શમન
સમીર ખિડકીમાંથી બહાર જોઈ રહ્યો છે. કુલધારાની જમીન હવે થોડા વર્ષો જૂની લાગતી નથી – જાણે કાલે એની અંદર કંઈ તૂટ્યું હોય અને આજે એમાંથી કંઈક ઉગતું હોય.
> “મારે ત્યાગ કરવાનો હતો મારી ગુનાહગારીનો પટકો... પરંતુ મને એ નથી ખબર, ગુનો કોણે કર્યો હતો – હું કે મારી મૌનતા?”
એ ટ્રેનમાંથી ઉતરે છે. પગ નીચે મૂકે છે – અને જમીનથી નથી ડરે, પણ પોતાનાથી ડરે છે. એ સમજવા લાગ્યો છે કે યાત્રાઓ ગંતવ્ય સુધી નહિ જાય, તે આપણે જ્યાં બદલાઈએ ત્યાં પૂરી થાય છે.
---
🔸 લિના: એક ખાલી પાનું, જે આજે નામ પામ્યું
લિના ટ્રેનમાં એક ખૂણામાં બેઠી છે. એની બાજુમાં એક ડાયરી છે – જે તૂટેલી હતી, હવે બંધ થાય છે.
> “હું જે શબ્દો ન લખી શકી… એ આજે મારી આંખોથી લખાઈ રહ્યા છે.”
એને હવે કશું સમજાવવું નથી. એ ટ્રેનમાંથી ઉતરે છે – પીઠ પાછી કરે છે, પણ ભીતરથી હવે પાછું નથી વળતી. એની અંદર એક આખું પુસ્તક સમાપ્ત થયું છે… જે હવે કોઈ વાંચશે નહિ, પણ કાંઈક જીવે છે એમાં.
---
🔸 યુસુફ: સંગીત, જે હવે શ્વાસ બની ગયો છે
યુસુફ હવે કોઈ સાધન વગાડતો નથી. એ માત્ર ઉભો છે – પોતાની ભીતરની ધૂન સામે.
> “મારા ગીતોમાં હવે અવાજ નથી... હવે મૌન છે, અને એ મૌન જ સંવાદ છે.”
એ પાટા પર હાથ ફેરે છે – એમાંથી જે થરથરાટ આવે છે, એ જ એની તાળ છે. ટ્રેનનું પાટું હવે એનું રાગ છે.
---
🔸 સદાફ: મા... પણ હવે પોતે પોતાનું બાળક
સદાફ ટ્રેનમાંથી નીચે ઉતરે છે. એની આંખોમાં નમક છે, પણ હવે એ દુઃખ માટે નહિ… શાંતિ માટે છે.
> “મારે હવે કોઈને ઘેર જાવું નથી... હું હવે પોતે પોતાનું ઘર છું.”
એ પોતાને એક ચુંબન આપે છે. એ સ્વીકાર છે – દરેક તે ભાષાનું, જે ક્યારેય ઉચારી ન શકાઈ.
---
🔸 મિસ ધવન: હવે શિક્ષિકા નહિ... શ્વાસી પાઠ
એ ટ્રેનના અંતિમ કોચમાંથી ઉતરે છે. આજે એ બોલે નહીં – કેમ કે વાક્યોથી આગળ છે આજે. દર એક યાત્રાને નજરથી આગળ છોડે છે… જાણે દરેક પોતાનું પરિણામ આપી ચુક્યા હોય.
> “હું હવે કંઈ નથી શીખવતી... હું હવે સાથ આપી રહી છું.”
---
🔸 પંડિત નારણદાસ: શબ્દ નહીં... હવે તરંગ
ટ્રેન હવે તટસ્થ થઈ રહી છે. અંદર કોઈ નથી… બહાર બધું શાંત છે. પણ હવા ધબકતી રહે છે.
પંડિત નારણદાસ ક્યાં છે?
> “જ્યાં પાટા છે, ત્યાં હું છું. જ્યાં શ્વાસ છે, ત્યાં હું છું.”
ટ્રેન હવે કોઈ એક સ્થળ પર નથી… તે દરેક યાત્રામાં જીવન બની રહી છે.
🌫️ સ્ટેશન... કે آیનો?
જ્યાં ટ્રેન આગળ વધતી હતી, હવે તે ઠેલી રહી છે – એક એવી જગ્યાએ, જ્યાં બહાર કશું દેખાતું નથી. બધા મુસાફરો પોતપોતાની અંદર પહોંચી ગયા છે, પણ ટ્રેન હજુ આગળ ચાલી રહી છે...
એક અવાજ ઊંડેથી ઊભો થાય છે:
> "આ તું નથી જોઈ શકતી ટ્રેન, આ તું જોઈ રહી છે તારી જાત."
સમીર હવે બહાર ઊભો છે – પણ એ જુએ છે પોતાને અંદર… જાણે એની સામે કોઈ દર્પણ હોય, અને એમાં દર્શન પણ હોય અને ડર પણ.
---
🌀 લિપિ વગર લખાતા પાનાં
ટ્રેનનો અંદરનો એક કોચ હવે બદલાઈ ગયો છે – દરેક ખૂણામાં સફેદ પાનાં લટકેલા છે.
પણ એ પાનાંઓ પર કોઈ શબદ નથી… ત્યારે યાત્રીઓ સમજવા લાગે છે – આ લિપિથી બહારના સંદેશાઓ છે.
લિના હવે એક પાનું ખેંચે છે.
એ ખાલી છે – પણ એને લાગણી આવે છે:
> "આ પાનું મારી એ આંખ માટે છે, જેને ક્યારેય કોઈએ વાચ્યું નહીં."
યુસુફ એક પાનું વાજે છે – જેમાં સંગીત નથી, છતાં લય છે.
સદાફને પાનું પંખી લાગે છે.
મિસ ધવન એને પાનું સમજે નહીં – એ તો બાળકના ઊંધા પડેલા ગાલ જેવું લાગે છે.
પંડિત નારણદાસ એ પાનાં જોઈને કહે:
> "જ્યાં કશું લખાયું નથી, ત્યાંથી જીવન લખાવા લાગે છે."
---
🌑 હવે કોઈ નહીં આવે... છતાં આવનારા ઘણા છે
કુલધારાનું સ્ટેશન હવે એક પારદર્શક અવકાશ છે.
એમાં જ નહીં, એમાં થતું બધું પણ પરોક્ષ છે.
દરેક મુસાફર સમજવા લાગે છે –
આ ટ્રેન ચાલે છે નહિ… આ ટ્રેન તમને ચાલવું શીખવે છે.
સમીર હવે પોતાને બદલે પોતાનું ભૂતકાળ ઉભું જોઈ રહ્યો છે.
એ કહે છે:
> "તું મને શમાવીશ નહીં… તું બસ મને આજે જીવવા દે."
લિના હવે આખી ડાયરી ફાડી નાખે છે… અને એ પાંદડા પાંખ બની ઉડી જાય છે.
યુસુફ હવે રાગ નહિ રચે… એ હવે નિશબ્દ પાટા પર બેઠો છે અને સૂર સાંભળી રહ્યો છે – પોતાને અંદરથી.
સદાફ હવે એક બાળકને જન્મ આપતી નથી…
એ પોતાને ફરીથી જન્મ આપે છે.
મિસ ધવન હવે વેદના વગર શિક્ષણ આપે છે.
એ શીખવે છે:
> "મૌન એ પાઠ છે – જેમાં કોઈ પાઠ્યપુસ્તક નથી, પણ અંતરયાત્રા છે."
---
પંડિત નારણદાસ હવે દૃશ્યમાં નથી…
એ હવે પાંજર, પાટા, પાનાં અને પવન બની ગયા છે.
---
🛤️ ટ્રેન હવે… કોઈ એ લઈ જતો નથી. એ હવે તમે છો.
> "કુલધારાની ટ્રેન નંબર ૦૦૦ – એ હવે કોઈ મુસાફરી નથી... એ એક યાત્રાનું અંતિમ નામ છે."
🔮 જ્યાં સમાપ્ત થાય છે... ત્યાંથી શરુઆત થાય છે
ટ્રેન હવે સમયની બહાર ચાલી રહી છે.
એ હવે ભૂતકાળ, વર્તમાન કે ભવિષ્યમાં નહિ – પણ આત્માને સ્પર્શતી ક્ષણમાં ચાલે છે.
દરેક મુસાફર જાણે હવે પોતાની દૃષ્ટિ નહીં, પણ દર્પણો સાથે યાત્રા કરે છે.
દર્પણ જે ચહેરો બતાવે છે, એ આજનો નથી – એ એવો છે જે તમે ક્યારેય સ્વીકાર્યો ન હતો.
---
🕯️ સમીરનો અંતરપડદો
સમીર હવે એક ખૂણામાં બેઠો છે.
એ સામે એક છોકરો ઉભો છે – ૧૧-૧૨ વર્ષનો, થોડી ટૂંકી પેન્ટ, પગમાં છિદ્રવાળી ચંપલ, આંખોમાં શરમ અને હૃદયમાં તડપ.
સમીર જાણે મૌન થઈ જાય છે…
> “હું જ એ છું, જે તો તું ત્યાં છોડી ગયો હતો, જ્યારે શરમને જીવી ગયો.”
સમીરની આંખો ભીના થાય છે.
એ બાળકે એને કહે:
> "મને હવે બહાર આવવા દે. હવે તું ભય નથી – તું તારા પ્રેમનું પાત્ર છે."
અને સમીર પહેલી વાર... પોતાને અળગો નહિ સમજે.
---
📖 લિનાની ડાયરી: આખરી પાનું
લિનાએ લખવાનો વિચાર છોડ્યો છે.
એ ફક્ત એક પાનું પકડીને બેઠી છે – જેમાં એક લાઇન લખેલી છે:
> "મારે તું ફરીથી વાંચવું છે – એક પ્રેમભરી શાંતતામાં."
એ પાનું હવે પાંખ બની જાય છે.
લિના એ પાંખને પગમાં બાંધે છે – અને ફરીથી ઊભી થાય છે.
> "હું હવે લખવાની નથી – હું હવે જીવવાની છું."
---
🎼 યુસુફના આંતરરાગ
યુસુફ હવે એક ધબકતી ધ્વનિ સામે બેઠો છે.
એ ધ્વનિ કોઈ સાધનમાંથી નથી આવતી – એ એની પોતાની હૃદયધબકથી આવે છે.
> "હું જ્યાં સુધી બીજી માટે ગાતો રહ્યો… હું ખુદને સાંભળી ન શક્યો."
આજે એ પોતાને સાંભળે છે.
> "હું નથી યાત્રી... હું એ સંગીત છું જે દરેક યાત્રામાં શ્વાસ લઈ રહ્યો છે."
---
🌸 સદાફનો ઉદ્ગમપથ
સદાફ એક પાણીના તળાવ પાસે બેઠી છે – જેમાં પોતાનો અક્સ દેખાય છે.
એ પુછે:
> "શું હું કદી પુરી થઈ ગઈ હતી?"
અને પાણી કહે:
> "તું જ્યારે ભાંગી હતી... તું ત્યારે ભળી હતી."
સદાફ પોતાની હથેળી પાણીમાં નાખે છે –
અને એની જાત એની અંગુલીઓથી એક શબદ લખે છે:
> "માફ."
એ પોતાને… પ્રેમથી માફ કરે છે.
---
🕯️ મિસ ધવનની શાંતિપાઠ
એ હવે શાંત ખાલી વર્ગમાં છે.
દરેક ખુરશી ખાલી છે – પણ એ બધાની ઉપર એક પત્ર છે:
> "માફ કરશો... હું આજે કોઈ પાઠ નથી શીખવી શકતી.
મારે આજે તમારી આંખોમાંથી શીખવું છે."
---
🌬️ પંડિત નારણદાસ: અવાજ કે આત્મા?
અંતે… એક પવન ફૂંકાય છે.
એ પવન કોઈ અવાજ લાવે છે:
> "હું પંડિત નારણદાસ નહિ રહ્યો...
હું હવે દરેક યાત્રાનું અંતે થતી શ્વાસ છું."
---
🚂 ટ્રેન હવે રોકાઈ ગઈ છે... પણ સફર હવે શરૂ થાય છે.
દરેક મુસાફર ટ્રેનમાંથી ઉતરે છે –
પણ કોઈ પાછું નથી ફર્યું… કારણ કે હવે કોઈ જ્યાંથી આવ્યો હતો એવું કહેવાય એવું અસ્તિત્વ નથી રહ્યું.
> "જ્યાં તમે પોતાને સાચાં દેખાવ છો – ત્યાં સ્ટેશન નથી... ત્યાં તમે જ ટ્રેન છો."
"અંતે… જેમ આવ્યાં હતાં, તેમ ગુમ થઈ ગયાં…"
રાતનું છેલ્લું ઘડીયાળું ઘડાકું વાગે છે.
ટ્રેન નંબર ૦૦૦ – હવે એ stanzi પર છે, જ્યાંથી ન કોઈ પાછું વળે… ન કોઈ પાછું યાદ કરે.
એ જે જાય છે, એ શોધવા નહિ – પણ પોતાને પાછા સોંપવા જાય છે.
---
🚶♂️ દરેક યાત્રીએ પોતાનો માર્ગ લઈ લીધો છે.
સમીર – હવે શબ્દોથી ડરતો નથી. એ પોતાને પોતાની જાત સાથે જીવે છે.
લિના – હવે લખતી નથી… જીવી રહી છે.
યુસુફ – હવે સંગીત નહિ વગાડે… એ શાંતિ સાંભળે છે.
સદાફ – હવે પુત્રીઓમાં નહિ જીવતી… પોતે પોતાને જન્મ આપે છે.
મિસ ધવન – હવે શીખવે છે નહિ… સાથ આપે છે.
---
🌌 પાટા ઉપર એક લીટી લખાય છે...
> "આ ટ્રેન હવે કદી નહીં ફરી ચાલશે...
એ ટ્રેન હવે તમારા અંદરથી જીવશે."
---
🚫 ટ્રેન એક અવાજ વગર સ્થિર થાય છે.
કોઈ whistle નહિ… કોઈ ધબક નહિ…
કોઈ સ્ટેશનનું નામ નહિ…
કોઈ છેલ્લી સિગ્નલ નહિ…
> એક શ્વાસ – જે તમે કદી સાંભળ્યો ન હતો, પણ સતત જીવી રહ્યા હતા – એ શ્વાસ હવે આખરી બન્યો.
---
🔚 અને ત્યારે... શાંત પવન વહી જાય છે.
પાટા ખાલી છે.
ટ્રેન જોઈતી નથી... કારણ કે હવે પાટા તમારી અંદર છે.
> "કુલધારાની ટ્રેન નંબર ૦૦૦ – હવે શબ્દોમાં નહિ...
હવે તમારી શ્વાસમાં જીવતી રહેશે."
---
✍️ અંતિમ વાક્ય:
> "કહેવામાં શું છે... તમે પહેલાથી જ આવી ગયેલા છો. હવે બસ તમારું મૌન પાછું લઈ જાવ."
---
📚 અંત.
🙏🏼
(લેખન: સુનીધરા ધધાય)
