उंबरखिंड या कथेत लोहगड आणि विसापूर किल्ल्यांवर 1000 ते 1500 सैनिक होते, परंतु मराठ्यांकडून कोणताही प्रतिकार झाला नाही. कारतलबखान स्वतःच्या बुद्धिमत्तेवर गर्व करत होता आणि शाहीस्तेखानाने शिवाजी महाराजांच्या ताब्यातील उत्तर कोकण काबीज करण्यासाठी कारतलबखानाला पाठवले. कारतलबखानाने आपल्या सैन्याचा मार्ग गुप्त ठेवला होता, ज्यामध्ये प्रसिद्ध सरदार आणि रायबाघन यांचा समावेश होता. रायबाघनने कारतलबखानाला चेतावणी दिली की सह्याद्रीत मराठ्यांशिवाय कोणालाही स्थान मिळालं नाही. तरीही, खानने एक मोठा सैन्य 20,000 सैनिकांसह पुढे नेले. खानने बोरघाट मार्गाने उतरण्याची योजना बनवली, परंतु त्याने अज्ञानात राहण्याचे ठरवले. त्याचवेळी, मराठ्यांनी खानवर हल्ला करण्यासाठी तयारी केली होती. खान आंबेनळीच्या मार्गाने पुढे गेला, जो ऊंबरखिंड म्हणून ओळखला जात होता. त्याच्या सैन्यावर अनेक अडचणी आल्या, जसे की पाण्याची कमतरता आणि मार्गाची दयनीय अवस्था. अचानक, मराठ्यांनी हल्ला केला, ज्यामुळे खानाची फौज गारठली आणि त्यांना प्रतिकाराची संधी मिळाली नाही. "हर हर महादेव" च्या गर्जनेने खिंडीत भीती निर्माण झाली, आणि खानाच्या सैन्याला मोठा पराभव झाला.
ऊंबरखिंड
by MILIND KALPANA RAJARAM DHANAWADE 
in
Marathi Adventure Stories
Description
ऊंबरखिंड लोहगड आणि विसापूर दोन्ही किल्ल्यांवर १००० ते १५०० ची शिबंदी होती...पण मराठयांनाकडून काडीचाही प्रतिकार होत नव्हता... कारतलबखान स्वतःच्या अक्कल हुशारीवर खूष होत होता... शाहीस्तेखानाने अगदी विश्वासाने शिवाजी महाराजांच्या ताब्यात असलेले उत्तर कोकण काबीज करण्याच्या मोहीमेवर पाठविले...कारतलबखानाने आपल्या स्वारीचा मार्ग एकदम गुप्त ठेवला होता..आपल्या बरोबर असलेल्या कछप, जसवंत कोकाटे, जाधवराव हे सरदार व रायबाघन ही स्त्री सरदार (सावित्रीबाई देशमुख उर्फ पंडिता रायबाघन) यांनाही खबर लागू दिली नव्हती...रायबाघने दोनतीन वेळा समजावयाचा प्रयत्न केला...आपण आता मराठयांच्या सह्याद्रीत आहोत..आणि ह्या सह्याद्रीने आतपर्यंत मराठयांशिवाय कोणालाही आपल्या अंगा-खांदयावर खेळायला दिले नाही.. आणि हे मावळे म्हणजे शिवाची भुते आहेत कसे कुठून येतील आणि मारून जातील पत्ता