જ્યાં-જેક રૂસો

  • 134

જ્યાં-જેક રૂસો (1712–1778), યુરોપના પ્રબુદ્ધ યુગના અગ્રણી તત્વજ્ઞાની, એક એવા વિચારક હતા, જેમણે માનવ સ્વભાવ, સમાજની રચના અને સ્વાતંત્ર્યના પરસ્પરવિરોધી સંબંધોનું ઊંડું વિશ્લેષણ આપ્યું. તેમનું સાહિત્ય, જેમાં ડિસ્કોર્સ ઓન ધ ઓરિજિન ઓફ ઇનિક્વોલિટી (1755), ધ સોશિયલ કોન્ટ્રાક્ટ (1762), એમિલ, અથવા ઓન એજ્યુકેશન (1762), અને કન્ફેશન્સ (1782) જેવા કાર્યોનો સમાવેશ થાય છે, આધુનિક રાજનૈતિક, શૈક્ષણિક અને નૈતિક તત્વજ્ઞાનના પાયાના સ્તંભો છે. રૂસોના વિચારો સ્વાતંત્ર્યની આકાંક્ષા, સામાજિક ન્યાયની શોધ અને માનવ સ્વભાવના દ્વૈતની તપાસને એકીકૃત કરે છે. રૂસોનું ડિસ્કોર્સ ઓન ધ ઓરિજિન ઓફ ઇનિક્વોલિટી માનવ સ્વભાવની સ્વાભાવિક અવસ્થા (state of nature)નું ચિંતન કરે છે, જેને તેમણે "નેચરલ મેન" (l’homme naturel) તરીકે વર્ણવ્યું. રૂસોના