Cyber Safety: Part 11 in Marathi Anything by क्षितिजा जाधव books and stories PDF | सायबर सुरक्षा - भाग 11

Featured Books
Categories
Share

सायबर सुरक्षा - भाग 11

एटीएम फसवणुकीचा प्रकार: एक सत्य घटना ⚠️💳  

पुण्यात राहणाऱ्या श्रीमती सीमा कुलकर्णी (नाव बदलले आहे) यांच्यासोबत घडलेली एक घटना 😲. 

एका शनिवारी सकाळी 💡, सीमाताई नेहमीप्रमाणे एटीएममधून पैसे काढण्यासाठी गेल्या 💸. त्या एटीएममध्ये कोणीही गार्ड नव्हता 🚨, आणि मशीनजवळ दोन तरुण संशयास्पदरीत्या उभे होते 🤔. सीमाताई पैसे काढण्याचा प्रयत्न करत होत्या, तेव्हा त्या तरुणांनी पुढे येऊन सांगितले, "मशीनमध्ये अडचण आहे, आम्ही मदत करतो!" 🙄. त्यांनी सीमाताईंना पिन नंबर सांगायला लावला 🔢 आणि त्यांच्या हातातून कार्ड घेतले 💳.  

तरुणांनी काही क्षणातच सीमाताईंना "मशीन चालत नाही" असे सांगून कार्ड परत केले 😐. पण प्रत्यक्षात त्यांनी कार्डची माहिती चोरली होती 🕵️ आणि डुप्लिकेट कार्ड तयार केले 🛠️. त्या दिवशी संध्याकाळीच सीमाताईंना बँकेकडून मोठ्या रकमेच्या व्यवहारांचे संदेश आले 📩💥.  

घाबरलेल्या सीमाताईंनी त्वरित बँकेत संपर्क केला 📞, जिथे कळले की त्यांचे कार्ड स्किमिंग डिव्हाइसद्वारे कॉपी केले गेले आहे 🎯. पोलिस तपासात कळले की त्या एटीएममध्ये अशा प्रकारच्या फसवणुकीसाठी यंत्रणा बसवण्यात आली होती 😡.  

एटीएम फसवणूकी साठी खालील पद्धती हॅकर्स सर्वाधिक वापरतात:

1️⃣ स्किमिंग डिव्हाइसचा वापर 🛠️💳

स्किमिंग डिव्हाइस हे एका छोट्या यंत्रासारखे असते, जे एटीएमच्या कार्ड स्लॉटमध्ये बसवले जाते 🔌.
ग्राहकांचे कार्ड स्लॉटमधून जाताच त्यातील माहिती (कार्ड नंबर, एक्सपायरी डेट) यंत्रात साठवली जाते 📋.
ही माहिती वापरून बनावट कार्ड तयार केले जाते 🕵️.

ओळखायच कस? 

कार्ड स्लॉट हलकासा सुटलेला किंवा वेगळ्या रंगाचा वाटतो.
मशीनमध्ये काहीतरी अडचण असल्यास सतर्क व्हा 🚨.

2️⃣ पिन चोरीसाठी मायक्रो कॅमेराचा वापर 🎥🔢

एटीएमच्या छतावर किंवा कीपॅडच्या जवळ अगदी छोटे कॅमेरे लपवले जातात 📹.
ग्राहक पिन टाकताना त्यांचा हात आणि कीपॅड स्पष्टपणे रेकॉर्ड केला जातो 🖐️.

सावध कसे राहायचे?

पिन टाकताना कीपॅडवर हात आडवा धरा 🙌.
मशीनच्या आजूबाजूला काही शंकास्पद वस्तू दिसल्यास बँकेला कळवा 📞.

3️⃣ कॅश ट्रॅपिंग डिव्हाइसचा वापर 🏧💵

मशीनच्या कॅश डिस्पेन्सरवर एक खास पट्टी बसवली जाते 🎛️, ज्यामुळे ग्राहकाचे पैसे बाहेर येत नाहीत 🚫💸.
ग्राहकाला वाटते की पैसे अडकले आहेत, पण फसवणूक करणारा पट्टी काढून पैसे घेऊन जातो 🕵️‍♂️.

सावध कसे राहायचे?

पैसे बाहेर येत नसल्यास लगेच बँकेला संपर्क करा 🏦📞.
मशीनकडे दुर्लक्ष करू नका आणि संशयास्पद गोष्टी तपासा 🔎.

4️⃣ शोल्डर सर्फिंग 👀🔢


ग्राहक पिन टाकताना मागे उभा असलेला व्यक्ती पिन नंबर पाहतो 🕶️.
हा पिन चोरी करून तो हॅकर्सला देतो किंवा बनावट व्यवहारांसाठी वापरतो 😡.

सावध कसे राहायचे?

पिन टाकताना मागे कोण आहे याकडे लक्ष ठेवा 👁️‍🗨️.
पिन लपवून टाका 🙅‍♀️🔒.

5️⃣ फिशिंग आणि स्मिशिंग 📧📱

ग्राहकांना बनावट ईमेल 📩, एसएमएस 📲 किंवा फोन कॉल करून त्यांच्या कार्डशी संबंधित माहिती विचारली जाते.
हॅकर्स त्यांचा डेटा वापरून खाते रिकामे करतात 💥.

ओळखायच कस?

बँक कधीच वैयक्तिक माहिती मागत नाही 🚫📞.
अशा कॉल्सना प्रतिसाद देण्याऐवजी लगेच बँकेशी संपर्क साधा 🏦📢.

6️⃣ मालवेअर-आधारित हल्ले 🐛💻

हॅकर्स एटीएममध्ये मालवेअर इंस्टॉल करतात ज्यामुळे ते मशीन नियंत्रित करू शकतात 🖥️🕹️.
ते थेट पैसे काढू शकतात किंवा डेटा चोरू शकतात 📊💳.

सावध कसे राहायचे?

अशा हल्ल्यांपासून बँका सतर्क असल्या पाहिजेत 🚔.
तुम्हीसुद्धा विश्वसनीय ठिकाणीच एटीएमचा वापर करावा

🛡️ एटीएम वापरताना सुरक्षिततेचे मार्गदर्शक तत्त्वे 🛡️  

एटीएम वापरताना आपली सुरक्षा सुनिश्चित करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे 🚨. यासाठी काही महत्त्वाच्या सुरक्षिततेच्या नियमांचे पालन करणे आवश्यक आहे. खाली दिलेल्या टिप्स एटीएम फसवणुकीपासून आपली सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी मदत करतील ⚡:


1️⃣ पिन कधीही इतरांना सांगू नका 🔒  

- एटीएम पिन हे आपले वैयक्तिक आणि गोपनीय माहिती आहे.  
- पिन कधीच इतर व्यक्तींना, मित्रांना किंवा कर्मचारी सदस्यांना सांगू नका 🛑.  
- पिन टाकताना आपला हात स्क्रीनवर लपवा 🖐️, जेणेकरून कोणालाही पिन दिसू नये 👀.  

 2️⃣ मशीनच्या आसपासचे वातावरण तपासा 🏧🔍  

- एटीएम वापरण्यापूर्वी त्याच्या आसपासच्या वातावरणाचे बारकाईने निरीक्षण करा 👀.  
- मशीनमध्ये शंका निर्माण करणारे स्किमिंग डिव्हाइस, कीपॅड किंवा कार्ड स्लॉटमध्ये काही बदल दिसल्यास एटीम वापरू नका 🛑.  
- मशीनमध्ये लपवलेली कॅमेरे किंवा अन्य उपकरणे तपासा 📹.  
- सुरक्षेचा अभाव असलेल्या एटीएमपासून दूर राहा ⚠️.  

 3️⃣ सार्वजनिक ठिकाणी एटीएम वापरण्याच्या वेळी सावध रहा 🚶‍♀️🚶‍♂️  

- एटीएम कॅबिनमध्ये वापरताना नेहमी खूप लोकांची उपस्थिती टाळा 🏙️.  
- पिन टाकताना आपल्या आजूबाजूला कोण आहे, याची तपासणी करा 👀.  
- एटीएम मशीनच्या बाहेर उभ्या असलेल्या व्यक्तींवर लक्ष ठेवा 🕵️‍♂️.  

4️⃣ फिशिंग किंवा स्मिशिंगपासून दूर राहा 📧📱  

- एटीएम वापरत असताना किंवा ऑनलाइन व्यवहार करत असताना बँक कधीच आपली वैयक्तिक माहिती मागत नाही 📞.    
- बँकेच्या अधिकृत वेबसाइटवरच लॉगिन करा 🔐.  
- फिशिंग संदेश आणि कॉल्सची माहिती बँकेला देण्याचे सुनिश्चित करा 🏦.  

 5️⃣ एटीएम मध्ये पैसे न मिळाल्यास त्वरित बँकेला संपर्क करा 📞  

- एटीएममधून पैसे काढताना अडचण येत असल्यास, त्वरित बँकेला संपर्क करा 📲.  
- बँकेला माहिती दिल्यानंतर त्यांच्याकडून योग्य मार्गदर्शन मिळवा 🏦.  
- एटीएम मध्ये पैसे अडकले असल्यास मशीनच्या जवळ कोणतेही सुरक्षा उपाय असावेत हे तपासा 🛡️.  

6️⃣ सुरक्षित नेटवर्कवर एटीएम वापरा 🌐  

- सार्वजनिक वाय-फाय किंवा अनधिकृत नेटवर्क वापरून एटीएम व्यवहार करू नका ⚠️.  
- आपल्या मोबाइल डिव्हाइसवर किंवा बँकेच्या ऍप्सवर मजबूत पासवर्ड आणि ऑथेंटिकेशन सेट करा 🔑.  

7️⃣ एटीएम डिव्हाइसचे नियमित निरीक्षण करा 🛠️  

- एटीएमच्या सर्व प्रभागांची तपासणी करा 🧐, जसे की कार्ड स्लॉट, पैसे देणारा भाग, कीपॅड आणि डिस्पेन्सर.  
- कार्ड स्लॉटमध्ये स्किमिंग डिव्हाइस किंवा कॅमेराचे संशयास्पद उपकरण दिसल्यास त्वरित बँकेला कळवा 🛑.  
- प्रत्येक व्यवहारानंतर खात्यातील शिल्लक तपासा 📊.  

  
9️⃣ सोशल मीडिया आणि मोबाइल ऍप्सवर सतर्कता ठेवा 📱  
- सोशल मीडिया किंवा मोबाइल ऍप्समध्ये बँकिंगसंबंधी माहिती कधीच शेअर करू नका 🤐.  
- ऑनलाईन बँकिंगला परवानगी दिल्यास, सुनिश्चित करा की दोन-कारक प्रमाणीकरण (2FA) सक्षम असावा 🔐.  

 🔟 एटीएम कार्ड आणि पिनची सुरक्षा सुनिश्चित करा 🔑  
- आपल्या कार्डची आणि पिनची सुरक्षा सुनिश्चित करा 🛡️.  
- एटीएम कार्ड खूप वेळ वापरात नसल्यास, त्याला सुरक्षित ठिकाणी ठेवा 🔒.  
- पिन हॅकिंगपासून सुरक्षित राहण्यासाठी, नियमितपणे पिन बदलत राहा 🔄.  

स्वतः ला सुशिक्षित करून आपण फसवणुकीपासून स्वतःचे संरक्षण करू शकतो 🌐. आपल्या आर्थिक सुरक्षिततेसाठी ह्या सर्व टिप्स पाळा आणि एटीएम वापरत असताना योग्य सावधगिरी बाळगा 🏧.