" કાશી યાત્રા ધામ"..... " हर हर महादेव ". ગંગાના કાંઠે વસેલું ભગવાન શંકરનું પ્રિય શહેર ... કાશી..હાલ નું વારાણસી..... પૌરાણિક કથાઓ મુજબ, આ કાશી શહેરની સ્થાપના ભગવાન શંકરે પોતે 5000 વર્ષ પહેલાં કરી હતી. તે વિશ્વના સૌથી પ્રાચીન તમ વસ્તીવાળા શહેરોમાંનું એક છે. ઋગ્વેદ, અથર્વવેદ, શતાપથ, રામાયણ, મહાભારત વગેરે જેવા હિન્દુ ગ્રંથોમાં પણ આ શહેરનો ઉલ્લેખ છે. આ શહેરનો મહિમા સ્કંદ પુરાણના કાશી વિભાગમાં 15,000 શ્લોકોમાં વર્ણવવામાં આવ્યો છે. ભગવાન શિવના ત્રિશૂળ પર સ્થિત આ કાશી શહેરને અવિમુક્ત (ફ્રી )ઝોન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
અહીં, મૃત્યુ નશીબદાર ને આવે છે. એવી માન્યતા છે. હિન્દુ ધર્મ અને જૈન ધર્મમાં, તેને સાત પવિત્ર શહેરો (સપ્તપુરી) માં સૌથી પવિત્ર કહેવાય છે. ભગવાન શિવના 12 જ્યોતિર્લિંગોના મુખ્ય ( બાબા કાશી વિશ્વનાથ)અહીં વારાણસીમાં સ્થાપિત થયા છે. પ્રજાપતિ દક્ષ દ્વારા શિવની ઉપેક્ષા પર બનારસ( કાશી) ના
મણિકર્ણિકા ઘાટ પર જ માતા સતીએ અગ્નિને પોતાનું શરીર અર્પણ કર્યું હતું અને તેના કાનનો દાગીનો રત્ન પણ અહીં પડ્યો હતો. આ ઘાટ ઉપર ક્યારેય આગ ન બૂઝાતી નથી...
અહીં દિન-રાત રોકાયા વિના સ્મશાન ચાલું રહે છે. અહીં, હરિશ્ચંદ્ર ઘાટ પર, રાજા હરિશ્ચંદ્રે તેની પત્નીથી પુત્રના અંતિમ સંસ્કાર કરવા ડોમનું કાર્ય કર્યું હતું.
જીવન અને મૃત્યુનો અજીબ સંયોજન અહીં જોઇ શકાય છે… જ્યાં એક તરફ દશશ્વમેધ ઘાટ પર જાપ અને આરતી સાથે જીવનની ઉજવણી થાય છે, તે જ સમયે જીવન અન્ય ઘાટો પર જીવન ની સમાપ્ત થતી પણ જોઈ શકાય છે. .
ભગવાન બુદ્ધે અહીં સારનાથમાં ( કાશી વારાણસી થી લગભગ ૧૦ કી.મી.) પહેલો ઉપદેશ આપ્યો હતો. 1507 માં ગુરુ નાનક દેવ શિવ રાત્રી ના દિવસે કાશી -બનારસ આવ્યા અને તેમની મુલાકાત શીખ ધર્મની સ્થાપનામાં મહત્વપૂર્ણ ફાળો આપનાર હતી.
અહીં બનારસમાં ગુરુ નાનક જીએ પ્રથમ વખત પંડિત ચતુર્દાસ રામકાલી મહોલ્લા 1 દક્ષિણી ઓમ્ કાર સંભળાવ્યા. ગોસ્વામી તુલસીદાસ જીએ બનારસના તુલસી ઘાટ પર બેઠેલા રામચરિતમાનસની રચના કરી હતી. આજે પણ ત્યાં તેમના ખડાઉ રાખવામાં આવ્યા છે.
ઝાંસીની રાણી તરીકે જાણીતી મહારાણી લક્ષ્મીબાઈ બનારસની (કાશી)પુત્રી છે… તેની નસોમાં વહેતો વીર રક્ત બનારસનો છે.
સંત કબીર, સંત રવિદાસ, વલ્લભાચાર્ય, સ્વામી રામાનંદ, ધર્મસમ્રાટ સ્વામી શ્રી કરપત્રી મહારાજ, ત્રલાંગ સ્વામી, મુનશી પ્રેમચંદ, જયશંકર પ્રસાદ, ભારત રત્ન પંડિત રવિશંકર, પંડિત હરિ પ્રસાદ ચૌરસિયા, ભારત રત્ન પદ્મવિભૂષણ ઉસ્તાદ બિસ્મિલ્લાહ ખાન, પંડિત મદન મોહન માલવીયા (બીએચયુ) ના સ્થાપક), લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી, ભારતેન્દુ હરિશ્ચંદ્ર, દેવકી નંદન ખત્રી, પદ્મશ્રી સીતારા દેવી, પદ્મવિભૂષણ બિરજુ મહારાજ, પદ્મવિભૂષણ કિશન મહારાજ, પદ્મભૂષણ ચુન્નુલાલ મિશ્રા, પદ્મભૂષણ ગિરિજા દેવી, પદ્મશ્રી સિદ્ધેશ્વરી દેવી, પદ્મવિભૂષણ ઉદય શંકર, ભારત રત્ન ભગવાન દાસ અને લહરી મહાશય બનારસના કેટલાક અમૂલ્ય રત્ન છે
કાશી બનારસ ( વારાણસી ) ને જ્ઞાન નગરી, મંદિરોનું શહેર, દિપકો નું શહેર, ઘાટનું શહેર… આ શહેરને જે પણ નામથી બોલાવો…( કાશી,બનારસ, વારાણસી)
તેની દરેક વસ્તુ અનોખી છે… તેની દરેક ગલીમાં એક વાર્તા છે… તેની હવામાં એક વાર્તા છે… ગંગાના વહેતા પાણીમાં પણ એક વાર્તા છે….... બનારસી પાન, બનારસી સાડીઓ,બનારસ ના ઘાટ,બનારસ ની ગલીઓ,સાધુઓ,બનારસ ની મીઠી બોલી.... શું પ્રસિદ્ધ નથી?... મુખ્ય જોવાલાયક કાશી વિશ્વનાથ મંદિર જ્યોર્તિલિંગ, અન્નપૂર્ણા મંદિર,કાશી નાં રક્ષક ભૈરવનાથ મંદિર, સંકટમોચન હનુમાન,દુર્ગાકુડ દુર્ગાજી નું મંદિર,બિરલા મંદિર ( રામલીલા અને કૃષ્ણ લીલા ચરિત્ર દર્શન)સંકઠા જી (માં અંબાજી) મંદિર,વિધ્યવાસીની માતાજી,મોટા ગણેશ , જ્ઞાન વાપી, કબીર મંદિર (કબીર ચોરા પાસે), સ્વામિનારાયણ મંદિર, મદનમોહન માલવિયા યુનિવર્સિટી, ગોપાલ મંદિર,જેવા અનેક જોવાલાયક અને દર્શન સ્થળો છે...
એકવાર જે બનારસની ગલીઓમાં આવે છે, બનારસ તેની અંદર સ્થાયી થાય છે… તેને પોતાની જાતથી અલગ કરવું મુશ્કેલ જ નથી… અસંભવ…છે !!!
* હર હર મહાદેવ * ઓમ્ નમઃ શિવાય ?? જય બાબા વિશ્વનાથ જી કી.???
