14. લેણીયાત કે દેણીયાત  એક જૂની લોકકથા.   એક શેઠ હતા. ખૂબ અમીર અને વ્યવહારકુશળ વેપારી.  આમ તો તેઓ  ખૂબ બુદ્ધિશાળી, સાહસિક વેપારી હતા પણ એક વાત, જેને ખામી પણ કહી શકીએ એ એવી હતી કે તેઓ  વેપાર કે બીજે વ્યવહારમાં પણ બધી બાબતોમાં નાણાકીય ફાયદો જ જુએ. એ માટે અંગત સંબંધો,  પોતાની જિંદગી કે બધું ગૌણ, પ્રથમ તો આર્થિક ફાયદો જ.   આવા શેઠને સંતાન  પણ લેણીયાત નહીં, દેણીયાત જ જોઈતું હતું.  લેણીયાત  એટલે સરવાળે પોતાની પાસેથી લે, દેણીયાત એટલે લે તે કરતાં વધુ આપે. શેઠને સંતાન પણ એવું કમાઉ જ જોઈતું હતું. પોતે ખર્ચી કરી ભણાવે ગણાવે, ઉછેરે