ગીરના જંગલમાં રસ્તો ભૂલેલો યુવાન પ્રવાસી કમલ એક નાની ગુફા પાસે પહોંચ્યો. સાંજ ઢળી રહી હતી અને આજુબાજુ ઘોર અંધારું છવાઈ ગયું હતું. ગુફાનો પ્રવેશ સાંકડો હતો, પણ અંદર કદાચ રાત વિતાવવા માટે જગ્યા મળી જાય તેમ હતું. કમલ ડરતા ડરતા અંદર દાખલ થયો.
ગુફાની અંદર ભેંકાર શાંતિ હતી, ફક્ત તેના પોતાના પગલાંનો અવાજ સંભળાઈ રહ્યો હતો. થોડે આગળ વધ્યા પછી તેને ગુફાનો મોટો ભાગ દેખાયો. ચંદ્રનો ક્ષીણ પ્રકાશ ઉપરના છિદ્રમાંથી આવતો હતો, જેમાં ધૂંધળી રીતે આસપાસનું દેખાતું હતું. અચાનક કમલનો પગ કોઈ વસ્તુ સાથે અથડાયો અને તે નીચે પડી ગયો. ઊભા થઈને જોયું તો તે એક જૂની પેટી હતી.
પેટી પર ધૂળ જામેલી હતી અને તે કાટ ખાધેલી લાગતી હતી. કમલની ઉત્સુકતા વધી ગઈ. તેણે પેટી ખોલવાનો પ્રયાસ કર્યો, પણ તે તાળું મારેલી હતી. આસપાસ જોતાં તેને એક તીણો પથ્થર મળ્યો. તેની મદદથી તેણે તાળું તોડ્યું.
પેટી ખુલતાં જ કમલ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયો. અંદર સોનાના સિક્કા, ચાંદીના ઘરેણાં અને કિંમતી પથ્થરોનો ખજાનો હતો! કમલ ખુશીથી નાચી ઉઠ્યો, પણ તરત જ તેને એક વિચિત્ર અવાજ સંભળાયો.
"કોણ છે ત્યાં?" એક ભારે અવાજ ગુંજ્યો.
કમલ ડરી ગયો. તેણે જોયું તો ગુફાના પ્રવેશદ્વાર પર એક મોટો અને ગુસ્સે ભરાયેલો રીંછ ઊભો હતો! રીંછ ગુફાનો રસ્તો રોકીને ત્રાડ પાડી રહ્યો હતો. કમલ સમજ્યો કે આ ખજાનાનો રક્ષક છે.
હવે કમલ મુશ્કેલીમાં મુકાયો હતો. ભાગવાનો કોઈ રસ્તો નહોતો. તેણે પોતાની હિંમત એકઠી કરી. તેની નજર પેટીમાં પડેલા ઘરેણાં પર ગઈ. એક ચમકતો હીરો ઉપાડીને તેણે રીંછની આંખોમાં ફેંક્યો. હીરાના તેજથી રીંછ થોડીવાર માટે અંજાઈ ગયું. આ તકનો લાભ લઈને કમલ ઝડપથી ગુફાના બીજા છેડે એક સાંકડી ફાટમાં ઘૂસી ગયો.
ફાટમાંથી પસાર થતાં તે એક બીજી ગુફામાં પહોંચ્યો, જેનો બીજો દરવાજો જંગલમાં ખુલતો હતો. કમલે પાછળ ફરીને જોયું તો રીંછ ગુસ્સામાં ત્રાડ પાડતું સંભળાયું. તે સમજી ગયો કે તેણે પોતાની ચતુરાઈથી મોટી મુશ્કેલીમાંથી છુટકારો મેળવ્યો છે.
કમલ તે ખજાનામાંથી થોડા સિક્કા અને ઘરેણાં પોતાની સાથે લઈને ગામ તરફ ચાલ્યો. તેણે વિચાર્યું કે લોભમાં ફસાઈને બધો ખજાનો લેવાનો પ્રયત્ન કર્યો હોત તો કદાચ તે જીવતો બચી શક્યો ન હોત.
ગામમાં પહોંચીને કમલે તે પૈસાનો ઉપયોગ જરૂરિયાતમંદ લોકોની મદદ કરવા માટે કર્યો. તેણે સમજાયું કે સાચી સંપત્તિ એ બીજાની મદદ કરવામાં અને હિંમતથી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવામાં છે. આ ઘટનાથી કમલને જીવનભર માટે એક મહત્વનો પાઠ મળ્યો, અને તેણે હંમેશા સાહસ અને હિંમતથી જીવન જીવવાની પ્રેરણા મેળવી.
બોધપાઠ: ગમે તેવી ભયજનક પરિસ્થિતિ આવે, હિંમત અને ચતુરાઈથી તેનો સામનો કરવાથી રસ્તો મળી શકે છે. લોભથી દૂર રહીને બીજાની મદદ કરવી એ જ સાચું મૂલ્ય છે.
અન્ય બોધપાઠ:
સાહસ અને હિંમત: ભયજનક પરિસ્થિતિઓમાં પણ શાંતિ જાળવી રાખીને અને હિંમત રાખીને યોગ્ય નિર્ણય લેવાથી મુશ્કેલીમાંથી બહાર નીકળી શકાય છે. કમલે રીંછ સામે હિંમત બતાવી અને પોતાની જાતને બચાવી.
સંપત્તિનો સાચો અર્થ: ખરો ખજાનો ફક્ત સોના-ચાંદીનો નથી, પરંતુ બીજાની મદદ કરવામાં અને સારા કાર્યો કરવામાં રહેલો છે. કમલે ખજાનાનો ઉપયોગ જરૂરિયાતમંદ લોકો માટે કરીને આ વાત સાબિત કરી.
લોભથી બચો: કમલ જો લોભમાં ફસાયો હોત અને બધો ખજાનો લેવાનો પ્રયાસ કર્યો હોત, તો કદાચ તેનો જીવ જોખમમાં મુકાઈ જાત. આ દર્શાવે છે કે લોભ ક્યારેક વિનાશ નોતરી શકે છે.
ચતુરાઈ અને ત્વરિત નિર્ણય: મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓમાં ત્વરિત નિર્ણય લેવાની અને બુદ્ધિનો ઉપયોગ કરવાની ક્ષમતા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. કમલે હીરાનો ઉપયોગ કરીને રીંછનું ધ્યાન ભટકાવ્યું અને ભાગી છૂટ્યો.
જીવનના અનુભવોમાંથી શીખ: દરેક અનુભવ, ભલે તે કેટલો પણ મુશ્કેલ હોય, આપણને કંઈક નવું શીખવે છે. કમલને આ સાહસથી જીવનભર માટે એક મહત્વનો પાઠ મળ્યો.
