સાઉન્ડની શ્રેણીમાં ક્રાંતિ હવે બહું દૂર નથી
સાઉન્ડ ઈફેશ્ટના શોખીન માટે
ઈયરબડ અને હેડફોને દુનિયા બદલી
વૉકમેન જેણે વાપર્યું હશે એને ખ્યાલ હશે કે, હેડફોન સપોર્ટ ન કરતા હોય અને પીન બરોબર ફિટ ન થઈ હોય તો કોઈ મોટા ઓડિટિરયમમાં કંઈક વાગતું હોય એવો અહેસાસ થાય. કંપનીના વૉકમેન ડિવાઈસને સપોર્ટ કરતા હેડફોન કે ઈયરબડ તો જાણે આસપાસની દુનિયામાંથી સાઉન્ડ આવી રહ્યા હોય એવી ફીલિંગ્સ આવે. આ જ વસ્તુ અત્યારે મોબાઈલમાં રહેલી એક એપમાંથી મળે છે. વસ્તુ એ જ છે મેથડ અને ટેકનોલોજી બદલી છે. સાઉન્ડ ઈફેક્ટના શોખીન હેડફોન હોય કે મોબાઈલ એમાં પણ પોતાને ગમતું ઈક્વિલાઈઝર કસ્ટમાઈઝ કરે છે. ન વધું પડતું બાસ કે ન વધુ પડતી ઈફેક્ટ. એકદમ મેલોડિયસ જે ટોનમાં કોઈ પણ ગીત વાગે તો ગમી જાય.
ફ્રિક્વન્સીના ફોર્મેટ બદલતા ગયા એમ સાઉન્ડ ઈફેક્ટ વધુ ચોખ્ખી અને સ્પષ્ટ થતી ગઈ. જૂના ગીત સાંભળો અને આજના ડિજેના ધબાકા સાંભળો એટલે આ તફાવત વધારે ક્લિયર થશે. એ સમયે પણ ડિસ્કો હતું જ પણ સાઉન્ડની એક મર્યાદા હતી. રેકોર્ડગિં ટેકનોલોજી અને ડિવાઈસની પોર્ટેબિલિટીએ થોડી હળવાશ કરી આપી. કેસેટમાંથી સીડી, સીડીમાંથી ડીવીડી તરફ પ્રયાણ થયું. ડીવીડીમાંથી હવે પેનડ્રાઈવ અને હાર્ડડિસ્ક મોડ પર છીએ. એટલે કે જેમ જેમ ડિવાઈસની સ્પેસ વધતી ગઈ એમ સામે સાઉન્ડની ક્લિયારિટી પણ વધુ સુધરતી ગઈ.
દરેક ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ પર્ફેક્ટ રેકોર્ડગિં પ્રાપ્ય બન્યું. તો વોકલિસ્ટ કે સોલો પર્ફોમ કરનારા માટે અનપ્લગ્ડ ફીચર આવ્યું. જેમાં કોઈ એક જ વાદ્ય તાલ પુરાવતું હોય અથવા તો ધીમુ ધીમું બેગ્રાઉન્ડમાં વાગતું હોય. આજે એવી ઓડિયો ફ્રિક્વન્સી ટેકનોલોજીની વાત કરવી છે જે આવનારા દાયકામાં ઓડિયો લેયરનું આખુ માળખું બદલી નાંખશે.
૧ ફોક્સ ઓડિયો
જેનું નામ એવું કામ. હેડફોનના કે ઈયરબડના વાયરને સાચવવાથી કંટાળી ગયો છો? બ્લુટુથ હેડફોન આવ્યા પણ ચાર્જગિં કર્યા વગર છૂટકો નથી. એક વાર ચાર્જ ન હોય તો નકામા. પણ કોઈ એમ કહે કે, હેડફોન, ઈયરફોન કે કોઈ પણ ડિવાઈસ વગર તમને હેડફોનમાં સાંભળતા હોવ એવી જ ઈફેક્ટથી સાઉન્ડ સાંભળવા મળે તો? હા. ફોકસ ઓડિયોમાં કોઈ જ પ્રકારના સાઉન્ડ લિસનિંગ ડિવાઈસની જરૂર નથી. નો હેડફોન, નો ઈયરફોન, નો બ્લુટુથ ઓડિયો ઈયરફોન. તો કરવાનું શું? બસ કંઈ નહીં જે ડિવાઈસમાં તમારા ગીત કે સાઉન્ડ હોય એને ચાલું કરવાનું અને એની બરોબર સામે ઊભી રહી જવાનું. જેમાં એક નાનકડી સ્ક્રિન સાથે તમારૂં એ ડિવાઈસ કનેક્ટ થઈ જાય. જેમાં ગીત કે, સાઉન્ડ છે. પછી સ્ક્રિન સામે ફેસ સેટ કરવાનો. બસ પછી તમારૂ મ્યુઝિક તમે પર્સનલી એન્જાેય કરી શકશો. એટલું જ નહીં વોલ્યુમ, પિચ, સીક, પ્લે, પોઝ અને નેક્સ્ટ સુધીનું મેનીપ્યુલેશન તો ખરા જ. આ ટેકનોલોજીમાં જે તે ઓડિયો કોન્ટેન્ટ સીધુ તમારા કાનમાં પ્લે થશે. થોડા વર્ષો પહેલા કેલિફોર્નિયા સિટીમાં થયેલા ટેકશૉમાં આ ટેકનોલોજીને ખુલી મૂકવામાં આવી હતી. હાલ તે સાઉન્ડ બેંક ડિવાઈસ સાથે ટેસ્ટિંગ મોડ પર છે. આ સમગ્ર ટેકનોલોજી એક સરળ કોન્સેપ્ટ પર કામ કરે છે એ છે ઓડિયો સ્પોટ લાઈટ. જે તમારા કાન સુધી આવતા તરંગોમાં સાઉન્ડ ફ્રિક્વન્સી સાથે તમારા સુધી પહોંચે છે. નાઈટ લેમ્પ જેટલા નાના અને સાવ ઓછા પ્રકાશની મદદથી સાઉન્ડ વેવ કાન સુધી લાવે છે. એટલે એક રૂમમાં બે જુદા જુદા ડિવાઈસમાંથી બે વ્યક્તિ એક જ સમયે જુદા જુદા ટ્રેકને એન્જાેય કરી શકે છે. અમેરિકી સ્ટાર્ટઅપ નોવેટોએ એવો અભ્યા કર્યો કે, લાંબા સમય સુધી ઈયરફોન કાનને નુકસાન કરે છે કારણ કે એમાં પ્લાસ્ટિક અને સકિર્ટ બંને હોય છે. એટલે એમાંથી છૂટકારો મેળવવા આ વસ્તુંનો પ્રયોગ થયો.
૨ એપ્ટેક્સ
બ્લુટુથ ઓડિયોમાં ઘણી વખત સાઉન્ડ ઈફેક્ટ સાંભળવાની મજા નથી આવતી. પણ સિનેમા હોલ જેવા સાઉન્ડ બ્લુટુથ સ્પીકરમાંથી નીકળે તો? આ વસ્તુ શક્ય છે એપ્ટેલ પ્લેટફોર્મથી. જે બ્લુટુથ ઓડિયોને વધારે સ્પષ્ટ અને ચોખ્ખો બનાવે છે. સિકવન્સ કે ફ્રિક્વન્સીને કોઈ પ્રકારની હાનિ કર્યા વગર તે કામ કરે છે. ઓડિયોની ક્વોલિટીમાં એવો ફેર પડશે જાણે એચડીમાંથી ફોર કેમાં સ્વીચ થયા હોય. સૌથી ખાસ વાત એ છે કે, જે તે મોડ સાથે તે એડજસ્ટ થઈ જશે. દા.ત. ફિલ્મમાં હીરો દોડતો હોય પણ એના શ્વાસના અવાજ ક્યાંય સંભળાતા નથી. પણ આવું વાસ્તવમાં શક્ય છે એપ્ટેક્સથી. ડાયનામાઈક પર્ફોમન્સ એડજસ્ટમેન્ટ ફીચર જે તે કોન્ટેટ સાથે એડજસ્ટ થઈ જાય છે. આ વસ્તુ તમારૂ ઓડિયો કોન્ટેન્ટ શું છે અને કેવું છે એના પર આધારિત છે. સૌથી મોટી આ વાત એ છે કે, આ એક વાયરલેસ ટેકનોલોજી છે. માત્ર એક સકિર્ટ પર સમગ્ર સિસ્ટમનો આધાર હોય છે. જે ઓડિયો કોન્ટેન્ટમાં કોઈ પ્રકારના ફિલ્ટર વગર એના ઓરિજિનલ સાઉન્ડની નજીક પહોંચવા પ્રયત્ન કરે છે અને પર્ફોમન્સ આપે છે.
૩ ઈન ડિસ્પ્લે સ્પીકર
પહેલો પ્રશ્ન એ થાય કે, કોઈ સ્પીકર ડિવાઈસ હોવા છતા ટેકનોલોજી કેવી રીતે હોઈ શકે? ડિસ્પ્લે મેન્યુફેક્ચર કંપનીએ તૈયાર કરેલી એક એવી વસ્તુ છે જે આવનારા દાયકામાં સ્માર્ટફોન અને ટીવીમાં જાેવા મળશે. હજું પણ એક વર્ગ એવો છે જે સ્પીકરની બાબતમાં જેબીએલ, ડોલબી ડિજિટલ અને સોનીને પંસદ કરે છે. આ સ્પીકર આવતા વધુ એક સારો અને મોટો વિકલ્પ મળી રહેશે. જાણીતી મોબાઈલ કંપની હાલમાં આ ઈન ડિસ્પ્લે ટેકનોલોજી પર કામ કરી રહી છે. જેમાં માત્ર ડિસ્પ્લે એક્ટિવ કરો એટલે સાઉન્ડ શરૂ. એ પણ કણર્પ્રિય, કાનફાડ નહીં. જેમ વોલ્યુમ ધીમું કરવાથી અવાજનું ક્ષેત્ર મર્યાદિત થઈ જાય એમ આ ફીચરમાં ચોક્કસ એરિયા તમે ફોકસ કરી શકો. આ પણ ઓડિયો સ્પોટલાઈટ ટેકનોલોજી પર કામ કરે છે. સૌથી ખાસ વાત એ છે કે, ઘણી વખત આપણે લેફટ રાઈડ રાઉન્ડની મજા માણવા માટે એવા ગીત પ્લે કરીએ છીએ. પરંતુ આ ટેકનોલોજીમાં જે વાંજિત્રો જેટલા ડિસ્ટન્સથી પ્લે થતા હશે. જે સાઈડથી એટલે કે લેફટ કે રાઈટથી પ્લે થયા હશે એની શ્લિયર ઈફેક્ટ સાંભળવા મળશે. સ્માર્ટમાં પાઈઝો સેન્સર સિસ્ટમ સાથે આ સ્પીકર કામ કરશે. સૌથી મોટો ફાયદો એ થશે કે, સાઉન્ડને એક્સપાન કરવા વધારાના કોઈ એમ્પ્લિફાયરની જરૂર નહીં પડે.
૪ રિયલ ટાઈમ ટ્રાંસલેશન
યાદ કરો એ પ્રસંગ જ્યારે ડૉનાલ્ડ ટ્રમ્પ અમદાવાદ આવ્યા હતા. અથવા નરેન્દ્ર મોદી અમેરિકા ગયા હતા. એ સમયે બંને નેતાઓએ એક ડિવાઈસ પહેર્યું હતું. પણ ડિવાઈસ કરતા એની ટેકનોલોજી વધુ મહત્ત્વની છે. એ હતી રિયલ ટાઈમ ટ્રાંસલેશન સિસ્ટમ ઓડિયો ડિવાઈસ. જેમાં ચોક્કસ ભાષાના જાણીતા-અજાણ્યા શબ્દોના સાચા અર્થ એ પણ એવા ફોર્મેટમાં ગોઠવાઈને કાન સુધી આવી જાય જાણે સામેની વ્યક્તિ આપણી જ ભાષા બોલતી હોય એવો અહેસાસ થાય. એટલું જ નહીં આ સિસ્ટમની એક એપ્લિકેશન તૈયાર થઈ રહી છે જેમાં વ્યક્તિ જે બોલે છે એ તમને સમજાય એવી ભાષામાં ટ્રાંસલેટ થઈને આવે છે. એટલું જ નહીં જે તે સ્પીચને રેકોર્ડ કરી બીજી ત્રીજી કોઈ પણ ભાષામાં ફેરવી શકો છો. હા, અંદર કંઈ એડિટ નહીં કરી શકાય. આ માટે વાયરલેસ ઈયરબડ પણ આવી રહ્યા છે. જેનું ટ્રાયલ ચાલી રહ્યું છે.
ટેકનોલોજીના માધ્યમથી સંગીત પ્રાપ્યતાના નવા સ્તરે પહોંચ્યું
એક એવો પણ સમય હતો જ્યારે ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટલની કેસેટ કે સીડી સૌથી મોંઘા ભાવે વેચાતી હતી. એમાં પણ વિદેશી વાંજિત્રોની મોજ માણવી હોય તો વધારે ખિસ્સુ ખાલી કરવું પડતું. પોર્ટેબિલિટી અને ઓડિયો સ્ટ્રિમિંગ સિસ્ટમે આ દુનિયા બદલી નાંખી. ટેકનોલોજીને કારણે સંગીતની પ્રાપ્યતા વધી છે. એપ્લિકેશનથી લઈને સાઉન્ડના, રિધમના, બિટના, વાંજિત્રોના અને અવાજના કોમ્બિનેશન સુધી બધુ જ પ્રાપ્ય છે. એ પણ દરેક ફોર્મેટમાં છે. જેમાં તમે રીધમ બનાવી પણ શકો અને કસ્ટમાઈઝ પણ કરી શકો. એવામાં એક જાણીતી વૉકબેન્ડ એપ્લિકેશને એવી મોકળાશ આપી કે, તબલામાં ડિસ્કોસોંગ સાંભળવું હોય તો એ પણ થઈ શકે. કોઈ શાસ્ત્રીય ઢાળના ગીતને વેસ્ટન ટચ આપવો હોય તો એ પણ શક્ય છે. ઓડિયો ટેકનોલોજીમાં સાયન્સના અલગોરિધમ અને આર્ટના અલંકારોનું મિશ્રણ છે એટલે જ ઓડિયો ટેક કહેવાય છે. વૉશિંગટનમાં આવેલી અમેરિકન યુનિવર્સિટીએ તો ઓડિયોટેક નામનો એક આખો ડીગ્રી કોર્ષ શરૂ કર્યો છે. જેમાં રેકોર્ડગિંથી લઈને પોસ્ટકાસ્ટ સુધી દરેક અવાજના તરંગોનો અભ્યાસ થાય છે. પછી વર્ષ ૨૦૦૦ના કાળમાં એક સમય એવો પણ આવ્યો કે, સાઉન્ડે સોફટવેર સાથે હાથ મિલાવ્યા. એમાં સોનીનું સાઉન્ડફોર્જ સૌથી જાણીતું બન્યું. જેમાં કોઈ પણ ઓડિયોને વેવ ફોર્મેટમાં એડિટ, ક્રોપ, પેસ્ટ કે કસ્ટમાઈઝ કરી શકો. એટલું જ નહીં એક પણ વાંજિત્ર વગર ધુનની સિકવન્સ સેટ કરી શકો.
ફાયદા
- સૌથી મોટો ફાયદો એ થશે કે, હવે ઘોંઘાટ ઘટશે.
- સ્પીકરમાં બ્લુટુથ આવતા બીજા ડિવાઈસની જરૂરિયાત ઘટશે
- જે દિવ્યાંગ છે એના માટે સ્માર્ટફોનમાં મર્જ થયેલી ઈન ડિસ્પ્લે ટેકનોલોજી
- મ્યુઝિયમ, એક્ઝિબિશન, ઓટો, પ્રોપર્ટી કે ટેક શૉ વખતે દરેકને જુદા જુદા ફીચર્સ સમજાવવા નહીં પડે.
- આ ટેકનોલોજી સાઉન્ડ બેંક કે સાઉન્ડ સેવ્ડ ડિવાઈસ સાથે કામ કરે છે.
- વ્યક્તિ એનું વોલ્યુંમ અને ઈફેક્ટ સેટ કરી શકે છે.
