अंधाराच्या गर्तेत हरवलेली एक छोटीशी मुलगी, जिचं नाव होतं आरती. आरती ही एक सामान्य गावातील मुलगी होती. तिचं वय अवघं अठरा वर्षांचं. ती खूप भित्री आणि शांत स्वभावाची होती. गावातील छोट्या शाळेत ती शिक्षण घेत होती, आणि तिच्या आई-वडिलांसोबत एक छोट्या घरात राहत होती. तिच्या आईचं नाव होतं सरिता, जी एक घरकाम करणारी बाई होती, आणि वडील एक शेतकरी होते. आरतीला पुस्तकं वाचायला आवडायचं, पण ती कधीच मोठ्या स्वप्नांची नसते. ती फक्त आपल्या छोट्या जगात समाधानी होती. गावातील लोक तिला 'शांत आरती' म्हणून ओळखत होते. ती कधीच कुणाशी भांडत नव्हती, कुणाला उत्तर देत नव्हती. तिच्या मनात एक प्रकारची भीती नेहमीच असायची – लोकांच्या नजरा, त्यांच्या बोलण्याची, आणि विशेषतः पुरुषांच्या. गावातील काही तरुण मुले तिच्याकडे वाकड्या नजरेने पाहत असत, पण ती डोळे खाली घालून चालत असे.
एक दिवस, संध्याकाळी आरती शाळेतून घरी परत येत होती. रस्ता एकटा होता, आणि गावाच्या बाहेरच्या भागातून जात होता. तिथे काही दारू पिणारे तरुण मुले बसले होते. त्यांच्यातील एक, ज्याचं नाव होतं राकेश, गावातील एक बदनाम माणूस होता. तो आणि त्याचे दोन मित्र, संजय आणि विक्रम, तिथे बसले होते. आरती तिथून जात असताना त्यांनी तिला हाक मारली. "अरे, आरती, इकडे ये जरा!" राकेश म्हणाला. आरतीच्या मनात भीती दाटली. तिने वेगाने चालायला सुरुवात केली, पण ते तिच्या मागे धावले. "कुठे जाते आहेस? थांब!" त्यांनी तिला पकडलं. आरती ओरडण्याचा प्रयत्न केला, पण त्यांनी तिचं तोंड दाबलं. ते तिला जंगलाच्या दिशेने ओढत नेले. तिथे, एका निर्जन जागी, त्यांनी तिच्यावर अत्याचार केले. आरतीच्या मनात असलेली सगळी शांतता तुटली. ती रडत रडत, वेदनेने विव्हळत तिथे पडली राहिली. ते तिघे हसत हसत निघून गेले, जणू काही घडलंच नाही.
आरती घरी पोहोचली तेव्हा तिचे कपडे फाटलेले होते, शरीरावर जखमा होत्या. तिची आई सरिता तिला पाहून धक्क बसली. "आरती, काय झालं तुला?" सरिताने विचारलं. आरती काही बोलली नाही. ती फक्त रडत राहिली. वडील घरी आले तेव्हा त्यांनी पोलिसांकडे जायचं ठरवलं, पण गावातील पोलिस इन्स्पेक्टर, जे राकेशच्या वडिलांचा मित्र होता, त्याने केस दाखल करण्यास नकार दिला. "अशी छोटीशी गोष्ट आहे, विसरून जा," असं म्हणून त्याने टाळलं. आरतीच्या कुटुंबाला धमक्या मिळू लागल्या. "तुम्ही तक्रार केली तर घर जाळू," असं राकेशच्या माणसांनी सांगितलं. आरतीच्या मनात एक खोल जखम झाली. ती आता बोलत नव्हती, खात नव्हती, फक्त एका कोपऱ्यात बसून रडत राहायची. तिच्या आई-वडिलांना वाटलं की ती वेळेनुसार बरी होईल, पण आरती आता अंदरून तुटली होती.
दिवस जात राहिले. आरती घरातच बंदिस्त झाली. ती बाहेर पडत नव्हती. तिच्या मनात नेहमीच त्या रात्रीच्या आठवणी येत. ती स्वतःला दोष देत राहायची – मी का तिथून गेले? मी का ओरडले नाही? तिची आई तिला समजावण्याचा प्रयत्न करायची, पण आरती ऐकत नव्हती. ती एकटीच दु:खात राहत होती. रात्री तिला झोप येत नव्हती, आणि दिवसा ती फक्त भिंतीकडे पाहत बसायची. गावातील लोक गप्पा मारत, "आरतीची काय अवस्था झाली," असं म्हणत. पण कुणी मदत केली नाही. आरतीच्या जीवनात आता फक्त अंधार होता. ती स्वतःला एक निर्जीव वस्तू समजू लागली. काही महिने असेच गेले. आरतीचे वजन कमी झाले, तिचे डोळे खोल गेले, आणि तिच्या चेहऱ्यावर हास्य गायब झालं.
मग एक दिवस, नवरात्री आली. गावात देवीच्या मंदिरात उत्सव सुरू झाला. आरतीची आई सरिता तिला म्हणाली, "आरती, चल, देवीच्या दर्शनाला जाऊया. तुला बरं वाटेल." आरती प्रथम नकार देत होती, पण आईच्या आग्रहाने ती गेली. मंदिरात गर्दी होती, देवीच्या मूर्तीसमोर आरती उभी राहिली. देवीची मूर्ती खूप सुंदर होती – दुर्गा मातेची, जी दानवांचा संहार करते. आरतीने देवीला पाहिलं आणि तिच्या डोळ्यात अश्रू आले. तिने स्वतःला देवीला समर्पित केलं. "आई, मी तुझी मुलगी आहे. मला शक्ती दे," असं मनात म्हणत ती देवीच्या पायाशी लोटांगण घातलं. तिने तिथे खूप वेळ बसून राहिली, रडत राहिली. लोक तिला पाहत होते, पण ती काहीच पाहत नव्हती. संध्याकाळी घरी परत आल्यावर ती थकून झोपली.
त्या रात्री आरतीला एक स्वप्न पडलं. स्वप्नात ती देवीच्या मंदिरात होती, आणि देवी दुर्गा स्वतः तिच्यासमोर उभी होती. देवीचा चेहरा प्रकाशमान होता, तिच्या हातात शस्त्र होते, आणि तिच्या डोळ्यात करुणा होती. आरती देवीच्या पायाशी पडली. देवीने तिचं डोकं उचललं आणि म्हणाली, "माझ्या मुली, उठ. तू कमकुवत नाहीस. तू माझी शक्ती आहेस. जगातील प्रत्येक स्त्री ही माझी रूप आहे. तुला जे झालं ते दु:खद आहे, पण ते तुझी ओळख नाही. तू एक योद्धा आहेस. उठ, आणि स्वतःला मजबूत कर. प्रत्येक स्त्रीला सांग, की भीती ही फक्त एक भ्रम आहे. तू स्वतःला प्रेम कर, स्वतःला आदर दे. जगातील पुरुष हे तुझ्या शत्रू नाहीत, पण जे अन्याय करतात त्यांना शिक्षा दे. तू एकटी नाहीस. मी तुझ्यात आहे. प्रत्येक स्त्रीने स्वतःला ओळखावं – ती दुर्गा आहे, ती लक्ष्मी आहे, ती सरस्वती आहे. उठ, आणि जग बदल. तुझ्या दु:खातून शक्ती निर्माण कर. प्रत्येक स्त्रीला सांग, की तिच्या शरीरावर हक्क फक्त तिचा आहे. ती कमकुवत नाही, ती शक्ती आहे. मी तुझ्यात आहे, आणि तू माझ्यात. उठ, आणि लढ."
हे स्वप्न इतकं स्पष्ट होतं की आरती जागी झाली तेव्हा तिच्या मनात एक नवी ऊर्जा आली. तिचे डोळे चमकले. ती उठली आणि आईला सांगितलं, "आई, मी ठीक आहे. आता मी लढणार आहे." सरिताला आश्चर्य वाटलं, पण तिला आरतीच्या डोळ्यातील चमक दिसली. आरतीने ठरवलं की आता ती स्वतःला मजबूत करेल. प्रथम तिने शारीरिक व्यायाम सुरू केला. गावातील एका छोट्या जिममध्ये ती जाऊ लागली. तिथे तिने कराटे शिकायला सुरुवात केली. तिचा प्रशिक्षक, एक वृद्ध माणूस, तिला म्हणाला, "आरती, कराटे फक्त शरीरासाठी नाही, मनासाठी आहे." आरती रोज सकाळी धावत असे, वजन उचलत असे, आणि कराटेच्या सरावात तिची शक्ती वाढत गेली. तिने योगा आणि ध्यानही सुरू केलं. मानसिकदृष्ट्या मजबूत होण्यासाठी तिने पुस्तकं वाचायला सुरुवात केली – स्वामी विवेकानंदांची, महात्मा गांधींची, आणि स्त्री शक्तीवरची पुस्तकं. ती स्वतःला म्हणत असे, "मी कमकुवत नाही. मी शक्ती आहे."
काही महिने असेच गेले. आरती आता पूर्वीची आरती नव्हती. तिचं शरीर मजबूत झालं होतं, तिचे डोळे आत्मविश्वासाने चमकत होते. तिने ठरवलं की ती UPSC परीक्षा देईल. ती एक IPS अधिकारी होईल, आणि स्त्रियांवर होणाऱ्या अन्यायाविरुद्ध लढेल. तिने अभ्यास सुरू केला. दिवसभर अभ्यास, रात्री ध्यान. तिची आई तिला मदत करत असे, जेवण बनवत, प्रोत्साहन देत. आरतीने ऑनलाइन कोर्स घेतले, पुस्तकं विकत घेतली. ती इतिहास, भूगोल, विज्ञान, सर्व अभ्यास करत असे. काही महिन्यांनी तिने प्रिलिम्स परीक्षा दिली, आणि ती पास झाली. मग मेन्स परीक्षा. ती खूप कठीण होती, पण आरतीने मेहनत केली. तिने निबंध लिहिले, ज्यात तिने स्त्री अधिकारांवर लिहिलं. शेवटी ती मेन्सही पास झाली.
आता इंटरव्ह्यूची वेळ आली. UPSC इंटरव्ह्यू बोर्डसमोर आरती उभी राहिली. बोर्डात चार सदस्य होते – एक अध्यक्ष, आणि तीन अन्य. अध्यक्ष म्हणाले, "आरती, तुम्ही IPS का होऊ इच्छिता?" आरतीने शांतपणे उत्तर दिलं, "सर, मी IPS होऊ इच्छिते कारण मी स्वतः अन्यायाची शिकार झाले आहे. मी पाहिलं आहे की समाजात स्त्रियांना किती त्रास होतो. मी बदल घडवू इच्छिते. मी एक अधिकारी म्हणून न्याय देईन." एक सदस्य म्हणाला, "तुम्हाला वाटतं की तुम्ही एकटी बदल घडवू शकता?" आरती म्हणाली, "सर, बदल एका व्यक्तीपासून सुरू होतो. मी माझ्या जिल्ह्यात सुरुवात करेन. मी स्त्रियांना शिक्षण देईन, त्यांना आत्मसंरक्षण शिकवेन, आणि गुन्हेगारांना शिक्षा देईन. मी विश्वास ठेवते की प्रत्येक स्त्री ही शक्ती आहे, आणि मी त्यांना जागृत करेन." दुसरा सदस्य म्हणाला, "तुमच्या जिल्ह्यात बलात्काराच्या केसेस वाढल्या आहेत. तुम्ही काय कराल?" आरती म्हणाली, "मी स्पेशल टास्क फोर्स बनवेन, ज्यात महिला अधिकारी असतील. मी जागरूकता अभियान चालवेन, आणि गुन्हेगारांना कठोर शिक्षा देईन. मी कायद्यात बदल घडवेन, जेणेकरून न्याय जलद मिळेल." इंटरव्ह्यू खूप प्रेरणादायी होता. बोर्डाने तिच्या आत्मविश्वासाची प्रशंसा केली. शेवटी आरती पास झाली, आणि तिची पोस्टिंग तिच्याच जिल्ह्यात झाली – IPS अधिकारी म्हणून.
आरतीची एंट्री जिल्ह्यात खूप भव्य झाली. ती एका काळ्या SUV मध्ये आली, ज्यात पोलिस एस्कॉर्ट होते. जिल्हा कलेक्टर आणि अन्य अधिकारी तिच्या स्वागतासाठी उभे होते. आरतीने खाकी वर्दी घातली होती, तिचे केस बांधलेले, आणि चेहऱ्यावर आत्मविश्वास. ती गाडीतून उतरली तेव्हा लोकांनी टाळ्या वाजवल्या. "आरती दीदी आली!" असं लोक म्हणत होते. तिने सॅल्युट केला, आणि म्हणाली, "मी इथे न्याय देण्यासाठी आले आहे." तिच्या एंट्रीचे वर्णन करायचं तर – सूर्य मावळत होता, आणि तिची गाडी धूळ उडवत येत होती. तिच्या मागे पोलिस व्हॅन होत्या, आणि लोक रस्त्याच्या दोन्ही बाजूला उभे होते. आरती उतरली तेव्हा तिच्या डोळ्यात एक चमक होती, जणू देवी दुर्गाच अवतरली आहे. तिने हात जोडून लोकांना अभिवादन केलं, आणि ऑफिसमध्ये प्रवेश केला. तिथे तिचं स्वागत फुलांच्या हाराने झालं. ती आपल्या खुर्चीवर बसली, आणि पहिलं काम सुरू केलं – तिच्या मिशनची सुरुवात.
आरतीने तिचं मिशन 'नारी शक्ती' नावाने सुरू केलं. प्रथम तिने स्वतःवर झालेल्या अत्याचाराचा बदला घेतला. तिने राकेश, संजय आणि विक्रम यांना अटक केलं. पुरावा गोळा केला – DNA टेस्ट, साक्षीदार. कोर्टात केस चालली, आणि आरतीने स्वतः साक्ष दिली. न्यायाधीशाने त्यांना फाशीची शिक्षा सुनावली. "हे गुन्हेगार समाजासाठी धोका आहेत," असं न्यायाधीश म्हणाले. आरतीने हे पाहून समाधान वाटलं.
मग तिने बलात्काराविरुद्ध स्पेशल कायदे बनवले. तिने जिल्ह्यात 'महिला सुरक्षा पथक' स्थापन केलं, ज्यात ५० महिला पोलिस होत्या. हे पथक रात्री गस्त घालत असे, आणि तक्रारी जलद सोडवत असे. तिने महिला हेल्पलाइन सुरू केली, ज्यात २४/७ मदत मिळत असे.
आरतीने काही महिलांना न्याय मिळवून दिला. उदाहरणार्थ, एका गावातील शीला नावाच्या बाईवर तिच्या पतीने अत्याचार केले होते. शीला तक्रार करायला घाबरत होती. आरतीने तिला भेटली, समजावलं, आणि पतीला अटक केलं. कोर्टात पुरावा सादर केला – मेडिकल रिपोर्ट, साक्षी. शीलाला न्याय मिळाला, आणि तिचा पती जेलमध्ये गेला. दुसरं उदाहरण – एका कॉलेज गर्ल, प्रिया, जिच्यावर तिच्या बॉसने हॅरासमेंट केलं होतं. आरतीने कंपनीत छापा टाकला, पुरावा गोळा केला, आणि बॉसला suspend केलं. प्रियाला नुकसानभरपाई मिळाली. तिसरं उदाहरण – एका विधवा बाई, कमला, जिची जमीन तिच्या भावाने हिसकावली होती. आरतीने कायद्याने तिला न्याय मिळवून दिला, आणि जमीन परत दिली. हे सगळं सविस्तर सांगायचं तर – शीलाच्या केसमध्ये आरती स्वतः गावात गेली, शीलाशी बोलली, तिला विश्वास दिला. "तू एकटी नाहीस," असं म्हणाली. मग पोलिसांसोबत पतीला पकडलं. कोर्टात आरतीने साक्षीदार आणले, जे पतीच्या क्रूरपणाचे साक्षी होते. प्रियाच्या केसमध्ये तिने सीसीटीव्ही फुटेज गोळा केले, आणि कंपनीच्या HR ला बोलावलं. बॉसला अटक झाली, आणि प्रियाला नवी नोकरी मिळवून दिली. कमलाच्या केसमध्ये तिने वकील नेमला, आणि कोर्टात लढाई जिंकली.
आरतीने अपमान करणाऱ्या अधिकाऱ्यांना बाजूला केलं. एका पोलिस इन्स्पेक्टरने एका महिलेची तक्रार हसून उडवली. आरतीने त्याला suspend केलं, आणि म्हणाली, "महिलांचा आदर करा, नाहीतर नोकरी गमावा." दुसऱ्या एका अधिकाऱ्याने महिला कर्मचाऱ्याला हॅरास केलं; त्यालाही suspend केलं.
गावात महिला स्वसंरक्षण शिबिरं सुरू केली, ज्यात कराटे, योगा शिकवलं. तिने शाळेत मुलींसाठी स्पेशल क्लासेस सुरू केले, ज्यात आत्मविश्वास वाढवण्याचे धडे दिले. तिने एक NGO सुरू केली, 'दुर्गा फाउंडेशन', जी महिलांना आर्थिक मदत देत असे. तिने जिल्ह्यात CCTV कॅमेरे लावले, आणि रात्रीच्या बससाठी स्पेशल सुरक्षा. तिने पुरुषांना जागरूक करण्यासाठी अभियान चालवलं – 'पुरुषांसाठी नारी आदर'. हे सगळं स्टोरीला आकर्षक बनवतं.
शेवटी, एका मोठ्या सभेत आरतीने एक सुंदर प्रेरणादायी भाषण दिलं: "प्रिय बहिणींनो, भाऊंनो, आज मी तुमच्यासमोर उभी आहे, एक स्त्री म्हणून, एक योद्धा म्हणून. मी पाहिलं आहे दु:ख, मी अनुभवलं आहे वेदना, पण मी उठले आहे. प्रत्येक स्त्री ही देवी आहे. तिला कमकुवत समजू नका. ती शक्ती आहे, ती प्रेम आहे, ती न्याय आहे. उठा, आणि स्वतःला ओळखा. जग बदलू शकतं, फक्त तुम्ही ठरवा. मी वचन देते, मी तुमच्यासोबत आहे. जय दुर्गा माता!"
