ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ನಡುವೆ, ದಟ್ಟವಾದ ಅರಣ್ಯದ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಿದ್ಧಪುರ ಎಂಬ ಗ್ರಾಮವಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿಯ ಜನರು ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಆರಾಧಿಸುವವರು. ಹಳ್ಳಿಯ ಜೀವನ ಕ್ರಮ ನಿಗದಿಯಾಗಿತ್ತು. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಹಾಗಿದ್ದರೂ, ಆ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಯುವಕ ಇದ್ದ, ಅವನ ಹೆಸರು ಚೇತನ್. ಅವನೊಬ್ಬ ಬುದ್ಧಿವಂತ ಮತ್ತು ಅದ್ಭುತ ಪ್ರತಿಭಾವಂತ. ಆದರೆ ಅವನಿಗೆ ಎಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ಅಸಡ್ಡೆ. ತಾನು ಎಲ್ಲರಿಗಿಂತ ದೊಡ್ಡವನು, ತಾನು ಮಾಡುವ ಕೆಲಸಗಳೇ ಸರಿ ಎಂಬ ಅಹಂಕಾರ.
ಚೇತನ್ಗೆ ಒಂದು ಗಿಡದ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡುವುದು ದೊಡ್ಡ ಕನಸಾಗಿತ್ತು. ಆ ಗಿಡದ ಹೆಸರು ಜೀವಮೂಲಿಕಾ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ದಂತಕಥೆ ಇತ್ತು. ಆ ಗಿಡದ ಎಲೆಯನ್ನು ಅರೆದು ಸೇವಿಸಿದರೆ, ಯಾವುದೇ ರೋಗವನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸಬಹುದು, ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಆ ಗಿಡ ಅಪರೂಪದ್ದು. ಅದನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಹೋದವರು ಮರಳಿ ಬಂದಿಲ್ಲ.
ಗ್ರಾಮದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾದ ಹಿರಿಯ ದಾದಾ ಚೇತನ್ಗೆ ಹೇಳಿದರು. ಚೇತನ್, ಜೀವಮೂಲಿಕೆಯನ್ನು ಹುಡುಕುವುದಕ್ಕೆ ಹೋಗಬೇಡ. ಅದು ಅಪಾಯಕಾರಿ. ನೀನು ಇಲ್ಲಿಯೇ ನಿನ್ನ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹಳ್ಳಿಯ ಜನರಿಗೆ ಸೇವೆ ಮಾಡು. ಬುದ್ಧಿ ಬರಲು ಕೆಡಲೇಬೇಕೇನು?
ಆದರೆ ಚೇತನ್ಗೆ ದಾದಾ ಮಾತುಗಳು ಅರ್ಥವಾಗಲಿಲ್ಲ. ತಾನು ಎಲ್ಲರಿಗಿಂತ ಬುದ್ಧಿವಂತ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದ್ದ ಚೇತನ್, ಅವರ ಮಾತುಗಳಿಗೆ ಕಿವಿಗೊಡಲಿಲ್ಲ. ನನ್ನಂತಹ ಪ್ರತಿಭಾವಂತನಿಗೆ ಈ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಏನೂ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ. ನಾನು ಬೇರೆಡೆ ಹೋಗಿ ನನ್ನ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿ, ತನ್ನ ಪ್ರಯಾಣ ಆರಂಭಿಸಿದ.
ಚೇತನ್ನ ಪ್ರಯಾಣ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಅವನು ಕಾಡಿನ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಹೊರಟ. ಅದು ನಿರ್ಜನವಾದ ಕಾಡು. ದಾರಿ ತಪ್ಪಿದರೆ ಅಪಾಯ ಕಟ್ಟಿಟ್ಟ ಬುತ್ತಿ. ಚೇತನ್ನ ಅಹಂಕಾರ ಮತ್ತು ಅಸಡ್ಡೆಯಿಂದಾಗಿ, ಅವನು ಬೇರೆ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಿಲ್ಲ. ಅವನು ನೇರವಾಗಿ ಕಾಡಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ.
ಚೇತನ್ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ. ಅವನ ಬಳಿ ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಖಾಲಿಯಾಯಿತು. ನೀರಿಗಾಗಿ ಅವನು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ನದಿಯ ದಡಕ್ಕೆ ಬಂದ. ಆ ನದಿಯಲ್ಲಿ, ನೀರು ಸಾಗುವ ದಾರಿ ತುಂಬಾ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಇತ್ತು. ಆದರೆ ಚೇತನ್, ತನ್ನ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ, ನೀರು ಹರಿಯುವ ಮಾರ್ಗವೇನು ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಿಲ್ಲ. ಅವನು ಸೀದಾ ಹೋಗಿ ನೀರು ಕುಡಿದ. ತಕ್ಷಣ, ಅವನಿಗೆ ಹೊಟ್ಟೆ ನೋವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಆ ನೀರು ಕಲುಷಿತವಾಗಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಕುಡಿದರೆ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದು ಚೇತನ್ಗೆ ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ.
ಅವನು ತೀವ್ರ ನೋವಿನಿಂದ ಕೆಳಗೆ ಬಿದ್ದನು. ಅವನು ಎಷ್ಟೇ ಬುದ್ಧಿವಂತನಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವನು ತಾನು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡದೆ, ಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿದ. ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಸಹಕಾರದಿಂದ ಇರುತ್ತಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಚೇತನ್ ಅಸಡ್ಡೆಯಿಂದ ಒಬ್ಬನೇ ಇದ್ದ. ಹೀಗಾಗಿ ಅವನನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಯಾರೂ ಇರಲಿಲ್ಲ.
ಅವನ ಬಳಿ ಒಂದು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಇತ್ತು, ಅದು ಹೊಟ್ಟೆ ನೋವನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅವನಿಗೆ ಅದು ಉಪಯೋಗಿಸಲೂ ಆಗಲಿಲ್ಲ. ಹೊಟ್ಟೆ ನೋವು ಮತ್ತು ಆಯಾಸದಿಂದ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿ ಕೆಳಗೆ ಬಿದ್ದನು.
ಚೇತನ್ಗೆ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಬಂದಾಗ, ಅವನು ಕಾಡಿನ ನಡುವೆ ಇದ್ದ. ಅವನ ತಲೆ ಮೇಲೆ ಬಿಸಿನೀರಿನಿಂದ ತುಂಬಿದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಇಡಲಾಗಿತ್ತು. ಆ ಎಲೆಗಳು ತಣ್ಣಗಾಗಿದ್ದವು. ಅವನು ಅಕ್ಕಪಕ್ಕ ನೋಡಿದಾಗ, ಒಬ್ಬ ಹಿರಿಯ ಮಹಿಳೆ ಕುಳಿತಿದ್ದರು. ಅವಳ ಹೆಸರು ಮಾಯಾ. ಮಾಯಾ ತುಂಬಾ ಅನುಭವಿ ಮಹಿಳೆ, ಅವಳು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದರು.
ಮಾಯಾ, ಚೇತನ್, ನೀನು ಇನ್ನೂ ಹುಡುಕುತ್ತಿದ್ದೀಯಾ? ಎಂದು ಕೇಳಿದಳು.ಚೇತನ್ ಆಶ್ಚರ್ಯದಿಂದ, "ನೀವು ಯಾರು? ನಿಮಗೆ ನನ್ನ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಗೆ ಗೊತ್ತು? ಎಂದು ಕೇಳಿದ.ಮಾಯಾ, ನಾನು ಈ ಕಾಡಿನ ನಿವಾಸಿ. ನಿನ್ನ ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಬಂದವರೆಲ್ಲರೂ, ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು ತಮ್ಮ ದುರಹಂಕಾರದಿಂದ ಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿದ್ದಾರೆ. ನೀನು ಕೂಡ ಒಬ್ಬನೇ. ಬುದ್ಧಿ ಬರಲು ಕೆಡಲೇಬೇಕೇನು? ಎಂದು ನಿಮ್ಮ ದಾದಾ ಹೇಳಿದ್ದಾರಲ್ಲವೇ? ಎಂದು ಹೇಳಿದಳು.ಚೇತನ್ ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತನಾದ. ಅವನಿಗೆ ತನ್ನ ಅಹಂಕಾರ ಮತ್ತು ಅಸಡ್ಡೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಅರಿವಾಯಿತು. ಅವನು ನಮ್ರತೆಯಿಂದ, ಹೌದು, ನಾನು ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ. ನನ್ನ ಅಹಂಕಾರವೇ ನನ್ನನ್ನು ಇಲ್ಲಿಗೆ ತಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ.ಮಾಯಾ ನಕ್ಕರು. ನನ್ನೊಂದಿಗೆ ಬಾ, ನಾನು ನಿನಗೆ ಒಂದು ವಿಷಯ ತೋರಿಸುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿ, ಅವನನ್ನು ಸಣ್ಣ ಗುಹೆಯೊಳಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋದರು.
ಆ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ, ಅನೇಕ ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯಗಳು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದವು. ಆ ಸಸ್ಯಗಳು ಅಸಾಧ್ಯವಾದ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದವು. ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಬೀಳುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದವು.
ಮಾಯಾ, ನೋಡು, ಚೇತನ್. ಈ ಸಸ್ಯಗಳು ಬೆಳೆಯಲು ಯಾವುದೇ ಕಷ್ಟಪಡುತ್ತಿಲ್ಲ. ಅವು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಭಾಗವೆಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ, ನಾವು ಮನುಷ್ಯರು ಅದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದ್ದೇವೆ. ನಮ್ಮ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ, ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಲಿರುವ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನಾವು ನಮ್ಮಂತೆ ನೋಡುತ್ತೇವೆ. ಇದರಿಂದ ನಾವು ಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕುತ್ತೇವೆ. ಬುದ್ಧಿ ಬರಲು ಕೆಡಲೇಬೇಕೇನು? ಈ ಮಾತಿನ ಅರ್ಥ, ನಮ್ಮ ಬುದ್ಧಿ ಕೆಡುವುದರಿಂದ ಮಾತ್ರ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ನಾವು ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸಹ ತೆರೆದಿಟ್ಟರೆ, ಪ್ರಕೃತಿಯಿಂದ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಲಿರುವ ಜನರಿಂದ ಕಲಿಯಬಹುದು.
ಚೇತನ್ಗೆ ತನ್ನ ತಪ್ಪು ಅರ್ಥವಾಯಿತು. ಅವನು ಮಾಯಾ ಅವರಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳನ್ನು ಹೇಳಿ, ತನ್ನ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಮರಳಿದ. ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಅವನು ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ. ಅವನು ಕಾಡಿನ ಸಸ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಂಡ, ಕಾಡಿನ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಜೊತೆ ಸಂವಹನ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ.
ಅವನು ಸಿದ್ಧಪುರಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದಾಗ, ಹಳ್ಳಿಯ ಜನರು ಚೇತನ್ರನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಸಂತೋಷಗೊಂಡರು. ಅವರು ಅವನನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು: ಚೇತನ್, ನೀನು ಜೀವಮೂಲಿಕೆಯನ್ನು ತಂದೆಯಾ?ಚೇತನ್ ಮುಗುಳ್ನಕ್ಕು, ಇಲ್ಲ, ನಾನು ನನ್ನನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ. ಬುದ್ಧಿ ಬರಲು ಕೆಡಲೇಬೇಕೇನು? ಎಂದು ನನಗೆ ಅರ್ಥವಾಗಿದೆ. ನಾನಿನ್ನು ನನ್ನ ಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ಸಮಾಜದ ಒಳ್ಳೆಯ ಕೆಲಸಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತೇನೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ.
ಹೀಗೆ, ಚೇತನ್ ಜೀವಮೂಲಿಕೆಯನ್ನು ಹುಡುಕುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ಹಳ್ಳಿಯ ಜನರಿಗೆ ಸೇವೆ ಮಾಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದ. ಅವನು ಹಳ್ಳಿಯ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ತನ್ನ ವಿಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಿ, ಹಳ್ಳಿಯ ಜನರ ಜೀವನ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿದ.
ಆ ದಿನದಿಂದ, ಸಿದ್ಧಪುರದ ಜನರು ಚೇತನ್ರನ್ನು ಕೇವಲ ಬುದ್ಧಿವಂತ ಯುವಕನಾಗಿ ನೋಡಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ಅವನನ್ನು ಬುದ್ಧಿಮತದ ಜತೆಗೆ ವಿನಯವಂತನಾಗಿ ನೋಡಿದರು. ಚೇತನ್ ಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿದರೂ, ಆ ಕಷ್ಟದಿಂದ ಅವನು ಒಳ್ಳೆಯ ವಿಷಯವನ್ನು ಕಲಿತು, ಮತ್ತೆ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಒಳ್ಳೆಯದನ್ನು ಮಾಡಿದ. ಬುದ್ಧಿ ಬರಲು ಕೆಡಲೇಬೇಕೇನು? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ಅವನಿಗೆ ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು. ಕೆಡುವುದರಿಂದ ಮಾತ್ರ ಬುದ್ಧಿ ಬರುವುದಿಲ್ಲ, ಜ್ಞಾನದಿಂದ ಮತ್ತು ವಿನಯದಿಂದ ಕೂಡ ಬುದ್ಧಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಕೆಡುವುದರಿಂದ ಬುದ್ಧಿ ಹೆಚ್ಚು ಬೇಗ ಬರುತ್ತದೆ.