सुताराच्या हातात छुरी– एक कामगाराचा मालकावर घेतलेला सूडदुपारच्या उन्हात भट्टीचा गरम वास चिखलासारखा चिटकलेला. लोखंडाच्या कामगारांचा गाभा अजूनही धूर ओकत होता. मशीनवर घासलेला हात, कपड्यांच्या शिवणीत भिजलेला घाम, आणि डोळ्यांत अखंड जागवलेली थकवा. जगणं इथे स्वस्त होतं, आणि मरण हक्काचं वाटायचं.रामू हातात छुरी फिरवत बसला होता — आरीसारखी धार, खांद्यावर बारीक ओरखडा. शेजारी बसलेल्या शाम्यानं विचारलं, "घरी नाही गेला अजून?"रामू काही बोलला नाही. छुरी हळूच फळ्यावर आपटली. तो आवाज असा होता जणू कुणाचं मन चिरत होता.कामगार संघटनांमध्ये नाव होतं त्याचं. पण हे नाव सगळ्यांनाच प्रिय नव्हतं. एका चळवळीच्या वेळी त्यानं हक्क मागितले होते – अतिरिक्त कामासाठी माणूसकी. तेव्हा व्यवस्थापनानं त्याला