अतिदाक्षिण्य युक्तानां शङ्कितानि पदे पदे |
परापवादिभीरूणां न भवन्ति विभूतियः ||
એક સૂકાઈ ગયેલ રણમાં, જ્યાં સૂર્ય ધરતીને દહનતો હતો અને વેતીમાં પગલે થનકી જતા ગરમ માટીના સ્તરો હતી, એક માણસ આગળ વધતો રહ્યો, તેની વિચારણાઓ કંટાળાના ઓઢણામાં ખૂવાઈ ગયેલી હતી. "કેવું નિષ્ફળ સ્થળ છે," તેણે પોતાને કહ્યુ, આસપાસના સૂકા અને નિત્ય નિર્મળ જમીન પર નજર મારે છે. "અહીં તો એક પણ હરિયાળો ચીજો દેખાતું નથી... અને પાણીનો પત્તો પણ નથી!"
જ્યારે તે આગળ વધતો રહ્યો, ત્યારે તેની નારાજગી દર પગલાથી વધતી જતી હતી. જમીન તેનું મસ્તક હલાવી રહી હતી, અને ગરમી તેને જાણે એક જાડા કાપડની જેમ આંકડી રહી હતી. તેણે આકાશમાં જોવા માટે પોતાના આંખો ઉંચી કરી, એક અવિરત નિલગિરિમાં, અને ઊંચે કૂંપણ આપી બોલી ઉઠ્યો, “તમને અહીં વરસાદ કેમ નહીં મોકલતા? જો અહીં પાણી હોત, તો વૃક્ષો ઉગતા, અને આ ઉબડ-ખાબડ જગ્યા એક સુન્દર સ્વર્ગ બની ગઈ હોત! કલ્પના કરો કે આ જગ્યાએ કેટલું સૌંદર્ય પ્રસરી જશે!”
તે થોડી મિનટો માટે ત્યાં ઊભો રહીને આકાશ તરફ જુઓ, જાણે પ્રભુના જવાબની રાહ જોઈ રહ્યો હોય. વર્ષોથી તે આ ખારી જમીન પર ચાલતો હતો, પરંતુ આજ સુધી તેણે ત્યાં કોઈ કૂવો નથી જોયો.
પણ જાણે તેની નિશ્ચિત પ્રાર્થના ને શ્રદ્ધા જાણે માહોલમાં પ્રવેશી ગઈ, એક આશ્ચર્યજનક ઘટનાનું ધ્રુજવું થયું. તે આંખની પલ્કથી કૂવો જોઈ શકે છે! આશ્ચર્યમાં પડીને, તેણે તરત જ કૂવાની તરફ દોડ્યો. કૂવો પાણીથી ભરેલો હતો, જે ચમકતી રીતે સૂર્યની પ્રકાશમાં ઝળહળતો હતો.
તે ફરીથી આકાશ તરફ જોયું, પરંતુ આ વખતે આભાર માનવાને બદલે, તેણે નારાજગીથી કહ્યુ, “પાણી તો બરાબર છે, પણ હું આ કેવી રીતે બહાર કાઢી શકું?” ત્યાં તેની નજરે એક દોરડો અને એક બાકી જમણેથી પડેલી ડોલ દેખાઈ. તે આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયો; પરંતુ તેની આંખો પર ભરોસો ન હતો! થોડી થતી તેના દિલમાં ડર ગોઠવાતો હતો. “પણ હું આ પાણી કેવી રીતે લઈ જઈશ?”
તે એક ડગલો આગળ વધ્યો, ત્યારે એક ઊંટ તેની પાછળ ઊભો હતો! તેની આશા ટૂટી ગઈ; તેને લાગ્યું કે આ જંગલમાં હરિયાળી લાવવાનો કામ કરવામાં તે ફસાઈ ન જાય, અને તે વળકી જતાં આકાશ તરફ નજર ન કરીને ઝડપથી આગળ વધવા લાગ્યો.
એના આગળ વધતા જ, એક પાનું તરત જ પવનમાં ઊડતું અને તેના ઉપર આવી ગયું. તે પાનાને જોઈને લખાણ વાંચ્યું:
“મેં તને પાણી, એક ડોલ અને દોરડું આપ્યું... હવે તારી પાસે સર્વસાધારણ છે, હવે બધું તમારા હાથમાં છે!”
માણસ થોડી વરંઠા થયો, પરંતુ બીજાની ક્ષણે તે આગળ વધ્યો, અને રણ ક્યારેય લીલું બન્યું નહીં.
જે લોકો ફક્ત ફરિયાદ કરતાં રહે છે, તેઓ ક્યારેય સર્જનાત્મક કાર્ય કરી શકતા નથી. તેઓ પોતે દુખી રહે છે અને બીજાઓને પથ્થર નાખતા રહે છે.
આ man's સંઘર્ષ, જે રણમાંથી પસાર થતો રહ્યો, તે આ કથા બતાવે છે કે આપણું જીવન કેવી રીતે ફક્ત ફરિયાદો અને નિરાશાઓથી ભરાયેલું હોઈ શકે છે. જો આપણે નકારાત્મકતાના વળાંકમાંથી બહાર આવીએ, તો આપણને આપેલા સાધનોનો ઉપયોગ કરી શકીએ છીએ, અને આ કાળજીમાં જીવનમાં સુકાળાને હરિયાળું બનાવી શકીએ છીએ.
આ રણની સત્યતામાં, માણસે કૂવામાં ભવ્યતા દેખી, પરંતુ તેણે પોતાનો માર્ગ જોતો નહીં. અશક્તિ અને ડર જ એ હતી, જે તેને આગળ વધવામાં રોકતી હતી.
આ કહાણી આપણને સંકેત આપે છે કે, જીવનમાં આપણા પરિસ્થિતિઓને નિશ્ચિત રીતે બદલવા માટે આપણે કેટલાંક સાદા અને આધુનિક ચિંતન સાથે આગળ વધવું જોઈએ. આપણું જીવન ભવ્યતા તરફ આગળ જવા માટે પોતાની જાતમાં શક્તિની શોધ કરવી જોઈએ.
