ન્યાયાધીશનો દંડ
"अंगेन गात्रं नयनेन वक्त्रं, न्यायेन राज्यं लवणेन भोज्यम्"
"જેમ અંગોથી શરીર, આંખોથી ચહેરો, અને મીઠાથી ભોજનની સાર્થકતા પૂર્ણ થાય છે, તેમ ન્યાયથી રાજ્યને સાર્થકતા પ્રાપ્ત થાય છે."
અમેરિકામાં એક પંદર વર્ષનો યુવક હતો, જે એક દુકાનમાંથી ચોરી કરતાં પકડાયો.
પકડાતાં તે ગાર્ડની પકડમાંથી ભાગવાનો પ્રયાસ કરતાં દુકાનનું એક શેલ્ફ પણ તૂટી ગયું.
છોકરાને કોર્ટ માં લઇ ગયા. ન્યાયાધીસ સમક્ષ ઉભો કર્યો.
ઓર્ડર ઓર્ડર
ન્યાયાધીશે ગુનો સાંભળ્યો અને યુવકને પૂછ્યું, "શું તેં ખરેખર બ્રેડ અને ચીઝનું પેકેટ ચોર્યું હતું?"
યુવકે નજર નીચી કરીને જવાબ આપ્યો, "હા."
ન્યાયાધીશ: "શા માટે?"
યુવક: "મને જરૂર હતી."
ન્યાયાધીશ: "ખરીદી લેત."
યુવક: "પૈસા નહોતા."
ન્યાયાધીશ: "ઘરના લોકો પાસેથી લઈ લેત."
યુવક: "ઘરે ફક્ત મા છે, જે બીમાર અને બેરોજગાર છે. બ્રેડ અને ચીઝ તેમના માટે જ ચોર્યા હતા."
ન્યાયાધીશ: "તું કોઈ કામ નથી કરતો?"
યુવક: "એક કાર વૉશમાં કામ કરતો હતો. માંની સંભાળ માટે એક દિવસની રજા લીધી હતી, તો મને કાઢી નાખ્યો."
ન્યાયાધીશ: "તું કોઈની મદદ માગી લેત?"
યુવક: "સવારથી ઘરેથી નીકળ્યો હતો, લગભગ પચાસ લોકો પાસે ગયો, છેલ્લે આ પગલું ભર્યું."
જિરાહ પૂર્ણ થઈ. ન્યાયાધીશે ચુકાદો સંભળાવવાનું શરૂ કર્યું: "ચોરી, અને ખાસ કરીને બ્રેડની ચોરી, અત્યંત શરમજનક ગુનો છે, અને આ ગુના માટે આપણે બધા જવાબદાર છીએ. અહીં હાજર દરેક વ્યક્તિ, હું સહિત, ગુનેગાર છે. તેથી, અહીં હાજર દરેક વ્યક્તિ પર દસ-દસ ડોલરનો દંડ ફરમાવવામાં આવે છે. દસ ડોલર આપ્યા વિના કોઈ અહીંથી બહાર નહીં જઈ શકે."
આમ કહીને ન્યાયાધીશે પોતાના ખિસ્સામાંથી દસ ડોલર કાઢીને રાખ્યા અને પછી પેન ઉપાડીને લખવાનું શરૂ કર્યું: "આ ઉપરાંત, હું દુકાન પર એક હજાર ડોલરનો દંડ ફરમાવું છું, કારણ કે તેણે ભૂખ્યા બાળક સાથે અમાનવીય વર્તન કરીને તેને પોલીસના હવાલે કર્યો. જો ચોવીસ કલાકમાં દંડ જમા નહીં થાય, તો કોર્ટ દુકાનને સીલ કરવાનો હુકમ આપશે."
દંડની સંપૂર્ણ રકમ આ યુવકને આપવામાં આવશે, અને કોર્ટ આ યુવક પાસે માફી માગે છે.
ચુકાદો સાંભળ્યા પછી, કોર્ટમાં હાજર લોકોની આંખોમાંથી આંસુ વહેવા લાગ્યા, અને યુવકની પણ હેડકીઓ બંધાઈ ગઈ. તે યુવક વારંવાર ન્યાયાધીશ તરફ જોઈ રહ્યો હતો, જે પોતાના આંસુ છુપાવતા બહાર નીકળી ગયા.
શું આપણો સમાજ, વ્યવસ્થા અને ન્યાયાલય આવા નિર્ણયો માટે તૈયાર છે?
ચાણક્યએ કહ્યું છે કે જો કોઈ ભૂખ્યો વ્યક્તિ રોટલી ચોરી કરતાં પકડાય, તો તે દેશના લોકોએ શરમ અનુભવવી જોઈએ.
નાનકડી રકમથી યુવાને રેકડી લીધી ફળ વેચવાનો ખુમારીથી ધંધો કર્યો.
અને માં ની સંભાળ રાખી.
सामर्थ्य्मूलं स्वातन्त्र्यं , श्रममूलं च वैभवम् ।
न्यायमूलं सुराज्यं स्यात् , संघमूलं महाबलम् ॥
"શક્તિ એ સ્વતંત્રતાનો મૂળ છે, મહેનત એ ધન-સંપત્તિનો મૂળ છે, ન્યાય એ સુરાજ્યનો મૂળ છે, અને સંગઠન એ મહાશક્તિનો મૂળ છે."
ન્યાયનો દીવો
અંગોથી શરીર, નયને મુખ મળે,
ન્યાયથી રાજ્ય, સુરાજ્યે ખીલે.
ભૂખના ભીંસમાં, ચોરી થઈ નાનકડી,
પણ હૈયે હતી, માતાની વ્હાલસડી.
ન્યાયાધીશની નજર, નરમાઈથી ભરી,
ગુનો નહીં, ગરીબીની કથની ડરી.
દસ ડોલરનો દંડ, સૌ પર થયો,
સમાજની નિષ્ફળતા, આંસુએ લખાયો.
દુકાનની નિર્દયતા, દંડે ચૂકવાઈ,
ભૂખ્યા બાળની વેદના, હૈયે ઉઠાઈ.
ન્યાયનો દીવો, અંધારે પ્રગટ્યો,
યુવાનનું જીવન, આશાથી સજ્યો.
ચાણક્યના વચન, હજુ ગુંજે કાને,
ભૂખ્યો ચોરે રોટલી, શરમ રાજ્યના નામે.
સામર્થ્યથી સ્વાતંત્ર્ય, શ્રમથી વૈભવ,
ન્યાયથી સુરાજ્ય, સંઘથી મહાબળ.
આવો સમાજ ઘડીએ, જ્યાં ભૂખ ન રહે,
ન્યાયની નદી વહે, દર્દ ક્યાંય ન બહે.
હૈયામાં જો નરમાઈ, ને ન્યાયનો ઝંઝાવાત,
તો દરેક યુવાનનું જીવન, બનશે અમર વાત.
