પ્રસ્તાવના સૌરાષ્ટ્રની ધરતીએ અનેક વીર યોદ્ધાઓ અને સત્ય માટે લડનારા બહારવટિયાઓને જન્મ આપ્યો છે. આ ભૂમિના કણ-કણમાં ખાનદાની અને ખમીરની વાતો વણાયેલી છે. આવા જ એક તેજસ્વી અને ટેકીલા બહારવટિયા હતા જેસાજી વેજાજી સરવૈયા. આશરે ઈ.સ. ૧૪૭૩ થી ૧૪૯૪ના સમયગાળામાં તેમનું બહારવટું ચાલ્યું, જે અન્યાય સામેના તેમના પ્રતિકારની ગાથા સમાન છે. તેમની વીરતા, ઉદારતા અને સત્યનિષ્ઠા લોકવાયકાઓમાં આજે પણ ગુંજે છે. ઝવેરચંદ મેઘાણી જેવા ઇતિહાસકારે પણ તેમની નોંધ લઈને તેમના બલિદાન અને સંઘર્ષને અમર બનાવ્યો છે. ચાલો, ઉપલબ્ધ માહિતીના આધારે જેસાજી વેજાજીના જીવન અને તેમના બહારવટાના સમયને એક પ્રાચીન ઇતિહાસ સ્વરૂપે જોઈએ.   સરવૈયા ખાનદાન અને ગાદીનું છીનવાવું જેસાજી સરવૈયા