🌿 બાલ્કની માં ગાર્ડનિંગ કેમ કરવું જોઈએ? (ફાયદા)
✅ 1) માનસિક શાંતિ
છોડ તમને Stress ઓછો કરે છે, મનને શાંતિ આપે છે.
✅ 2) હવા શુદ્ધ કરે
Indoor air pollutants ઓછા થાય છે, O₂ વધે છે.
✅ 3) ઘરને Fresh Look
બાલ્કની સુંદર, લીલીછમ, પોઝિટિવ એનર્જીથી ભરાઈ જાય છે.
✅ 4) Vastu મુજબ સમૃદ્ધિ
પૂર્વ/ઉત્તર બાલ્કનીમાં ગ્રીનરી પ્રગતિ, money flow અને positivity લાવે છે.
✅ 5) Organic Herbs ઘરેથી
તાજું મીઠું, લીંબુ, લીલાં મરચાં, ધાણા—ઘરેજ મફતમાં!
🏡 ગાર્ડનિંગ કરતી વખતે શું ધ્યાન રાખવું?
⭐ 1) બાલ્કની સૂર્યપ્રકાશ
સવારે 2–4 કલાક સૂરજ → best
જો પ્રકાશ ઓછો હોય → shade-loving plants પસંદ કરો
⭐ 2) યોગ્ય કુંડો
માટીના કે પ્લાસ્ટિક pot
નીચે 1–3 drainage holes
⭐ 3) માટી મિક્સ
સારી potting soil =
40% garden soil + 40% compost (કોટે/કેકરિયા/વર્મિકમ્પોસ્ટ) + 20% cocopeat
⭐ 4) પાણી Drainage
પાણી ઉભું રહે = fungus + root rot
પાણી વહે જતી માટી–best
⭐ 5) ભાર (Load)
બાલ્કનીમાં ખૂબ પોટ ના રાખો; cement pot ભારે હોય છે—પ્લાસ્ટિક/FRP ideal.
🌱 બાલ્કનીમાં કયા છોડ ઉગાડી શકાય?
☀️ જો સૂરજ સારું આવે (3+ કલાક)
તુલસી
Money plant
અદાવ/અદ્રક
પાંદડી (Mint)
મેથી/ધાણા
પાપડી/તુવેર/મેથી microgreens
ચિલી (લીલાં મરચાં)
ટામેટા
લીંબુ
અલોવેરા
ઘુમફૂલી (hibiscus)
મોગરો/ચમેલી
🌤 જો હળવો પ્રકાશ હોય (1–2 કલાક)
Snake plant
ZZ plant
Pothos (money plant)
Peace lily
Areca palm
Spider plant
Jade
💧 પાણી કેટલું નાખવું? (Perfect watering rule)
✔ Finger Test (સૌથી સરળ)
માટીમાં આંગળી 2 cm નાખો
સુકી લાગે → પાણી આપવું
ભીની લાગે → ના આપવું
✔ સામાન્ય નિયમ:
ઉનાળો → દરરોજ અથવા 2 દિવસે એક વાર
શિયાળો → 3–4 દિવસે એક વાર
વરસાદ → જરૂર મુજબ
✔ પોટ માંથી પાણી નીચેથી ટપકે ત્યાં સુધી પાણી આપવું.
---
🐜 પેસ્ટ કંટ્રોલ – ઘરનાં જ વસ્તુઓથી (Chemical વગર)
🌸 1) નિંબોળ/Neem Oil Spray
1 લિટર પાણીમાં
1 ચમચી નીંબોળ
1–2 ટીપ dish soap
અઠવાડિયામાં 1 વાર છોડ ઉપર છાંટો
→ Aphids, mites, mealy bugs ભાગી જાય.
🌶️ 2) મરચાં + લસણ Spray
5 લીલા મરચાં
4–5 લસણ કળી
1 લિટર પાણીમાં વાટીને છાની લો
5–7 દિવસે છાંટો
→ All pests → 80% control.
🧂 3) Baking Soda Spray (fungus માટે)
1 લિટર પાણી
1 ચમચી baking soda
1 ટીપ સાબુ
→ White fungus, black spots માટે ખૂબ અસરકારક.
🍌 4) કેળાના છાલ મિક્સ
સુકા કેળાના છાલ + માટીમાં મિક્સ
→ Potassium → flowering બહુ વધે.
🧅 5) ડુંગળીનું પાણી
ડુંગળીનું છાલ ઉકાળી તેનું પાણી
→ Pests repel.
🌼 બાલ્કની ગાર્ડનને સુંદર રાખવાના ટિપ્સ
✔ 1) મહિનો માં 1 વાર compost
Vermicompost – 2–3 ચમચી
Liquid compost (jeevamrut) – 15 દિવસમાં એક વાર
✔ 2) Dead leaves કાઢી નાખો
✔ 3) Pot rotation
છોડને 15 દિવસે rotate કરો જેથી બધા ભાગે સૂરજ મળે.
✔ 4) Overwatering ન કરવું
બધી સમસ્યાનું મુખ્ય કારણ → વધારે પાણી.
🌿 1) બાલ્કની માટે 20 પ્લાન્ટ્સ ની Best List (Beginner + Low Maintenance)
☀️ A. Full Sun Plants (3–5 કલાક સૂરજ) – 10 છોડ
1. તુલસી (Holy Basil)
2. Aloe Vera
3. Mint / Pudina
4. Curry Leaves (કઢીપત્તા)
5. Chilli Plant (લીલા મરચાં)
6. Lemon Plant (નાનુ grafted)
7. Hibiscus (જાસૂદ)
8. Jasmine / Mogra
9. Tomato (Cherry Tomato ખાસ સારું)
10. Marigold (ગાંદા)
🌤 B. Low Sunlight / Semi-Indoor Plants – 10 છોડ
11. Snake Plant
12. ZZ Plant
13. Money Plant / Pothos (Golden, Neon)
14. Areca Palm
15. Peace Lily
16. Spider Plant
17. Jade Plant
18. Syngonium
19. Rubber Plant (small variety)
20. Lucky Bamboo (glass pot)
👉 તમામ પ્લાન્ટ્સ easy care + beginner friendly + low water + fast growing.
🧴 2) DIY Organic Pest Control Chart (Printable)
🌱 A. General Insects (Aphids, white flies, mealy bugs)
Neem Oil Spray
1 લિટર પાણી
1 ચમચી નીંબોળ (Neem Oil)
3–4 ટીપ લિક્વિડ સોપ
Use:
અઠવાડિયામાં 1 વાર
સવાર/સાંજ → સૂરજ વગર
આખા પાન પર છાંટવું
🌶 B. Red Ants / Small Insects / Leaf damage
Chilli–Garlic Spray
5 લીલા મરચાં
5 લસણ
1 લિટર પાણીમાં વાટી
4 કલાક steep → છાની લો
Use: 5–7 દિવસે 1 વાર
🧂 C. Fungus / White Powder / Black Spots
Baking Soda Spray
1 લિટર પાણી
1 teaspoon baking soda
1 ટીપ લિક્વિડ સોપ
Use:
10 દિવસે 1 વાર
fungus પર સીધો spray
🧅 D. Root Rot Prevention
Ginger + Onion Water
ડુંગળી છાલ + 3 ટુકડા આદું
1 લિટર પાણીમાં ઉકાળી → ઠંડુ થાય પછી પાંદડા પાસે રેડવું
Use: મહિને 1 વાર
🍌 E. Flowering Booster
Banana Peel Fertilizer
સુકવેલા કેળાના છાલ પાવડર
potting soil માં 1 ચમચી મિક્સ
Use: મહિને 1 વાર
🐝 F. Pest Repellant (Daily general care)
Tulsi + Neem Leaves Water
થોડા તુલસી + નીમ પાન મસળી પાણીમાં
Use: spray for prevention, 3–4 દિવસે
🔯 3) ઉત્તર–પૂર્વ (VASTU) પ્રમાણે શ્રેષ્ઠ છોડોની Special List
ઉત્તર–પૂર્વ (Eshan Kon) = પાણી, શુદ્ધતા, સમૃદ્ધિ, શांति, હેલ્થ
અહીં છોડ soft, green, soothing હોવા જોઈએ.
⭐ A. સૌથી સારા છોડ (Highly Recommended)
1. Tulsi (Holy Basil)
2. Money Plant (Golden / Green / Neon)
3. Areca Palm (medium size)
4. Peace Lily
5. Jade Plant
6. Lucky Bamboo
7. Spider Plant
8. Mint / Pudina
9. Snake Plant
10. Aloe Vera
⭐ B. flowering plants for northeast (Positive Vibrations)
11. Jasmine (Mogra)
12. Champa (Plumeria dwarf)
13. White Lilly
14. Lotus (small pot water plant)
⭐ C. Avoid in North-East (Vastu મુજબ)
❌ Cactus / thorny plants
❌ Big heavy trees
❌ Red flowers in excess
❌ Barren dry soil pots
❌ Very tall banana or bamboo
💧 1) Watering Schedule (Season-wise + Plant-wise)
🌞 ઉનાળો (March–June)
છોડ પાણી કેટલું? કેટલા દિવસમાં?
તુલસી 1 ગ્લાસ દરરોજ
મિન્ટ/પુદીનો 1–1.5 ગ્લાસ દરરોજ અથવા 2 દિવસે
Aloe Vera ½ ગ્લાસ 3 દિવસે
Money plant 1 ગ્લાસ 2 દિવસે
Areca palm 1–1.5 ગ્લાસ 2–3 દિવસે
Snake plant ½ ગ્લાસ 4–5 દિવસે
Peace lily 1 ગ્લાસ 2 દિવસે
Hibiscus 1–1.5 ગ્લાસ દરરોજ
Jasmine/Mogra 1 ગ્લાસ 2 દિવસે
Tomato/Vegetables 1–2 ગ્લાસ દરરોજ
🌤 મોન્સૂન (July–September)
કાઇટલુંપણ વરસાદ બાલ્કનીમાં કેટલું આવે તેના પર.
છોડ પાણી વારંવાર
Indoor plants ½–1 ગ્લાસ 3–4 દિવસે
Outdoor flowering 1 ગ્લાસ 2–3 દિવસે
Vegetables 1 ગ્લાસ 2 દિવસે
❄️ શિયાળો (October–February)
છોડ પાણી વારંવાર
બધા મોટાભાગે ½–1 ગ્લાસ 3–4 દિવસે
Hibiscus 1 ગ્લાસ 2–3 દિવસે
Mint 1 ગ્લાસ 2–3 દિવસે
⭐ Common Rule:
આંગળી 2 cm માટીમાં નાખો → સુકું લાગે તો પાણી, ભીનુ લાગે તો નહીં.
🛒 2) Shopping List (Starter Balcony Garden Kit)
🪴 Pots & Materials
6 Small pots (4–6 inch)
6 Medium pots (8–10 inch)
2 Big pots (12–14 inch)
2 railing planters (optional)
Watering can (1–2 litre)
Spray bottle (pesticide/foliage spray માટે)
Pebbles (1 kg – drainage માટે)
Cocopeat (5 Kg)
Vermicompost (5 Kg)
Potting mix (10–15 Kg)
Neem cake powder (1 Kg)
Neem oil (100–200 ml)
Gardening gloves
Small trowel + fork (માટી ફેરવવા)
*🌱 Plants to Buy (Beginner Friendly)*
Full sun plants:
1 Tulsi
1 Hibiscus
1 Mogra / Jasmine
1 Lemon (grafted small)
1 Pudina (mint)
1 Aloe vera
1 Chilli plant
1 Curry leaf plant
1 Tomato (cherry best)
1 Marigold
Low sunlight plants:
1 Snake plant
1 ZZ plant
1 Money plant (Golden/Neon)
1 Jade
1 Syngonium
1 Rubber plant small
1 Peace lily
1 Spider plant
1 Areca palm
---
🏡 3) Balcony Layout (Easy + Practical)
તમારી બાલ્કનીમાં સામાન્ય રીતે 3 ઝોન બનાવો:
🌞 Zone A – Full Sun Area (જ્યાં સૂરજ પડે)
અહીં નીચેના છોડ મૂકો:
Tulsi
Aloe vera
Mint
Hibiscus
Jasmine
Lemon
Tomato / Vegetable pots
Marigold
👉 Big pots બાલ્કનીના ખૂણે
👉 સૂર્યપ્રકાશ direction પ્રમાણે 2–3 parallel rows.
🌤 Zone B – Partial Shade Area (Indirect Light)
અહીં મૂકો:
Curry leaves
Chilli plant
Jade
Spider plant
Syngonium
👉 દીવાલ પાસે કે railing side.
🌑 Zone C – Low Light / Indoor Facing Area
અહીં મૂકો:
Snake plant
Money plant (hang કરી શકાય)
ZZ plant
Peace lily
Rubber plant
Lucky bamboo (inside corner)
👉 બાલ્કનીના એવા ભાગમાં જ્યાં સીધો સૂરજ ના આવે.
⭐ Vastu Tip (North–East ખાસ)
જો તમારી બાલ્કની ઉત્તર–પૂર્વ તરફ છે:
Tulsi
Money plant
Aloe vera
Areca palm
Peace lily
Spider plant
Lucky bamboo
👉 આ દિશામાં thorny, cactus, heavy trees ના મૂકો.
🌅 South–West Balcony: શું ખાસ?
અહીં જોરદાર સૂર્યપ્રકાશ, ખાસ કરીને બપોર પછી.
ગરમી વધારે — HEAT-tolerant plants જરૂરી.
Vastu અનુસાર South-West = સ્થિરતા, family strength, grounding
→ એટલે અહીં મજબૂત, dense, earthy plants સારાં.
🌿 1) South-West માટે BEST 15 Plants List
☀️ (A) Full Sun, Heat-Resistant Plants (Highly Recommended)
1. Aloe vera
2. Hibiscus (જાસૂદ)
3. Jasmine / Mogra
4. Roses (heat-tolerant desi variety)
5. Bougainvillea (low maintenance)
6. Aparajita (Clitoria)
7. Areca Palm (full sun tolerant)
8. Tulsi (strong sunlight loving)
9. Lemon (grafted)
10. Chilli plant
🌤 (B) Edible / Herbal Plants (Grow very well in SW)
11. Mint / Pudina
12. Curry leaves
13. Tomato (cherry best)
14. Methi / Coriander (microgreens)
15. Amla dwarf (optional)
❌ Avoid in South-West (ખૂબ ગરમીને કારણે):
Peace lily
Ferns
Rubber plant (leaves burn થાય)
Money plant (direct sun મા yellow પડી જાય)
ZZ plant
Syngonium
આ બધું West sun-friendly નથી.
👉 જો રાખવા હોય તો shade net રાખો.
🏡 2) South-West BALCONY Layout (Super Practical)
🟥 Zone A – Direct Sun (બપોર પછી everything burning zone)
અહીં મૂકો:
Aloe vera
Hibiscus
Bougainvillea (railing પર climbing)
Jasmine
Chilli, Lemon
Aparajita (climber)
Tomato
Tulsi
👉 Big pots railing પાસેથી 1 ft પાછળ.
👉 Morning watering only (10 AM પછી પાણી ન નાખવું).
🟧 Zone B – Half Shade (દીવાલની પાસે / balcony corner)
અહીં મૂકો:
Curry leaves
Mint
Mogra
Areca palm
Amla dwarf
👉 Afternoon sun થી બચવા માટે 35–50% shade net use કરો.
🟨 Zone C – Indoor-facing Low Light (બાલ્કનીનું અંદરવાળું ભાગ)
અહીં રાખો:
Money plant (NOT outside)
Snake plant (ONLY indoors)
ZZ plant
👉 આ છોડોને direct sun ના બતાવો.
*💧 3) South-West Watering Schedule-
South-West sun = extra heat, so watering must be adjusted:
Summer (March–June)
Morning ONLY (7–9 AM)
Hibiscus → દરરોજ
Lemon/Chilli → દરરોજ
Mint → દરરોજ
Aloe → 3 દિવસે
Bougainvillea → 3–4 દિવસે (dry soil पसंद)
Jasmine → 2 દિવસે
Tomato → દરરોજ
Winter (Oct–Feb)
3–4 દિવસે એક વાર (min)
Monsoon
2–3 દિવસે (depending on rain)
🧴 4) Organic Pest Control (South–West heat variation માટે)
✔ Neem oil spray
(heat-resistant + safest)
→ અઠવાડિયામાં 1 વાર (evening ONLY)
✔ Chilli–Garlic spray
→ 5–7 દિવસે (white flies, mealy bugs)
✔ Baking soda spray
→ fungus (SW balcony fungus ઓછું જ થાય)
🔯 5) VASTU Guidance: South-West માં કયા છોડ perfect?
✔ Recommended (Vastu + heat both friendly)
Aloe vera
Basil (Tulsi)
Areca palm
Jasmine
Hibiscus
Lemon
Curry leaves
Bougainvillea
❌ Do NOT keep:
Cactus / thorny plants
Dried plants
Broken pots
👉 South-West = “Earth element” → earthy & strong-looking plants very good.
આ કઈંક નવું છે પણ જાણવું જરૂરી છે 🌹.
આશિષ ના આશિષ
